Nhiều loại thuốc tiên tiến, thế hệ mới có hiệu quả điều trị ung thư cao chưa được BHYT chi trả

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh thông tin trên tại Hội thảo Đối thoại chính sách "Ứng dụng đánh giá công nghệ y tế trong ra quyết định chi trả đối với thuốc điều trị ung thư" do Viện Chiến lược và Chính sách Y tế - Bộ Y tế phối hợp với AstraZeneca Việt Nam tổ chức hôm nay - (23/8)

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại hội nghị.

Gánh nặng bệnh tật do ung thư gây ra chiếm 10% tổng gánh nặng bệnh tật tại Việt Nam

Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết, theo thống kê của Tổ chức Ung thư toàn cầu, trung bình mỗi năm Việt Nam phát hiện thêm 180.000 người mắc ung thư mới, nghĩa là cứ khoảng 100.000 dân thì có 158,6 ca mắc ung thư mới. Ung thư cũng khiến cho khoảng 122.000 người tử vong mỗi năm, trung bình có 105,6 ca tử vong do ung thư trong tổng số 100.000 dân.

Tổ chức Y tế thế giới dự kiến đến năm 2040, số ca mắc mới ung thư tại Việt Nam tăng khoảng 59,4%, số ca tử vong do ung thư tăng khoảng 70,3%.

"Tại Việt Nam, ung thư là nguyên nhân gây tử vong xếp thứ hai, sau các bệnh lý tim mạch. Gánh nặng bệnh tật do ung thư gây ra tại Việt Nam chiếm 10% tổng gánh nặng bệnh tật do tất cả các bệnh khác và là lớn nhất trong các nước ASEAN" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết.

Mặt khác, theo Thứ trưởng Bộ Y tế chi phí điều trị ung thư cũng là gánh nặng kinh tế lớn đối với toàn xã hội. Chi cho thuốc ung thư năm 2023 là 7.521 tỷ đồng, đứng hàng đầu trong tổng chi trả thuốc từ Quỹ BHYT.

Từ phía bệnh nhân, gánh nặng chi tiền túi cho điều trị ung thư là rất lớn. Theo thống kê từ bệnh viện, chi phí điều trị đối với một bệnh nhân ung thư dao động trung bình trên 176 triệu đồng/năm, trong đó người bệnh phải tự chi trả tới 70%.

"Đứng trước những thách thức này chúng ta cần có những chính sách y tế phù hợp để hệ thống y tế đủ năng lực và nguồn lực đáp ứng hiệu quả và bền vững phòng chống bệnh ung thư" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nói.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cùng các diễn giả tham gia hội thảo.

Ứng dụng đánh giá công nghệ y tế: Giúp người dân được tiếp cận các phương pháp điều trị tiên tiến

Thông tin tại cuộc họp cho thấy, thực hiện mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân, đến nay khoảng 93,5% dân số đã có BHYT, được thụ hưởng quyền lợi BHYT, được BHYT chi trả chi phí điều trị ung thư, trong đó có thuốc ung thư đang là cứu cánh cho hàng trăm nghìn bệnh nhân và gia đình của họ.

Hiện có 69 thuốc điều trị ung thư trong danh mục thuốc được BHYT chi trả trên tổng số 1037 thuốc của danh mục thuốc hóa dược, sinh phẩm thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT.

"Hiện nay, có nhiều loại thuốc điều trị tiên tiến thế hệ mới ra đời có hiệu quả điều trị cao đối với bệnh ung thư, đáp ứng yêu cầu của các chuyên gia lâm sàng cũng như sự mong đợi của người bệnh song chưa nằm trong danh sách thuốc được BHYT chi trả" - Thứ trưởng Trần Văn Thuấn nêu thực trạng và cho biết hiện tại, Bộ Y tế đang tiến hành sửa đổi, cập nhật toàn diện danh mục thuốc BHYT sau hơn 5 năm triển khai.

Trong số các thuốc được đề xuất bổ sung vào danh mục, bao gồm nhiều thuốc ung thư phát minh đã được chứng minh có hiệu quả tốt, nhưng đồng thời cũng phát sinh chi phí cao, gây ảnh hưởng đến khả năng cân đối của quỹ BHYT.

Khẳng định trên thế giới, ứng dụng đánh giá công nghệ y tế là công cụ hữu ích cung cấp bằng chứng cho hoạch định chính sách, đặc biệt trong việc xem xét đưa các thuốc vào danh mục BHYT. Tại Việt Nam, trong những năm gần đây ứng dụng đánh giá công nghệ y tế đã được quan tâm và bước đầu thể chế hóa đối với yêu cầu sử dụng bằng chứng đánh giá công nghệ y tế trong xây dựng chính sách y tế.

Toàn cảnh hội thảo.

Thứ trưởng Bộ Y tế nêu rõ, Quyết định 5315/QĐ-BYT năm 2018 đã quy định về tiêu chí xem xét bổ sung thuốc vào danh mục được BHYT thanh toán cần có báo cáo đánh giá tác động ngân sách và có bằng chứng khoa học về chi phí hiệu quả.

Bộ Y tế hiện đang xây dựng và hoàn thiện Thông tư quy định nguyên tắc, tiêu chí xây dựng, cập nhật danh mục và hướng dẫn thanh toán đối với thuốc thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia BHYT, trong đó quy định rõ tiêu chí về có báo cáo đánh giá tác động ngân sách và có bằng chứng khoa học về chi phí – hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế triển khai quy định này còn nhiều khó khăn, thách thức, đặc biệt đối với nhóm thuốc đặc thù như thuốc ung thư.

Áp dụng các mô hình chia sẻ rủi ro và thành lập quỹ riêng cho thuốc điều trị ung thư

Chia sẻ thêm về vấn đề này, TS Nguyễn Khánh Phương - Viện trưởng Viện Chiến lược & Chính sách Y tế cho rằng: Ứng dụng đánh giá công nghệ y tế là công cụ quan trọng giúp cho cơ quan quản lý có thông tin, bằng chứng khoa học xác đáng về nhiều phương diện bao gồm: hiệu quả điều trị, tính an toàn, tính chi phí-hiệu quả, khả năng tác động ngân sách quỹ BHYT… làm cơ sở đưa ra quyết định tối ưu về chi trả cho thuốc điều trị ung thư.

"Việc áp dụng đánh giá công nghệ y tế phù hợp, hiệu quả tại Việt Nam không chỉ giúp tối ưu hóa nguồn lực mà còn đảm bảo người dân được tiếp cận với các phương pháp điều trị tiên tiến và hiệu quả, làm giảm gánh nặng bệnh ung thư cũng như tăng tính bền vững của hệ thống y tế" - TS Khánh Phương nói.

Hội thảo đối thoại chính sách về ứng dụng đánh giá công nghệ y tế trong việc ra quyết định chi trả cho thuốc điều trị ung thư là một sự kiện quan trọng nhằm thảo luận về việc áp dụng đánh giá công nghệ y tế để giải quyết các thách thức về chi phí điều trị ung thư tại Việt Nam.

Sự kiện được tổ chức nhằm thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm quốc tế về ứng dụng đánh giá công nghệ y tế trong việc ra quyết định chi trả cho thuốc điều trị ung thư tại Việt Nam. Từ đó cung cấp thông tin cho quá trình sửa đổi, cập nhật danh mục thuốc BHYT, hướng đến mục tiêu vừa đáp ứng yêu cầu điều trị, tăng tiếp cận đối với các phương pháp điều trị tiên tiến cho bệnh nhân ung thư, giảm bớt gánh nặng chi tiền túi đồng thời cũng đảm bảo cân đối thu chi, phù hợp mục tiêu quản lý quỹ BHYT hiệu quả, bền vững.

Phó Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) Vũ Nữ Anh tham luận tại hội thảo.

Sự kiện có sự tham gia của hơn 100 đại biểu đại diện các đơn vị thuộc Bộ Y tế, BHXH Việt Nam, Sở Y tế và BHXH các tỉnh thành, các đơn vị nghiên cứu và bệnh viện lớn trên cả nước, và đặc biệt là sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài hàng đầu trong lĩnh vực đánh giá công nghệ y tế tới từ Úc, Thái Lan.

Trong phần thảo luận, các đại biểu đã trình bày về thực trạng chi trả thuốc điều trị ung thư tại Việt Nam và những thách thức trong việc áp dụng đánh giá công nghệ y tế.

Các chuyên gia từ Úc và Thái Lan đã chia sẻ kinh nghiệm về cách thức áp dụng ứng dụng đánh giá công nghệ y tế để tối ưu hóa quyết định chi trả, cân đối giữa chi phí và hiệu quả điều trị. Các giải pháp được đưa ra bao gồm việc thiết lập quy trình riêng cho thuốc ung thư, áp dụng các mô hình chia sẻ rủi ro và thành lập quỹ riêng cho thuốc điều trị ung thư.

Các chuyên gia tham dự hội thảo cũng cho rằng, nếu áp dụng ngưỡng chi trả "cứng" thì các thuốc điều trị ung thư có hiệu quả lâm sàng và hồ sơ an toàn lại không đạt chi phí - hiệu quả (theo đánh giá truyền thống).

Do vậy, cần có chiến lược ứng dụng đánh giá công nghệ y tế thích hợp với bối cảnh thực tế, cùng với việc xem xét ứng dụng các giải pháp tài chính khác nhau để vừa có thể cân đối quỹ BHYT và tăng tiếp cận cho người bệnh ung thư và nhằm giảm bớt gánh nặng chi tiền túi của người bệnh.

Các chia sẻ từ các chuyên gia sẽ là cơ sở để cải thiện chính sách BHYT, nhằm đảm bảo tính bền vững của quỹ và sự tiếp cận của người bệnh với các phương pháp điều trị hiện đại.

Hiện nay, có nhiều loại thuốc điều trị tiên tiến thế hệ mới ra đời có hiệu quả điều trị cao đối với bệnh ung thư, đáp ứng yêu cầu của các chuyên gia lâm sàng cũng như sự mong đợi của người bệnh song chưa nằm trong danh sách thuốc được BHYT chi trả...

Thái Bình/ Ảnh: Trần Minh