Nhiều ý kiến, giải pháp tâm huyết gửi tới Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai lần thứ I

Tại đại hội, các đại biểu đã nghe báo cáo tham luận với các chủ đề: “Doanh nhân trẻ Đồng Nai đổi mới sáng tạo, liên kết vùng”, “Đổi mới chính sách, pháp luật - phát huy trí tuệ trí thức gắn với Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới”, “Phát huy vai trò các tổ chức thành viên trực thuộc trong chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân lao động hiện nay”, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân thông qua xây dựng khu dân cư tự quản.

Quan tâm, tạo cơ chế và lắng nghe tiếng nói từ cộng đồng doanh nghiệp trẻ

Trình bày báo cáo tham luận “Doanh nhân trẻ Đồng Nai đổi mới sáng tạo, liên kết vùng” tại phiên chính thức đại hội, ông Nguyễn Duy Khương, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh, nhận định: Đồng Nai đang bước vào một giai đoạn phát triển mới với nhiều thời cơ đan xen thách thức, đòi hỏi tư duy đột phá, tầm nhìn dài hạn và năng lực hành động mạnh mẽ.

Ông Nguyễn Duy Khương, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Đồng Nai phát biểu tham luận tại đại hội. Ảnh: Huy Anh

Đặc biệt khi Cảng hàng không quốc tế Long Thành đang được triển xây dựng và sắp đưa vào hoạt động. Đây không chỉ là dự án hạ tầng quốc gia mà còn mở ra “cửa ngõ chiến lược” kết nối Đồng Nai với mạng lưới logistics, thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu. Cùng với hành lang logistics liên vùng, hệ thống ICD, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải - Cát Lái và các khu công nghiệp hiện đại, Đồng Nai đang khẳng định vị thế trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam - một cực tăng trưởng của cả nước.

Trong bối cảnh đó, cộng đồng doanh nhân trẻ Đồng Nai tiếp tục thể hiện vai trò xung kích, sáng tạo, đoàn kết và trách nhiệm xã hội. Hội Doanh nhân trẻ tỉnh phối hợp với MTTQ, các sở ngành, trường đại học tổ chức nhiều diễn đàn, tọa đàm về chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; hỗ trợ thanh niên, đào tạo kỹ năng quản trị, tài chính, thương hiệu, công nghệ. Hội cũng tích cực phản biện, kiến nghị chính sách về môi trường đầu tư, cải cách hành chính, sở hữu trí tuệ và logistics, góp phần tạo môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi.

Tuy nhiên, doanh nghiệp trẻ vẫn gặp khó khăn: thủ tục còn phức tạp, khó tiếp cận vốn, chuyển đổi số mới manh nha, thiếu nhân lực chất lượng cao. Cùng lúc, làn sóng kinh tế xanh, tuần hoàn và công nghệ mới (AI, Big Data, IoT) đang làm thay đổi mô hình sản xuất - kinh doanh toàn cầu. Nếu thể chế và chính sách không kịp “mở lối”, doanh nghiệp trẻ có thể đánh mất cơ hội phát triển, ảnh hưởng đến nhịp tăng trưởng chung.

Trong bối cảnh đó, các Nghị quyết 57, 66 và 68 của Bộ Chính trị về khoa học - công nghệ, pháp luật và kinh tế tư nhân mở ra cơ hội lớn để doanh nhân trẻ nâng cao năng lực cạnh tranh, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần đưa Đồng Nai trở thành địa phương tiên phong về đổi mới sáng tạo.

Trước nhưng thuận lợi và khó khăn, ông Nguyễn Duy Khương đề xuất 4 nhóm giải pháp gồm:

Thể chế và chính sách: Xây dựng “Cổng hỗ trợ pháp lý trực tuyến một cửa” cho startup; áp dụng cơ chế “hậu kiểm, khoan dung lần đầu” cho mô hình đổi mới; vận hành Policy-Lab Đồng Nai thử nghiệm mô hình kinh doanh mới.

Đổi mới sáng tạo, dữ liệu, nhân lực: Coi chuyển đổi số là động lực phát triển; thành lập Trung tâm Hỗ trợ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; triển khai chương trình “Doanh nghiệp trẻ số hóa 1.000+”, đào tạo “Lãnh đạo trẻ - Dẫn dắt bằng dữ liệu”, xây dựng mạng lưới chuyên gia công nghệ.

Vốn, thị trường, tài sản vô hình: Thành lập Trung tâm Kết nối vốn và thị trường; thúc đẩy cơ chế thế chấp tài sản trí tuệ, thương hiệu, dữ liệu; xây dựng Quỹ Đồng hành doanh nhân trẻ hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp công nghệ cao, logistics, công nghệ thông tin; khuyến khích ứng dụng công nghệ quản trị tài chính, mở rộng thị trường.

Nga Sơn (lược ghi)

Cần cơ chế phát huy mạnh mẽ trí tuệ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới

Tại Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, ông Nguyễn Văn Liệt, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Nai có tham luận với chủ đề: “Đổi mới chính sách, pháp luật - Phát huy trí tuệ trí thức gắn với Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới”.

Ông Nguyễn Văn Liệt, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Nai tham luận tại đại hội. Ảnh: Huy Anh

Theo ông Liệt, Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị được ban hành ngày 30-4-2025 (Nghị quyết 66) là một văn kiện chiến lược và thời sự, mở ra đột phá mới trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đồng thời tạo cơ hội lớn để phát huy trí tuệ trí thức.

Đại biểu dự đại hội tham quan khu trưng bày bên lề đại hội. Ảnh: Nguyệt Hà

Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế. Có những chủ trương, định hướng của Đảng chưa được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ; nhiều quy định pháp luật vẫn còn chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu rõ ràng hoặc không phù hợp với thực tiễn, làm khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.

Đại biểu trí thức của tỉnh có mặt trên tất cả các lĩnh vực. Ảnh: Nguyệt Hà

Tư duy xây dựng pháp luật trong nhiều trường hợp vẫn thiếu về kiểm soát, quản lý, cấm đoán hơn là kiến tạo, phục vụ. Việc thi hành pháp luật chưa đồng bộ, chưa nghiêm minh, thiếu trách nhiệm. Vai trò của trí thức, chuyên gia trong tham vấn, phản biện, thiết kế, đánh giá tác động vẫn chưa được phát huy hết.

Bên cạnh đó, cơ chế đãi ngộ, nguồn lực hỗ trợ, công nghệ hỗ trợ cho công tác xây dựng, thi hành pháp luật còn thiếu. Thực trạng đó đòi hỏi phải có bước chuyển mạnh mẽ trong tư duy, chính sách, pháp luật - bước mà Nghị quyết 66-NQ/TW đã chỉ rõ.

Theo Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Nai, những điểm mới mà Nghị quyết 66 đã chỉ ra, trong đó đặc biệt quan trọng là tư duy pháp luật mới. Bởi pháp luật không chỉ để quản lý, mà để tạo động lực phát triển, mở cửa sáng tạo, phục vụ người dân, doanh nghiệp; từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Gắn xây dựng và thi hành pháp luật chặt chẽ hơn: không thể xây luật rồi để nằm trên giấy; thi hành phải đi đôi với xây dựng; phải có đánh giá thực thi, rà soát hiệu quả, sửa luật khi luật không còn phù hợp.

Sự lãnh đạo của Đảng, tính thống nhất trong chỉ đạo: Đảng lãnh đạo toàn diện và trực tiếp, chịu trách nhiệm về chất lượng xây dựng và thi hành pháp luật; người đứng đầu các cấp phải trực tiếp chỉ đạo; hệ thống các ban, ngành, địa phương đồng bộ hành động.

Đầu tư nguồn lực - chính sách đặc thù: chính sách đãi ngộ cho cán bộ, chuyên gia, trí thức; kinh phí ngân sách; sử dụng công nghệ số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo; xây dựng hạ tầng pháp lý, cơ sở dữ liệu pháp luật; quỹ hỗ trợ…

Để phát huy trí tuệ trí thức và trí thức thực sự được tham gia, đóng góp vào công tác xây dựng và thi hành pháp luật theo tinh thần Nghị quyết 66, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Nai đề xuất một số giải pháp khá hữu ích. Đó là cần có cơ chế tham vấn, phản biện hiệu quả.

Đó có thể là thành lập hoặc củng cố các hội đồng, ban tư vấn chính sách, ban phản biện có sự tham gia của chuyên gia đầu ngành, luật gia, học giả. Đảm bảo tính công khai, minh bạch trong tiếp thu ý kiến phản biện; có trách nhiệm trả lời rõ ràng về các vấn đề được phản biện.

Cùng với đó có chính sách thu hút và đãi ngộ cụ thể: Cơ chế tiền lương, phụ cấp, hợp đồng, ưu đãi về học hàm, học vị, môi trường làm việc để thu hút trí thức tham gia vào công tác xây dựng luật, luật sư, chuyên gia chính sách. Tạo điều kiện cho trí thức làm việc liên ngành, liên kết giữa cơ sở nghiên cứu, trường đại học với cơ quan nhà nước để sử dụng kiến thức khoa học, công nghệ trong xây dựng pháp luật.

Đồng thời, nâng cao năng lực chuyên môn và đổi mới phương pháp làm việc. Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu: đánh giá tác động, khảo sát thực tiễn, so sánh quốc tế, công nghệ ứng dụng. Khuyến khích nghiên cứu khoa học chính sách; hỗ trợ xuất bản, chia sẻ kết quả nghiên cứu; xây dựng mạng lưới chuyên gia.

Áp dụng công nghệ, chuyển đổi số trong xây dựng và thi hành luật. Ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn để rà soát văn bản quy phạm pháp luật, dự báo tác động, phát hiện chồng chéo, mâu thuẫn. Xây dựng nền tảng dữ liệu pháp luật quốc gia, công cụ hỗ trợ lập pháp trực tuyến, tham vấn trực tuyến, hệ thống phản hồi từ người dân, doanh nghiệp.

Cần phải minh bạch hóa, pháp luật thân thiện với người dân, doanh nghiệp. Khi thiết kế luật, nghị định, văn bản quy phạm có ngôn ngữ rõ ràng, dễ hiểu; giảm rào cản thủ tục hành chính; loại bỏ các điều kiện kinh doanh không cần thiết. Thực hiện cơ chế giám sát của nhân dân, doanh nghiệp; tăng cường vai trò MTTQ, đoàn thể, tổ chức xã hội; phổ biến, giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý.

Tăng cường giám sát, đánh giá định kỳ và trách nhiệm thực thi. Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật thực hiện theo dõi, đánh giá tiến độ, hiệu quả thực hiện Nghị quyết 66; các báo cáo công khai. Người đứng đầu các bộ, ngành, địa phương chịu trách nhiệm chính với chất lượng văn bản do mình quản lý; xử lý kịp thời các tiêu cực, vi phạm…

Như vậy, Nghị quyết 66 đã mở ra cơ hội lớn để đổi mới, hiện đại hóa hệ thống pháp luật Việt Nam, đặt pháp luật thành động lực phát triển, lợi thế cạnh tranh, phù hợp với bối cảnh quốc tế và yêu cầu trong nước. Nhưng cơ hội ấy chỉ được tận dụng khi trí thức được phát huy thực sự - không chỉ nói đến, mà có quyền tham gia, có trách nhiệm, có môi trường và nguồn lực để đóng góp. Tôi tin tưởng với quyết tâm chính trị cao, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, của đội ngũ trí thức và cộng đồng, chúng ta sẽ thực hiện thành công Nghị quyết 66, mang lại lợi ích thiết thực, đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên phát triển mới bứt phá, bền vững, thịnh vượng.

Nguyệt Hà (lược ghi)

Xây dựng khu dân cư tự quản, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân

Phát biểu tham luận tại đại hội, ông Nguyễn Tấn Hưng, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Long Thành đã chia sẻ về kinh nghiệm củng cố khối đại đoàn kết toàn dân thông qua xây dựng khu dân cư tự quản.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Long Thành Nguyễn Tấn Hưng phát biểu tham luận tại đại hội. Ảnh: Huy Anh

Ông Nguyễn Tấn Hưng cho biết: Nhận thức được tầm quan trọng của công tác xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Long Thành đã tập trung xây dựng các khu dân cư tự quản theo hướng đoàn kết, ấm no, hạnh phúc, là nền tảng then chốt để củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, làm “trụ cột mềm” đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của địa phương trong giai đoạn mới...

Từ thực tiễn triển khai, MTTQ xã Long Thành nhận thấy: Để xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân cần phải coi nhân dân là chủ thể, là trung tâm của mọi phong trào. Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư giữ vai trò cầu nối giữa Đảng, chính quyền và nhân dân; chú trọng xây dựng mô hình điểm, sơ kết, tổng kết và kịp thời nhân rộng mô hình hiệu quả; đổi mới mạnh mẽ phương thức tuyên truyền; tăng cường phối hợp giữa MTTQ và các tổ chức thành viên, đồng thời phát huy tốt công tác giám sát, phản biện xã hội, công khai minh bạch để củng cố niềm tin và huy động nguồn lực xã hội hóa.

Liên quan đến xây dựng khu dân cư tự quản, đoàn kết, ấm no, hạnh phúc, theo Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Long Thành cần tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội; khuyến khích, hỗ trợ, giúp đỡ xây dựng, duy trì và phát triển các mô hình tại địa phương. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền thực hiện dân chủ ở cơ sở để người dân nắm rõ những quyền và nghĩa vụ của cộng đồng dân cư. Tăng cường phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng, phát huy uy tín của các già làng, người uy tín, chức sắc, chức việc trong cộng đồng dân tộc, tôn giáo. Khuyến khích, động viên, khen thưởng, tuyên dương đối với những mô hình có những đóng góp lớn cho lợi ích chung của cộng đồng.

Với sự chỉ đạo kịp thời của Đảng ủy xã, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, phối hợp của UBND và các ngành của xã, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Long Thành Nguyễn Tấn Hưng tin tưởng rằng thời gian tới, Ủy ban MTTQ Việt Nam xã sẽ xây dựng, củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân, góp phần xây dựng xã Long Thành ngang tầm đô thị trung tâm, tự tin bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nga Sơn (lược ghi)

Xây dựng giai cấp công nhân Đồng Nai lớn mạnh, tiên phong trong kỷ nguyên mới

Tham luận về chủ đề “Phát huy vai trò tổ chức thành viên trực thuộc trong chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của công nhân lao động hiện nay”, Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh Bùi Thị Bích Thủy nhấn mạnh: Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, sự phối hợp chặt chẽ của MTTQ Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên, Công đoàn tỉnh Đồng Nai đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong các lĩnh vực.

Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai Bùi Thị Bích Thủy phát biểu tham luận tại đại hội. Ảnh: Huy Anh

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Liên đoàn Lao động tỉnh Bùi Thị Bích Thủy, Đồng Nai là một trong những trung tâm công nghiệp năng động của cả nước với hơn 1,4 triệu lao động đang làm việc trong các khu, cụm công nghiệp, doanh nghiệp thuộc nhiều thành phần kinh tế. Đây là lực lượng to lớn, có đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, ổn định an sinh xã hội và xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Là tổ chức thành viên trực thuộc MTTQ Việt Nam tỉnh, Công đoàn các cấp trong tỉnh luôn giữ vai trò nòng cốt trong việc đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động; đồng thời là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với giai cấp công nhân, góp phần củng cố niềm tin của người lao động vào sự lãnh đạo của Đảng và chính quyền.

Đến nay, toàn tỉnh có gần 2,3 ngàn Công đoàn cơ sở, với hơn 720 ngàn đoàn viên (chiếm trên 98% lao động trong các doanh nghiệp có tổ chức công đoàn), khẳng định sức lan tỏa, vị thế và niềm tin của tổ chức Công đoàn trong đời sống công nhân, người lao động.

Bên cạnh kết quả đạt được, Công đoàn tỉnh Đồng Nai và các tổ chức thành viên trong hệ thống Mặt trận đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức mới.

Công nhân Đồng Nai thi đua sản xuất tại doanh nghiệp. Ảnh: N.Hòa

Để tiếp tục phát huy vai trò tổ chức thành viên trực thuộc MTTQ Việt Nam trong chăm lo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của công nhân lao động, Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai đề xuất với đại hội một số giải pháp trọng tâm. Trong đó, tăng cường phối hợp giám sát, phản biện xã hội, góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến quyền và lợi ích của người lao động; nhất là các chính sách về tiền lương, bảo hiểm, nhà ở, phúc lợi xã hội và an toàn lao động.

Đổi mới mạnh mẽ công tác tuyên truyền, giáo dục, giúp công nhân nâng cao nhận thức chính trị, hiểu biết pháp luật, rèn luyện tác phong công nghiệp, xây dựng bản lĩnh và văn hóa người lao động Đồng Nai trong kỷ nguyên số. Chú trọng phát triển đoàn viên, xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh, nhất là trong khu vực ngoài nhà nước, doanh nghiệp nhỏ và vừa; thực hiện phương châm “Nơi nào có công nhân, nơi đó có tổ chức Công đoàn”.

Cùng với đó, phối hợp các đơn vị chức năng tổ chức lớp bồi dưỡng kỹ năng nghề, kỹ năng sống, kỹ năng số cho công nhân. Từng bước hình thành đội ngũ công nhân tri thức, hiện đại, làm chủ công nghệ mới. Xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn có phẩm chất, năng lực, bản lĩnh, thật sự là “thủ lĩnh” của đoàn viên, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chính đáng của người lao động; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành và chăm lo đoàn viên.

Nguyễn Hòa(lược ghi)