Nhiều sai phạm trong quá trình triển khai Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại

Đoàn công tác của Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Hồ Quang Bửu trong lần kiểm tra Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại.

Nhiều sai phạm, yếu kém trong công tác quản lý dự án

Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại được triển khai thi công từ năm 2018, vốn đầu tư hơn 291 tỷ đồng do Ban Quản lý (BQL) dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam (cũ) làm chủ đầu tư. Mục tiêu dự án nhằm cung cấp nước tưới cho 500 ha đất canh tác của 2 xã Quế Hiệp, Quế Thuận (huyện Quế Sơn cũ), góp phần ngăn chặn lũ quét ở thượng nguồn, cắt lũ, giảm nhẹ ngập lụt hạ lưu và vùng dân cư… Theo kế hoạch, dự án được triển khai từ năm 2018 đến 2020. Tuy nhiên do dự án chậm tiến độ nên UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) cho phép kéo dài tiến độ đến hết tháng 12-2025.

Dù được gia hạn tiến độ, thế nhưng dự án trên vẫn “án binh bất động” trong thời gian dài. Trước tình hình đó, tháng 3-2025, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam (cũ) giao Thanh tra tỉnh tổ chức thanh tra toàn diện việc chấp hành các quy định của pháp luật về đất đai, môi trường, đầu tư, xây dựng đối với Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại; làm rõ trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có liên quan theo quy định…

Sau thời gian thanh tra, đến nay Thanh tra TP Đà Nẵng đã có kết luận thanh tra đối với dự án trên. Theo kết luận thanh tra, qua kiểm tra hồ sơ, thực tế tại hiện trường công trình cho thấy, công tác triển khai thực hiện Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại còn có nhiều khó khăn vướng mắc, tồn tại, sai phạm và chậm trễ về tiến độ thực hiện dự án đến từ các khâu như: bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB); công tác quy hoạch mỏ đất vật liệu để đắp đập; công tác xin phép khai thác mỏ đất; khảo sát, thiết kế, công tác quản lý dự án…

Cụ thể, đối với công tác khảo sát, lập, thẩm định giai đoạn lập dự án đầu tư, giai đoạn lập hồ sơ thiết kế thi công dự toán, công tác khái toán giá trị đền bù trong giai đoạn lập dự án chưa chuẩn xác so với thực tế thực hiện làm tăng chi phí bồi thường, GPMB. Hồ sơ khảo sát địa chất của đơn vị tư vấn chưa đảm bảo, còn nhiều sai sót, không chính xác, thiếu độ tin cậy, hệ thống tiêu chuẩn áp dụng trong hồ sơ khảo sát thiết kế bản vẽ thi công đã hết hạn sử dụng... Dẫn đến đơn vị tư vấn thiết kế (Công ty Thừa Thiên Huế) đề xuất phương án thiết kế và xử lý nền không đúng; đơn vị thẩm định và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Quảng Nam cũ) thiếu kiểm tra, dẫn đến phải điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư của dự án.

Đối với công tác bồi thường, GPMB, hiện nay còn lại 8,53 ha trong phạm vi lòng hồ và kênh tưới chưa thực hiện GPMB do nguồn kinh phí bồi thường còn lại không đảm bảo để chi trả. BQL (cũ) đã không phối hợp, lấy ý kiến chính quyền địa phương, ý kiến nhân dân địa phương về ảnh hưởng của việc khai thác mỏ đối với cơ sở hạ tầng giao thông, môi trường và cuộc sống tâm linh của người dân… Đến thời điểm hiện nay, sau khi không xin khai thác được 3 mỏ đồi Đá Táo, Ông Nông, Cấm Làng thì quay lại xin cấp phép khai thác đối với mỏ Nổng Trọc. Qua đó cho thấy, công tác quản lý của BQL (cũ) còn yếu kém, làm lãng phí thời gian, ngân sách Nhà nước, công trình chậm tiến độ, hiện nay vẫn còn bế tắt chưa triển khai thi công hoàn thành công trình để đưa vào sử dụng, gây dư luận không tốt về dự án.

Về năng lực quản lý dự án của BQL (cũ): Chủ đầu tư chưa có kinh nghiệm về quản lý công trình thủy lợi. BQL (cũ) phân công 1 kỹ sư cầu đường phụ trách điều hành dự án, không có các cán bộ chuyên ngành xây dựng thủy lợi nên trong quá trình điều hành dự án và quản lý chất lượng theo chuyên ngành không đảm bảo theo quy định.

Đến thời điểm hiện nay, dự án đã chậm tiến độ so với thời gian được phê duyệt ban đầu là 4 năm 6 tháng và tiến độ hoàn thành dự án được gia hạn đến 31-12-2025 là không thể thực hiện được. Hiện nay, một số hạng mục công trình nghiệm thu, thanh toán khối lượng không đúng thiết kế và thực tế thi công tại một số thành phần công việc của hạng mục tràn xả lũ; Hạng mục đường dây trung thế, trạm biến áp và hệ thống điện chiếu sáng qua kiểm tra cho thấy thi công hệ thống tiếp địa trạm không đúng so với thiết kế được duyệt.

Đặc biệt, công tác giải ngân các nguồn vốn của BQL (cũ) còn chậm, kéo dài dẫn đến phải hoàn trả lại vốn Trung ương theo kết luận của Kiểm toán Nhà nước là 36,529 tỷ đồng. Dẫn đến ngân sách tỉnh phải điều chỉnh, bổ sung phần vốn ngân sách Trung ương đã bị thu hồi cho dự án. Trong khi đó, số dư nợ tạm ứng theo các hợp đồng xây lắp của đơn vị thi công đến thời điểm hiện nay lên đến hơn 69 tỷ đồng.

Ngoài ra, qua kiểm tra chứng từ thanh toán cho thấy, một số khoản thanh toán về chi phí tư vấn, chi phí khác nhưng không có hóa đơn, cụ thể: Thanh toán chi phí tư vấn giám sát thi công xây dựng cho Công ty Bắc Quảng Nam số tiền 370 triệu đồng; thanh toán chi phí rà phá bom mìn cho Công ty TNHH MTV Hữu Nghị Nam Lào số tiền gần 700 triệu đồng… Đến nay, BQL (mới) vẫn chưa thu hồi số nợ tạm ứng của các đơn vị…

Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại chậm tiến độ kéo dài nhiều năm.

Kiến nghị giãn tiến độ dự án đến 31-12-2028

Theo đó, Thanh tra TP Đà Nẵng kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể và cá nhân có liên quan đến các tồn tại, sai phạm trong quá trình triển khai thực hiện dự án như kết quả thanh tra đã nêu. Thanh tra TP Đà Nẵng cũng kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố thống nhất chủ trương cho phép điều chỉnh chủ trương đầu tư. Trong đó, điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn trong tổng mức đầu tư được duyệt và bổ sung nguồn vốn ngân sách thành phố để điều chỉnh tổng mức đầu tư của dự án do bổ sung công tác bồi thường, GPMB tại mỏ đất mới theo quy định của pháp luật. Đồng thời cho phép giãn tiến độ hoàn thành dự án đến ngày 31-12-2028 theo đề nghị của BQL mới.

“Đây là lần gia hạn cuối cùng đối với Dự án Hồ chứa nước Lộc Đại. Trường hợp quá thời hạn nêu trên vẫn chưa hoàn thành đưa dự án vào hoạt động, UBND thành phố sẽ xem xét xử lý theo quy định của pháp luật”- Thanh tra TP Đà Nẵng kiến nghị, đồng thời yêu cầu BQL dự án đầu tư xây dựng Quảng Nam có trách nhiệm phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục triển khai hoàn thành dự án theo đúng quy định gia hạn.

Trân Tân