Nhiều tồn tại trong chấp hành pháp luật về tài nguyên và môi trường ở Đồng Nai

Khu vực khai thác đá Tân Cang, phường Phước Tân, thành phố Biên Hòa.

Theo kết luận thanh tra, bên cạnh kết quả đạt được, việc chấp hành các quy định pháp luật về tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh Đồng Nai từ ngày 1/1/2014 đến thời điểm thanh tra còn nhiều tồn tại.

Nhiều tồn tại trong quản lý đất đai

Cụ thể, đối với công tác quản lý nhà nước về đất đai, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai ban hành văn bản quy phạm pháp luật về diện tích tối thiểu đất nông nghiệp để tách thửa đất tại thời điểm năm 2014 và 2016 khi pháp luật về đất đai chưa giao cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định; quy định không bồi thường mà chỉ hỗ trợ đối với trường hợp sử dụng đất trước ngày 1/7/2004, mà tại thời điểm bắt đầu sử dụng đất không có các hành vi vi phạm là không đúng quy định của pháp luật đất đai.

Việc Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chỉ định Công ty cổ phần Long Thành Riverside làm chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng khu dân cư theo quy hoạch để thực hiện giao đất cho Công ty không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất là chưa phù hợp với quy định Điều 118, Luật Đất đai 2013.

Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, các sở, ngành hướng dẫn trình tự, thủ tục cho phép người sử dụng đất được hiến đất để xây dựng công trình công cộng chưa đầy đủ, cụ thể, rõ ràng gây khó khăn, không thống nhất trong tổ chức thực hiện; các quy định về điều kiện được phép tách thửa có nhiều tồn tại dẫn đến các hộ gia đình, cá nhân hiến đất xây dựng đường giao thông trong thửa đất của mình nhằm đủ điều kiện được tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở để thu lợi.

Tỉnh Đồng Nai chưa đầu tư kinh phí cho công tác lập các quy hoạch ngành có sử dụng đất để hỗ trợ cho việc thực hiện quy hoạch sử dụng đất đai, dẫn đến các quy hoạch chậm được xây dựng, không theo kịp nhu cầu phát triển của xã hội.

Hiện tượng xuất hiện nhiều điểm dân cư nhỏ, lẻ do quá trình tách một thửa đất thành nhiều thửa đất mới, chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở và việc các hộ gia đình, cá nhân tự bỏ kinh phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trên diện tích đất hiến nhưng chưa đồng bộ, liên thông, tạo nên những khu dân cư tự phát.

Ủy ban nhân dân thành phố Long Khánh, huyện Nhơn Trạch, Long Thành trong chỉ đạo việc tách, hợp thửa còn nhiều tồn tại. Ủy ban nhân dân huyện Nhơn Trạch cho phép hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở, có một số hồ sơ còn thiếu văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất ở.

Vi phạm nhượng quyền khai thác mỏ đá

Về lĩnh vực khoáng sản, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai cho phép Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đồng Tân, Công ty Cổ phần xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản chưa đúng với quy định về điều kiện được chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản.

Theo đó, Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đồng Tân chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản cho Công ty đầu tư phát triển Cường Thuận IDICO mỏ đá Tân Cang 8, thực hiện chưa đúng quy định về điều kiện được chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản theo quy định. Đến thời điểm chuyển nhượng Công ty Đồng Tân chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ về tài chính, như: Chưa nộp tiền thuê đất từ năm 2011 đến 2015 và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản năm 2014, 2015 đối với mỏ đá Tân Cang 8.

Tương tự, Công ty Cổ phần xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản cho Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Trường Trường Phát JP mỏ đá Thiện Tân 9 là thực hiện chưa đúng quy định về điều kiện được chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản. Công ty chưa thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về tài chính như chưa tính tiền, nộp tiền cấp quyền khai thác khoảng sản năm 2014, 2015 và 6 tháng đầu năm 2016 đối với mỏ đá Thiện Tân 9.

Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chậm phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với Giấy phép khai thác khoáng sản số 1275/GP-UBND ngày 27/5/2011 của Công ty Cổ phần xây dựng và sản xuất vật liệu xây dựng Biên Hòa từ năm 2014 đến tháng 6/2016 chưa đúng quy định của pháp luật.

Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản tại quyết định 2511/QĐ-UBND ngày 25/7/2018 đối với Giấy phép khai thác khoáng sản số 1873/GP-UBND ngày 27/6/2016 của Công ty Trường Trường Phát JP không đúng đối tượng phải nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.

Xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân

Trên cơ sở chỉ rõ những tồn tại hạn chế, Kết luận thanh tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, bảo đảm đúng quy định của pháp luật.

Tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương có liên quan làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra các tồn tại, từ đó có hình thức xử lý phù hợp, đồng thời có biện pháp khắc phục hiệu quả tồn tại.

Ủy ban nhân dân cấp huyện chấn chỉnh việc thực hiện thủ tục tách, hợp thửa đất, hiến đất xây dựng hạ tầng kỹ thuật, xây dựng hạ tầng kỹ thuật trên diện tích do hộ gia đình, cá nhân hiến đất theo đúng quy định của pháp luật; xử lý các trường hợp tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trái phép. Tiến hành kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến sai phạm.

Sau khi tiếp nhận Kết luận thanh tra trên, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã có văn bản giao Sở Tài nguyên và Môi trường Đồng Nai chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị, địa phương liên quan tham mưu xử lý khắc phục các tồn tại hạn chế và kiến nghị các giải pháp để tăng cường công tác quản lý nhà nước lĩnh vực tài nguyên và môi trường thời gian tới.