Nhiều rủi ro với tài sản văn hóa của Pháp

Lực lượng an ninh tuần tra bên ngoài bảo tàng Louvre. Ảnh: ANADOLU

Bộ trưởng Văn hóa Pháp Rachida Dati thừa nhận vụ mất cắp tại Bảo tàng Louvre không phải là trường hợp cá biệt. Cục Thông tin, tình báo và phân tích chiến lược về tội phạm có tổ chức (Sirasco) của Pháp ghi nhận sự gia tăng các vụ trộm đồ tạo tác (các vật phẩm được con người tạo ra, thường mang giá trị khảo cổ) và tác phẩm nghệ thuật của các bảo tàng trong thời gian gần đây. Trung bình, mỗi năm có khoảng 20 vụ trộm cắp tại hơn 1.200 bảo tàng trên toàn nước Pháp.

Cục Cảnh sát Tư pháp quốc gia Pháp cho biết nhiều vụ trộm di sản hoặc hiện vật văn hóa liên tục xảy ra trong thời gian gần đây. Ví dụ, vào ngày 20-10, khi cả nước Pháp còn đang kinh ngạc về vụ trộm ở Louvre, thì Bảo tàng Langres ở tỉnh Haute-Marne, vùng Grand Est, Đông Bắc nước Pháp cũng bị trộm đột nhập, nhắm vào các đồng tiền vàng và bạc có từ thế kỷ 18. Trước đó, vào đầu tháng 9, một hiện vật là đồ sứ Trung Quốc, được xếp hạng bảo vật quốc gia, đã bị đánh cắp khỏi Bảo tàng Dubouché ở Limoges. Thiệt hại ước tính hơn 6,5 triệu EUR.

Theo nhà chức trách Pháp, kẻ trộm nhắm vào các tác phẩm nghệ thuật vì giá trị nội tại của chúng, thường là các vụ trộm được tiến hành kiểu theo đơn đặt hàng hoặc ăn trộm rồi bán cho các mạng lưới chuyên tẩu tán hàng ăn cắp; hoặc nhắm vào kim loại, đá quý, những món hàng có thể chia tách ra từng phần nhỏ để bán lại mà không sợ bị phát hiện nguồn gốc là đồ bị đánh cắp. Trong bối cảnh giá vàng tăng chóng mặt trong thời gian qua, Sirasco lưu ý các hiện vật làm bằng vàng là mục tiêu đặc biệt mà kẻ trộm nhắm tới. Các đồ vật bằng bạc cũng “hút” tội phạm.

Tuy nhiên, mối đe dọa với các tác phẩm nghệ thuật, hiện vật quý ở các bảo tàng Pháp không chỉ có trộm cắp. Ông Jean-François Hébert, Tổng cục trưởng Di sản và Kiến trúc thuộc Bộ Văn hóa Pháp, cho hay việc bảo vệ các bộ sưu tập không phải là nhiệm vụ dễ dàng bởi mối đe dọa rất đa dạng từ hỏa hoạn, lũ lụt đến các hành vi phá hoại. Ông Hébert đã nhắc lại vụ việc xảy ra cách đây khoảng 2 năm khi một số nhà hoạt động vì khí hậu đã cố tình xịt một loại chất lỏng lên tác phẩm trong các bảo tàng để công luận chú ý đến cuộc đấu tranh của họ.

Để tăng cường an ninh tại Bảo tàng Louvre, Chủ tịch kiêm Giám đốc Bảo tàng Louvre, bà Laurence Des Cars, đã đề nghị đặt một đồn cảnh sát bên trong bảo tàng. Tuy nhiên, cả Bộ trưởng Nội vụ Pháp, ông Laurent Nunẽz và Cảnh sát trưởng Paris, ông Patrice Faure, đều bác bỏ ý kiến trên. Cảnh sát trưởng Paris nhấn mạnh đến tầm quan trọng của sự hiện diện của cảnh sát xung quanh Bảo tàng Louvre, bởi trong năm 2025, cảnh sát đã tiến hành can thiệp gần 1.100 lần. Bộ trưởng Nội vụ cũng đã ra chỉ thị cho các tỉnh trưởng tăng cường hệ thống an ninh quanh các cơ sở văn hóa nếu cần.

Trong khi đó, Jean-Baptiste Félicité, Văn phòng Trung ương về Chống buôn bán tài sản văn hóa của Pháp, cảnh báo cần tránh khả năng xảy ra hiệu ứng đường Maginot - một sự bảo vệ tưởng chừng vững chắc nhưng thực ra lại là vô hiệu vì chỉ tập trung vào một mối nguy cũ, trong khi kẻ gian hoặc vấn đề thật sự đến từ nơi khác. Hay nói cách khác đó là một cảm giác an toàn giả tạo do dựa vào một hệ thống bảo vệ lỗi thời.

MINH CHÂU