Nhiều trang tin doanh thu lớn hơn báo chí mà chỉ có 5 người vì copy thông tin
Nhiều trang tin không phải tờ báo nhưng doanh thu lớn hơn nhiều cơ quan báo chí. Số lượng nhân sự của họ chỉ có 5 người vì chỉ dùng công nghệ copy nội dung rồi đưa lên.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều nay cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ.
Các đại biểu bày tỏ băn khoăn khi dự thảo chưa đề cập đến quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra và đề nghị cần có quy định khung để xử lý vấn đề này trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ.
Các đại biểu cũng nhấn mạnh việc triệt để ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký nhãn hiệu, sáng chế nhằm giảm thủ tục, tiết kiệm thời gian và bảo đảm minh bạch. Đồng thời, bổ sung cơ chế xử lý nghiêm khắc hơn đối với hành vi xâm phạm, xem xét lại quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ để bảo đảm phù hợp với chức năng của từng cơ quan.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Quốc hội
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu thực tế tin tức gốc do các cơ quan báo chí sản xuất thường bị các trang tổng hợp khai thác lại, thu lợi lớn.
“Người xem lại xem trang thông tin tổng hợp nhiều hơn và các trang này lại thu được nhiều tiền hơn rất nhiều so với những người tạo ra tin gốc. Trong khi anh em viết ra tin gốc lại vất vả hơn nhiều, công sức, suy nghĩ nhiều hơn”, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội nói.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh đề nghị cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung quy định nhằm bảo vệ quyền lợi cho báo chí chính thống.
Cần có cơ chế thỏa thuận giữa các cơ quan báo chí để bảo đảm quyền lợi chính đáng và tạo nguồn thu cho báo chí chính thống.
Ông cho rằng: "Chúng ta khuyến khích việc đưa tin để nhân rộng thông tin nhưng nên có một sự thỏa thuận với nhau để tăng thêm quyền lợi cho anh em báo chí làm tin gốc. Cùng với đó, các cơ quan báo chí chính thống có thêm các nguồn thu nhập chính đáng để phát triển".
"Anh em báo chí kêu lắm"
Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, việc dùng dữ liệu công khai để huấn luyện AI không phải xin phép bản quyền, miễn không sao chép nguyên văn, bởi nếu cấm sẽ làm giảm sức cạnh tranh, nhiều quốc gia như Nhật Bản đã luật hóa quy định này.
Đối với tác phẩm do AI tạo ra, nếu AI tự tạo không có con người tham gia thì không được bảo hộ và phải gắn nhãn nhận diện; ngược lại, nếu con người dùng AI như công cụ thì vẫn được bảo hộ.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Quốc hội
Về vấn đề báo chí, Bộ trưởng nhìn nhận hiện các trang tin, mạng xã hội sử dụng thông tin từ báo chí rất nhiều và "anh em báo chí thì kêu lắm”.
Nhiều trang tin không phải tờ báo nhưng doanh thu lớn hơn nhiều cơ quan báo chí. Số lượng nhân sự của họ chỉ có 5 người vì chỉ dùng công nghệ copy nội dung rồi đưa lên.
Bộ trưởng khẳng định sao chép bài báo mà không có thỏa thuận là vi phạm, nhất là trên mạng xã hội và các trang tổng hợp, trong khi “tin tức thuần túy” vẫn không thuộc phạm vi quyền tác giả.
Bộ sẽ phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm rõ, đảm bảo không phát sinh thêm thủ tục hành chính.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong cho biết quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, khi đưa tin thông thường như họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thời tiết... thì không thuộc trường hợp bảo hộ quyền tác giả. Nhưng khi trở thành tác phẩm báo chí hoàn chỉnh được bảo hộ.
Quy định về tác phẩm báo chí là tác phẩm có nội dung độc lập và cấu tạo hoàn chỉnh bao gồm các thể loại phóng sự, ghi nhanh, tường thuật, phỏng vấn, phản ánh, điều tra, bình luận, xã luận, chuyên luận, ký báo chí và các thể loại báo chí khác nhằm đăng tải trên báo nói, báo in, báo hình, báo điện tử hoặc các phương tiện khác.
