Nhiều trạm thu phí BOT bất cập tiếp tục được bóc lộ

Báo cáo thẩm tra việc thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về BOT giao thông, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đánh giá Chính phủ đã có nhiều giải pháp để khắc phục những tồn tại, hạn chế vừa qua.

Trong đó, đối với các công trình giao thông đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT đã tiến hành kiểm toán và đang khẩn trương quyết toán,... về cơ bản, Bộ Giao thông vận tải đã từng bước khắc phục những hạn chế, vướng mắc.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế nhận thấy việc triển khai thực hiện một số nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết vẫn còn chậm, một số nhiệm vụ không đạt yêu cầu tiến độ đề ra, chưa giải quyết dứt điểm được một số khó khăn, vướng mắc còn tồn đọng.

Trạm BOT Hòa Lạc - Hòa Bình.

Cụ thể, mặc dù Chính phủ đã tổng kết việc triển khai thực hiện các mô hình đầu tư theo hình thức PPP, trong đó có hình thức hợp đồng BOT, nhưng đến nay vẫn chưa tổng hợp kết quả kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để xảy ra khuyết điểm, vi phạm và báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội (Nghị quyết số 437 yêu cầu báo cáo vào kỳ họp cuối năm 2018 của Quốc hội).

Báo cáo của Chính phủ về BOT cũng chưa làm rõ tình hình thực hiện các kết luận của các đoàn kiểm tra, thanh tra, kiếm toán nhà nước. Ngoài ra, báo cáo mới tập trung vào các dự án BOT do Bộ Giao thông vận tải là cơ quan nhà nước có thẩm quyền, chưa làm rõ đối với tình hình thực hiện của các dự án do địa phương là cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Việc ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 về quản lý chi phí đầu tư xây dựng và định mức, đơn giá, công bố chỉ số giá thị trường phù hợp với điều kiện thực tế, loại bỏ chi phí bất hợp lý của các trạm thu phí BOT vẫn còn chậm so với yêu cầu của thực tiễn.

Đối với việc quyết toán các dự án đã hoàn thành để xác định phương án tài chính và thời gian thu phí dịch vụ chính thức, Ủy ban Kinh tế cho rằng: Vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến quyết toán dự án hoàn thành; đối với một số dự án gặp khó khăn, vướng mắc do có sự sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu vì một số nguyên nhân chủ quan và khách quan.

Do vậy Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ khẩn trương rà soát, xử lý phù hợp theo quy định, tránh các tác động tiêu cực phát sinh, do kéo dài. Ngoài ra, bổ sung số liệu làm rõ ý kiến của các Đại biểu Quốc hội và cử tri quan tâm về thời gian thu phí, tổng mức đầu tư được giảm trừ... qua quá trình kiểm toán và quyết toán đối với từng dự án BOT giao thông.

Ủy ban Kinh tế cũng “điểm mặt” một số trạm thu phí vẫn chưa được xử lý dứt điểm, triệt để những bất cập. Đó là trạm Bắc Thăng Long - Nội Bài, trạm Bỉm Sơn - Thanh Hóa, trạm Cai Lậy, trạm Thái Nguyên - Chợ Mới.

Ngoài ra, Ủy ban Kinh tế nhận thấy hiện đã phát sinh thêm một số trạm thu phí tồn tại bất cập nhưng chưa được đề cập.

Cụ thể, trạm T2 Quốc lộ 91 thuộc dự án BOT Quốc lộ 91 Cần Thơ l An Giang và trạm Hòa Lạc - Hòa Bình thuộc Dự án đầu tư xây dựng dự án đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo, nâng cấp quốc lộ 6 đoạn Xuân Mai - Hòa Bình theo hình thức BOT...

Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ cần đánh giá lại toàn diện hơn đối với các trạm thu phí hiện nay, xử lý dứt điểm các vướng mắc, bất cập tránh việc phát sinh các trạm thu phí bị dư luận phản đối sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro và gây mất an ninh trật tự cũng như tình hình phát triển kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, Chính phủ báo cáo việc tổng hợp kết quả kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để xảy ra khuyết điểm, vi phạm, tình hình thực hiện kết luận của các đoàn kiểm tra, thanh tra, kiểm toán nhà nước báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội.

Đồng thời, rà soát toàn diện, xử lý dứt điểm các tồn tại, hạn chế như quyết toán các dự án đã hoàn thành; giám sát chặt chẽ trong hoạt động thu phí tránh thất thoát doanh thu; kiểm tra, giám sát, bảo trì, bảo dưỡng công trình để bảo đảm chất lượng công trình và giao thông thông suốt.

Lương Bằng