Nhiều tiện ích chuyển đổi số, người dân vẫn lo nạn lừa đảo qua mạng

Mong mỏi an toàn bảo mật thông tin

Anh Đặng Dương Minh Hoàng (Bình Phước) có Hợp tác xã (HTX) dịch vụ số, thương hiệu bơ ông Hoàng cho biết: “Hiện chúng tôi sử dụng các dịch vụ tài chính của nhóm ngân hàng Big4: Vietcombank, BIDV, Vietinbank và Agribank. Đây là các ngân hàng có đầu tư nhiều cho công nghệ số, chuyển đổi số. Sản phẩm số giúp chúng tôi tiết kiệm thời gian, không phải đi lại, giao dịch an toàn chính xác, có thể thanh toán bằng chuyển khoản, quét mã QR không cần số tài khoản...”.

Cũng theo anh Đặng Dương Minh Hoàng, khi chưa có ngân hàng số, người giao dịch phải trực tiếp ra quầy chuyển tiền cho khách hàng. Nếu vào ngày nghỉ, ngày lễ, công việc thanh toán cũng bị ngưng lại, ảnh hưởng đến tiến độ đơn hàng. Hiện HTX của anh có thể giao dịch với các đối tác ngay tại cơ sở sản xuất, thậm chí ở nước ngoài, chưa kể còn được hưởng gần như miễn phí các App ngân hàng số.

Như vậy, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, mọi người đều có thể xử lý được gần như tất cả các dịch vụ ngân hàng.

Anh Phạm Văn Quyên, Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) kiêm Giám đốc HTX Nam Việt chia sẻ: “Trước đây khi dùng tiền mặt, nhiều người rất khó để giao dịch hàng hóa với các đối tác xa thì nay trở nên đơn giản. Khi chưa có thanh toán số qua ngân hàng, các khoản ủy nhiệm chi hoặc rút tiền về chi tiêu; trả lương cho công nhân đều phải bằng tiền mặt. Và, nếu trả tài khoản, công nhân phải đi rút về chi tiêu, vừa mất thời gian mà họ đều phải mất phí”.

Tiện ích thì có ngân hàng số, nhưng nhiều người vẫn lo ngại về hiện tượng mất tiền trong tài khoản, đặc biệt người dân vùng nông thôn. Chỉ vô tình nhấn vào đường link giả, lừa đảo, toàn bộ số tiền trong tài khoản bị “bốc hơi”. Mặc dù các phương tiện truyền thông đã cảnh báo nhiều nhưng không ít người vẫn “sập bẫy”.

Vậy cơ quan chức năng có giải pháp nào để giải quyết vấn nạn này? Khi xảy ra tình trạng mất tiền, người dân biết đòi ai? Không chỉ vậy, tại khu vực nông thôn hiện nay, nhiều nông dân còn nhận được số điện thoại lạ thông báo, họ có phiếu phạt nguội vì vi phạm luật giao thông. Đối tượng lừa đảo này đều nắm rất rõ họ tên đầy đủ, quê quán chính xác của người dân...

“Như vậy, dữ liệu cá nhân của người dân đã bị đem rao bán? Phía ngân hàng có bảo mật thông tin ra sao? Tôi đề nghị Bộ Công an và các ngân hàng làm rõ vấn đề này và truyền thông tới khu vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn để bà con nắm được”, ông Phạm Văn Quyên kiến nghị.

Theo Giám đốc HTX Nam Việt, các thanh toán đã rất liện lợi cho người dân sử dụng nhưng việc rút tiền từ tài khoản công ty hiện vẫn phải dùng sec. Hình thức này có nhược điểm là phải ra phòng giao dịch, trong khi ở nông thôn phòng giao dịch không nhiều, đi lại xa gây khó khăn, đôi khi phải giao dịch tại chi nhánh của ngân hàng khác. Chi phí rút theo hình thức này chiếm 0,033% tổng số tiền. Với khoản 1 tỷ đồng trở lên, chi phí này rất lớn.

“Chúng tôi mong ngân hàng có dịch vụ phù hợp và thuận lợi cho các HTX, thay vì rút sec bằng việc đến tận phòng giao dịch cũng nên số hóa trên các App của hệ thống ngân hàng”, anh Phạm Văn Quyên bày tỏ.

Nhận thức nhiều lợi ích từ chuyển đổi số ngân hàng, giao dịch, kiểm đếm tiền chính xác, không mất thời gian bởi các giao dịch lớn nhỏ hiện đều đa phần chuyển khoản.

Ông Nguyễn Văn Nam - Giám đốc HTX sản xuất và tiêu thụ mỳ chũ Nam Thể (Bắc Giang), Chủ tịch Chủ tịch Hội sản xuất và tiêu thụ mỳ chũ Bắc Giang cũng băn khoăn về tính an toàn bảo mật thông tin.

Theo ông Nguyễn Văn Nam, thi thoảng trong giao dịch còn bị nghẽn mạng dẫn tới treo lệnh nên cần giải quyết dứt điểm vấn đề này. “Hiện đối tượng lừa đảo có nhiều cách để lừa đảo lấy được số căn cước công dân để lừa đảo lấy tiền. Tôi đề nghị cơ quan chức năng giải quyết dứt điểm vấn nạn sim ảo, sim rác; tăng bảo mật và giải quyết việc mua bán thông tin cá nhân để người nông dân yên tâm", Giám đốc HTX sản xuất và tiêu thụ mỳ chũ Nam Thể kiến nghị.

Bán hàng trên môi trường điện tử

Theo TS Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương (BKTTW), tại Việt Nam, khu vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn rất quan trọng, hiện 65,4% số dân đang ở khu vực nông thôn. Đóng góp trong GDP của lĩnh vực nông lâm, thủy sản hiện chiếm 11,8%, nhưng nếu tính toán đủ thì lớn hơn nhiều bởi ngành này có tính lan tỏa lớn hơn nhiều.

"Lao động lĩnh vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn năm 2022 chiếm 27,6% tổng lao động, xuất khẩu nông nghiệp đạt 23,5 tỷ USD năm 2022. Nhưng 3 năm qua, nông nghiệp vẫn là bệ đỡ, điểm tựa quan trọng của nền kinh tế khi đại dịch diễn ra, dù cho lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ chững lại. Nông nghiệp tiếp tục có lợi thế, trở thành trụ đỡ", ông Nguyễn Đức Hiển cho biết.

Theo TS Nguyễn Đức Hiển, chuỗi giá trị ngành nông nghiệp, khâu trung gian vẫn có tỷ lệ lớn. Vì vậy, người nông dân cần chuyển đổi số, bán hàng trên môi trường điện tử nhằm rút ngắn khâu trung gian, gia tăng giá trị nông sản của chính mình, đa dạng khách hàng. Như vậy các cơ quan quản lý cần liên thông dữ liệu, trường dữ liệu khác nhau; cơ chế pháp lý khai thác, sử dụng và phối hợp chính sách cần bổ sung thêm.

“Sắp tới Trung ương Hội Nông dân Việt Nam sẽ ra mắt App thanh toán dành riêng cho người nông dân. Điều quan trọng, App nào thì vẫn phải đơn giản, dễ hiểu, và an toàn. Vào cái là làm ngay", đại diện Ban KTTW nhấn mạnh.

Đề cập về vấn đề này, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam cho rằng: Về vấn đề bảo mật thông tin, những năm qua nạn lừa đảo diễn ra khá nhức nhối. Các đối tượng luôn tìm kẽ hở để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, trong đó có cả đánh cắp thông tin cá nhân.

Lãnh đạo NHNN khuyến cáo bà con nông dân, người tiêu dùng phải ý thức được việc bảo mật thông tin cá nhân của mình. Nghị định 13 cũng đã mở đường tạo điều kiện pháp lý để bảo vệ thông tin cá nhân. “Vừa qua chúng tôi cũng đã có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng (TCTD) trung gian thanh toán, khi gửi thông qua thông tin tin nhắn, email đến người tiêu dùng, tuyệt đối không sử dụng đường link. Bởi hiện nay việc giả mạo đường link trong tin nhắn đã khiến người tiêu dùng bị lừa.

"Chúng tôi khuyến nghị yêu cầu khuyến nghị các TCTD khi cung cấp dịch vụ Mobile Banking tại quầy phải xác minh điện thoại chính chủ, thông qua việc gửi tin nhắn đến 1404. Giao dịch viên phải kiểm tra lại toàn bộ thông tin khi khách hàng cung cấp để đảm bảo rằng, người đăng ký dịch vụ Mobile Banking chính là chủ là tài khoản đã được mở”, ông Phạm Anh Tuấn nhấn mạnh.

Trung tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng A05 (Bộ Công an):

Cơ quan công an, Viện kiểm sát không yêu cầu người dân chuyển tiền qua mạng

Tội phạm mạng, tôi phạm lừa đảo qua mạng không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà còn phổ biến trên toàn cầu, ngay cả những nước tiên tiến như Mỹ, Úc... cũng có tình trạng lừa đảo qua mạng. Trong khi đó, các biện pháp bảo vệ của Nhà nước, cá nhân chưa tương xứng, thì đương nhiên dấn đến những nguy cơ thách thức liên quan tới tội phạm.

Bộ Công an đang phối hợp với NHNN triển khai nhiều biện pháp ngăn chặn lừa đảo, tình trạng lừa đảo đã giảm đi nhiều. Sắp tới, NHNN có ứng dụng nhận diện qua khuôn mặt sẽ hạn chế được việc sử dụng tài khoản của người khác để thực hiện giao dịch. Người nông dân, người ở vùng sâu, vùng xa là những người yếu thế có thể bị các đối tượng lừa đảo nhắm tới để chiếm dụng tài sản.

Các đối tượng thường lợi dụng thông tin cá nhân của khách hàng lộ lột trên mạng xã hội để lừa đảo dẫn dắt qua các hình thức được hưởng hoa hồng từ hoạt động thương mại điện tử. Thậm chí, các đối tượng còn tinh vi giả danh cơ quan Công an, Viện Kiểm sát để tham gia các vụ án để yêu cầu người dân chuyển tiền. Tôi khẳng định, không có cơ quan Công an, Viện kiểm sát nào lại yêu cầu người dân chuyển tiền thông qua điện thoại.

Ông Phan Thanh Dũng, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ Thông tin, NHNN:

Xác lập mạng lưới xử lý sự cố toàn hệ thống

Đối với hệ thống bảo mật, NHNN đều tổ chức đi kiểm tra các TCTD và kết quả là 100% các ngân hàng có hệ thống bảo mật chống xâm nhập, xác định khách hàng đa thành tố, dữ liệu, lọc nội dung, ghi nhật ký giao dịch… Ngoài ra, NHNN đang xây dựng và xác lập mạng lưới xử lý sự cố toàn hệ thống.

Trong trường hợp, sự cố xảy ra đối với ngân hàng thương mại (NHTM), NHNN cùng các NHTM sẽ hỗ trợ nhau để xử lý sự cố an ninh, an toàn. NHNN vừa qua đã triển khai tập huấn, hệ thống ứng cứu, diễn tập hàng năm. NHNN và các NHTM đã ban hành đầy đủ quy định, đảm bảo hệ thống an toàn để chuyển dổi số, an toàn bảo mật.

Minh Phương/Báo Tin tức