Nhiều thuyền máy không thể đăng kiểm, dân đứng ngồi không yên

Từ đầu năm 2023, khi tuyến du lịch trên sông Chảy, thuộc địa bàn xã Bảo Nhai, huyện Bắc Hà được báo chí giới thiệu là điểm đến với nhiều cảnh đẹp, hoang sơ, trong lành, nên lượng du khách tới đây khá đông, trong đó có cả khách quốc tế. Đặc biệt, những ngày đầu hè, thời tiết nắng nóng, người dân trong và ngoài tỉnh đổ về xã Bảo Nhai để thuê thuyền máy, tham quan sông Chảy tăng đột biến. Có ngày, xã Bảo Nhai đón vài nghìn lượt khách đến thuê thuyền tham quan hang Tiên, đền Trung Đô và trải nghiệm thủy điện Bắc Hà... Đây cũng là “cú hích” để các công ty, hợp tác xã và nhiều gia đình làm dịch vụ du lịch đầu tư vốn liếng đóng thuyền máy chở khách tham quan sông Chảy.

Xã Bảo Nhai hiện có hàng trăm phương tiện thuyền máy phải nằm bờ vì không được đăng kiểm, đăng ký để hoạt động.

Nhu cầu của du khách đi thuyền máy ngắm cảnh dọc sông và tắm mát trên các bãi cát ven sông Chảy tăng cao, đồng nghĩa với việc lượng phương tiện thuyền máy phục vụ du khách tập trung về đây rất lớn. Nếu như trước đây trên địa bàn xã Bảo Nhai chỉ có hơn chục phương tiện vận tải hành khách bằng đường thủy, đến nay đã lên tới gần 100 chiếc. Đây là địa phương có lượng phương tiện vận tải hành khách đường thủy lớn nhất tỉnh.

Một thuyền chở cát sỏi được hoán cải thành thuyền chở khách du lịch.

Tuy nhiên, đầu tháng 6/2023, qua rà soát của cơ quan chức năng cho thấy, nguy cơ mất an toàn của các phương tiện thuyền máy vận chuyển khách du lịch trên sông Chảy đang hiện hữu. Bởi đa phần thuyền máy chở khách du lịch trên sông Chảy được người dân mua trôi nổi trên thị trường hoặc thuê các cơ sở trong huyện tự đóng. Vì vậy, chính quyền xã Bảo Nhai đã quyết định dừng hoạt động đưa đón du khách bằng thuyền máy tham quan trên sông Chảy.

Ông Đoàn Quang Trung,Phó Chủ tịch UBND xã Bảo Nhai, cho biết: Sau khi nhận được chỉ đạo của ngành chức năng tỉnh và huyện Bắc Hà, chúng tôi đã rà soát các phương tiện vận tải đường thủy của 2 hợp tác xã và người dân trên địa bàn. Những phương tiện vận tải hành khách đường thủy chưa đủ điều kiện chúng tôi yêu cầu dừng hoạt động; đối với các phương tiện dân sinh, thuyền đánh bắt cá của người dân chúng tôi yêu cầu ký cam kết, đảm bảo các điều kiện an toàn khi tham gia giao thông đường thủy.

Qua rà soát của cơ quan chức năng và chính quyền địa phương, hầu hết các phương tiện thuyền máy vận tải hành khách của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn xã Bảo Nhai đều chưa đủ điều kiện hoạt động do thiếu đăng ký, đăng kiểm cũng như các trang - thiết bị đảm bảo an toàn giao thông đường thủy. Trong khi đó, quá nửa người điều khiển chưa có giấy phép và bằng điều khiển tàu, thuyền…Vì vậy, chính quyền đã quyết định tạm dừng hoạt động đưa đón du khách tham quan trên sông Chảy để các chủ phương tiện hoàn thiện các điều kiện như đăng ký, đăng kiểm phương tiện, trang bị đủ áo phao, phao cứu sinh…

Hầu hết các thuyền máy vận chuyển khách du lịch được đóng thủ công, không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật để đăng kiểm.

Việc tạm dừng hoạt động đưa đón du khách tham quan trên sông Chảy trong thời gian cao điểm mùa du lịch được người dân gọi là “cú dừng chí mạng” vì khiến các chủ thuyền gặp nhiều khó khăn do hầu hết đã vay vốn ngân hàng để mua hoặc đầu tư đóng thuyền chở khách du lịch.

Nguy cơ thành phế liệu

Kể từ khi chính quyền xã ban hành quyết định buộc dừng hoạt động các phương tiện vận tải hành khách đường thủy trên sông Chảy chưa đăng ký, đăng kiểm. Hàng trăm thuyền máy của các công ty, hợp tác xã và người dân phải thả neo đậu bến. Do không còn dịch vụ vận chuyển hành khách tham quan bằng thuyền trên sông Chảy, du khách đến với Bảo Nhai cũng giảm mạnh.

Dù đã được cảnh báo, nhưng một số hộ vẫn đang tiếp tục cải tạo, hoán cải thuyền chở cát thành thuyền chở khách du lịch.

Được biết, trên địa bàn xã Bảo Nhai hiện có 2 hợp tác xã và hàng chục hộ đăng ký tham gia dịch vụ vận chuyển hành khách trên sông chảy đưa đón du khách, với trên 70 phương tiện vận tải đường thủy. Ngoài ra, còn một số hộ mua sắm thuyền để vận chuyển hàng hóa và vật liệu cát sỏi... Tuy nhiên, theo rà soát của cơ quan chuyên môn thì hầu hết các phương tiện đã được người dân hoán cải, thay đổi về kích thước, kiểu dáng nên không đủ điều kiện đăng kiểm, đăng ký. Những phương tiện còn lại tuy được đóng mới, nhưng đều được gia công tại địa phương, không có bản vẽ, không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn nên cũng cùng chung số phận.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Chủ nhiệm Hợp tác xã Hồng Hà, xã Bảo Nhai, cho biết: Sau thời gian nghỉ do dịch bệnh Covid-19, thuyền của hợp tác xã chúng tôi không sử dụng nên cũng xuống cấp. Từ đầu năm 2022, chúng tôi tự cải tạo, sửa chữa, hoán cải, thay đổi về kích thước, kiểu dáng. Cùng với đó, nhiều hộ đầu tư đóng mới tại các cơ sở tự phát ở địa phương. Khi cơ quan chức năng kiểm tra để cấp đăng kiểm, đăng ký thì tất cả các phương tiện của chúng tôi không đủ điều kiện để được chứng nhận đăng kiểm, đăng ký. Chúng tôi mong muốn các cấp, ngành liên quan có giải pháp tìm phương án khắc phục giúp người dân sớm hoàn thành thủ tục đăng kiểm, đăng ký phương tiện để đưa vào hoạt động phục vụ du khách, đảm bảo thu nhập, ổn định cuộc sống.

Có hộ đầu tư cả tỷ đồng để hoán cải một thuyền chở cát thành thuyền chở khách dù khi hoàn thiện, chiếc thuyền này sẽ không thể đăng kiểm và đi vào hoạt động.

Để tìm cách tháo gỡ khó khăn cho người dân, vừa qua Phòng Quản lý phương tiện người lái (Sở Giao thông vận tải – Xây dựng) đã có công văn gửi các địa phương thống kê toàn bộ các phương tiện vận tải đường thủy. Sau khi các địa phương hoàn thành việc thống kê, Phòng Quản lý phương tiện người lái, Sở Giao thông vận tải – Xây dựng sẽ phối hợp với Chi Cục 1, Cục Đăng kiểm Việt Nam tổ chức kiểm tra, làm thủ tục đăng kiểm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hầu hết các phương tiện tại xã Bảo Nhai đều đã được hoán cải trái quy định, nhiều phương tiện được gia công ở những cơ sở cơ khí mà không có thiết kế và chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật, nên không đảm bảo điều kiện.

Theo ông Hoàng Trung Thành, cán bộ Phòng Quản lý phương tiện người lái, Sở Giao thông vận tải – Xây dựng: Hầu hết phương tiện thuyền máy ở xã Bảo Nhai nói riêng và các địa phương dọc sông Chảy nói chung đều được đóng từ các cơ sở tự phát, không tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật. Do vậy, không có chứng nhận đủ điều kiện an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Chúng tôi cũng khuyến cáo người dân khi đóng mới phương tiện vận tải hành khách đường thủy cần tìm những cơ sở có uy tín, đủ các điều kiện pháp lý để việc đăng ký, đăng kiểm được thuận lợi.

Trong thời gian phóng viên đi lấy tư liệu thực hiện bài viết, ven sông Chảy vẫn còn cơ sở đang sửa chữa, hoán cải thuyền chở vật liệu thành thuyền chở khách; hoặc có hộ vẫn tiếp tục gia công nâng cấp thuyền máy. Điều này cho thấy, ý thức của người dân về chấp hành các quy định của pháp luật về chứng nhận điều kiện an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường cho phương tiện còn hạn chế. Ngay cả khi được tuyên truyền, nhiều hộ dân vẫn tự ý đóng mới, hoán cải phương tiện khi không có hồ sơ thiết kế được thẩm định, thi công không theo quy trình, không đề nghị cơ quan đăng kiểm giám sát vẫn diễn ra.

Nếu tiếp tục cho vận hành các phương tiện không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật thì nguy cơ xảy ra tai nạn đường thủy là rất lớn.

Mong muốn của các công ty, hợp tác xã và người dân trên địa bàn xã Bảo Nhai là được tiếp tục hoạt động vận chuyển khách du lịch trên sông Chảy là rất chính đáng. Tuy nhiên, việc đảm bảo an toàn giao thông đường thủy luôn phải đặt lên hàng đầu. Các phương tiện vận tải hành khách đường thủy phải được đăng kiểm, đăng ký và có đầy đủ các trang, thiết bị như áo phao, cục nổi, phao cứu sinh mới được phép hoạt động. Vì vậy, hàng trăm thuyền máy chở khách, chở hàng trên sông Chảy hiện nay đang nằm bờ có nguy cơ trở thành phế liệu vì sẽ không thể làm thủ tục đăng kiểm, đăng ký.

Trước những khó khăn đặt ra trong hoạt động đăng ký, đăng kiểm cho phương tiện đường thủy ở xã Bảo Nhai, thiết nghĩ ngành Giao thông vận tải – Xây dựng cần phối hợp với các ngành chức năng và chính quyền địa phương tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu quy định về các thủ tục đăng ký, đăng kiểm phương tiện đường thủy. Bên cạnh đó, nghiên cứu đề xuất các giải pháp phù hợp như khuyến khích doanh nghiệp xây dựng cơ sở đóng mới, sửa chữa phương tiện đường thủy trên địa bàn tỉnh để phục vụ nhân dân; đơn giản hóa điều kiện đăng ký, đăng kiểm đối với phương tiện chở dưới 10 người.