Nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm tại Hội thảo khoa học Quốc gia 'Những vấn đề lý luận và thực tiễn công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức trong giai đoạn mới'

Hội thảo khoa học có sự tham gia của nhiều chuyên gia, nhà khoa học.

Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức nhằm tăng cường sức mạnh của Đảng

Điều đáng lo ngại nhất hiện nay là sự suy thoái về chính trị, về tư tưởng, về đạo đức và lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Chính sự suy thoái về ba mặt này này đã ảnh hưởng rất lớn đến niềm tin của nhân dân vào các đảng viên và các tổ chức của đảng; tác động xấu đến tinh thần đoàn kết toàn dân tộc.

Vì vậy, nhiệm vụ cấp bách trong bối cảnh hiện nay là phải xác định được quan điểm và các giải pháp thật sự hiệu quả trong việc xây dựng Đảng về chính trị, về tư tưởng và về đạo đức nhằm khôi phục lại niềm tin đó của nhân dân để tăng cường sức mạnh của Đảng và đưa đất nước tiếp tục đi lên.

Xây dựng Đảng về chính trị, xây dựng Đảng về tư tưởng, xây dựng Đảng về đạo đức không chỉ là trọng trách của công tác tư tưởng mà còn là nhiệm vụ xuyên suốt của toàn Đảng, của các tổ chức Đảng, của mỗi đảng viên và của cả dân tộc.

Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Trọng Chuẩn, nguyên Viện trưởng Viện Triết học, Phó Chủ tịch Hội Triết học Việt Nam trình bày tham luận tại Hội thảo.

Khái niệm "xây dựng Đảng về chính trị" được hiểu là xây dựng Đảng về các mặt cương lĩnh, đường lối lâu dài cũng như chủ trương cụ thể của Đảng qua từng giai đoạn cách mạng; về tính đại diện chính đáng của Đảng, phù hợp với quy luật khách quan và đặc điểm lịch sử của đất nước trong từng giai đoạn phát triển; về cách thức hay phương pháp lãnh đạo; về cách tổ chức nhằm thực hiện thắng lợi cương lĩnh, đường lối đó trong thực tiễn; củng cố và giữ vững niềm tin của quần chúng đối với Đảng; bảo đảm vị trí, vai trò lãnh đạo mọi mặt của Đảng trong xã hội.

Đặc biệt, đối với một đảng chính trị, có được một cương lĩnh chính trị đúng là cơ sở đảm bảo cho sự thành công của cách mạng và của công cuộc xây dựng xã hội sau khi cách mạng thành công... Bởi vậy, vấn đề xây dựng Đảng về chính trị mang ý nghĩa quan trọng nhất và được đặt lên hàng đầu.

Nội hàm khái niệm xây dựng Đảng về chính trị không tách rời khái niệm xây dựng Đảng về tư tưởng. Nhiệm vụ xây dựng Đảng về tư tưởng là làm cho toàn Đảng cùng thống nhất một ý chí, là đoàn kết chặt chẽ trong Đảng để cùng với toàn dân chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi cương lĩnh, đường lối của Đảng, các chính sách và pháp luật của Nhà nước.

Xây dựng Đảng về tư tưởng quan trọng nhất và trước hết bao gồm những nội dung cơ bản sau đây: giáo dục sự kiên định và không ngừng học tập để nắm thật vững nội dung và bản chất của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; giữ vững tính đảng trong công tác tư tưởng; nâng cao chất lượng tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; tăng cường công tác giáo dục truyền thống vẻ vang của Đảng; tuyên truyền sâu rộng đường lối và chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; không ngừng nâng cao trình độ lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ, đảng viên; gắn việc nghiên cứu, học tập với việc làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; tích cực đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; bảo vệ những thành quả của cách mạng Việt Nam, bảo vệ đường lối đổi mới của Đảng; kiên định mục tiêu giữ vững độc lập dân tộc gắn bó chặt chẽ với chủ nghĩa xã hội; đặc biệt trong điều kiện tình hình thế giới vô cùng phức tạp và biến đổi mau lẹ, khó lường như hiện nay thì càng cần phải nâng cao tinh thần cảnh giác, làm thất bại mọi âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước và cách mạng, làm thất bại thủ đoạn "diễn biến hòa bình" của các thế lực chống phá, thù địch, bảo vệ vững chắc thành quả của cách mạng, kiên quyết phòng và chống lại mọi sự dao động, ngả nghiêng, nhất là sự "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" về tư tưởng và hành động theo chiều hướng tiêu cực của cán bộ và đảng viên.

Đặc biệt, để thành công trong công tác xây dựng Đảng về tư tưởng cần phát huy cao độ vai trò tự rèn luyện, tự ý thức, tự tu dưỡng về tư tưởng chính trị của mỗi cán bộ, đảng viên.

Song song với các khái niệm xây dựng Đảng về chính trị, xây dựng về tư tưởng là xây dựng Đảng về đạo đức.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: "Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân". Điều này không chỉ đúng với mỗi cán bộ Đảng, mỗi đảng viên mà cũng đúng với toàn Đảng và tất cả các tổ chức Đảng từ cơ sở cho đến Trung ương.

Theo quan niệm được thừa nhận rộng rãi, thì đạo đức là những chuẩn mực trong cách ứng xử được cộng đồng xã hội chấp nhận và hành động theo những chuẩn mực đó.

Đạo đức trong Đảng là đạo đức cách mạng, xoay quanh các giá trị cốt lõi, các nguyên tắc căn bản như cần - kiệm - liêm - chính, chí công, vô tư, "trung thành" và "chính trực"; "Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân".

Tóm lại, xây dựng Đảng về chính trị; xây dựng Đảng về tư tưởng; xây dựng Đảng về đạo đức có những nội hàm xác định là những nhiệm vụ trọng đại, gắn bó chặt chẽ với nhau, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng. Thực hiện thật tốt ba mặt này sẽ góp phần đắc lực vào việc củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa, góp phần đắc lực vào việc khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh và hạnh phúc. Không được phép lãng quên một chân lý rằng mất niềm tin của dân là mất tất cả, bởi vì "chở thuyền là dân, mà lật thuyền cũng là dân".

Cần những giải pháp hiệu quả để phát triển công tác khoa giáo

Trong lịch sử, Đảng cộng sản Việt Nam đã sớm quan tâm đến việc lãnh đạo khoa giáo. Ngay từ những ngày đầu của nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đích thân đưa ra nhiều chủ trương, đường lối về khoa giáo để khẳng định đường lối khoa giáo của Đảng ta (như vấn đề xóa nạn mù chữ, trọng dụng nhân tài và trí thức...), nhưng chính Người cũng nêu lên những giải pháp cụ thể để hướng dẫn và giáo dục mọi cấp thực hiện đường lối. Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lãnh đạo đưa ra đường lối, nghị quyết với thực thi đường lối, nghị quyết của Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn là bài học mà tất cả chúng ta phải noi theo.

Bước vào giai đoạn mới, thực tế đời sống kinh tế - xã hội của con người sẽ diễn biến với tốc độ nhanh chóng và những thử thách khó lường. Nếu muốn thực hiện được những khát vọng mang tính thời đại thì chúng ta cần bàn và tháo gỡ cách làm việc để thật sự khoa học, hiệu quả, xét cho cùng thực chất là chống quan liêu trong cách làm việc và tạo cơ chế thích hợp để đường lối và nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống một cách hiệu quả hơn.

Để góp phần phát triển công tác khoa giáo trong giai đoạn tới, cần nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng với công tác khoa giáo, xây dựng khoa giáo Đảng.

Trong đó, cần tiếp tục củng cố vị thế và xây dựng công tác khoa giáo Đảng. Khoa giáo Đảng là một khái niệm chưa phổ biến, nhưng có thể hiểu khoa giáo Đảng có nhiệm vụ đưa ra những chính kiến của đảng cầm quyền trong đường lối phát triển và áp dụng các vấn đề liên quan đến khoa giáo.

Khoa giáo Đảng khác với khoa giáo của chính quyền và các ngành chức năng ở chỗ: nhiệm vụ khoa giáo Đảng tập trung vào xây dựng chiến lược (bao gồm đường lối, quan điểm, mục tiêu của đảng cầm quyền) và hướng dẫn để bảo đảm việc thực hiện đúng theo các chiến lược đó; trong khi khoa giáo của chính quyền và các ngành chức năng có nhiệm vụ chính là thực thi các chính sách, kế hoạch cụ thể về khoa giáo đã được xây dựng dựa trên chiến lược của đảng cầm quyền.

Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Phạm Mạnh Hùng, nguyên Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam.

Ngoài ra, khoa giáo Đảng còn có nhiệm vụ kiểm tra và theo dõi việc thực hiện của chính quyền và các ngành chức năng xem có đúng với chiến lược của đảng cầm quyền hay không.

Đồng thời cần xây dựng đội ngũ những người tham mưu khoa giáo Đảng. Đây là những người có khả năng tham mưu cho đảng cầm quyền những tư tưởng chiến lược về đường lối, quan điểm và cả phương pháp để thực hiện các lĩnh vực khoa giáo. Vì vậy, họ phải đạt hai tiêu chí cơ bản: Phải vững vàng về phẩm chất chính trị, nói một cách cụ thể là phải nhất trí và trung thành với đường lối của đảng cầm quyền; phải có một trình độ nhất định về khoa học - công nghệ.

Bên cạnh đó, cần thống nhất hệ thống tổ chức khoa giáo Đảng từ cấp Trung ương đến cấp địa phương. Hệ thống này hiện đang thiếu tính thống nhất về chức năng và tổ chức trong phạm vi toàn quốc và điều này ảnh hưởng không ít đến kết quả công tác. Bởi vậy, phải tái lập lại hệ thống khoa giáo Đảng từ cấp trung ương đến tuyến huyện.

Cùng với việc nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng với công tác khoa giáo, cần cụ thể hóa hơn những vấn đề tư tưởng, quan điểm cũng như hướng dẫn nhận thức biện chứng trong những khía cạnh liên quan đến khoa giáo Đảng.

Về khoa học công nghệ, phải xây dựng và hướng dẫn cách nhìn biện chứng, khách quan khi đánh giá các thành tựu khoa học - công nghệ cao. Trước hết, là cần xây dựng cách nhìn biện chứng để xem xét và đánh giá đồng thời cả hai mặt tác động tích cực và tiêu cực (hay hạn chế) của từng công nghệ. Thứ hai, cần xem xét đồng thời tác động tích cực và tiêu cực của một công nghệ mới hoặc một thành tựu khoa học mới không chỉ về mặt tiến bộ khoa học - kỹ thuật mà cả mặt tiến bộ xã hội.

Về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, cần coi trọng hơn việc đào tạo những nhà quản lý khoa học và công nghệ kể cả tầm chiến lược lẫn chiến thuật trước khi nói đến đào tạo những loại nhân lực cao khác trong các chuyên ngành.

Ngoài ra, cần thiết lập mối quan hệ làm việc theo quy chế rõ ràng giữa cơ quan khoa giáo Đảng cấp trung ương với các bộ, ngành, giữa các cơ quan khoa giáo Đảng cấp tỉnh và huyện với chính quyền cùng cấp.

Ninh Bình tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức

Trong những nhiệm kỳ vừa qua và nhất là từ đầu nhiệm kỳ 2020-2025 đến nay, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và các cấp ủy trong Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo, chỉ đạo việc triển khai công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức với nhiều giải pháp đồng bộ, cụ thể, quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị. Qua đó đã đã góp phần xây dựng Đảng bộ tỉnh ngày càng trong sạch, vững mạnh; hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra hằng năm; nhiều chỉ tiêu đến nay đã đạt, vượt và tiệm cận với chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025.

Đồng chí Mai Văn Tuất, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Ninh Bình.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức trong Đảng bộ tỉnh vẫn còn một số hạn chế. Từ thực trạng đó, Tỉnh ủy Ninh Bình, Thường trực Tỉnh ủy Ninh Bình đề xuất một số giải pháp góp phần thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức trong giai đoạn mới:

Thứ nhất, tăng cường công tác giáo dục chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Chú trọng xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức, đồng thời với xây dựng Đảng về tổ chức và cán bộ, tạo sự thống nhất, đồng thuận trong thực hiện. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng. Đầu tư xây dựng các mô hình điểm, mô hình mới có hiệu quả trong công tác xây dựng Đảng để tổng kết nhân rộng.

Thứ hai, quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện cho Ban Tuyên giáo hoạt động, nhất là cấp cơ sở. Phát huy vai trò trách nhiệm của các cơ quan báo chí, cơ quan quản lý hoạt động báo chí trong công tác xây dựng Đảng nói chung và xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức nói riêng. Chủ động định hướng cung cấp thông tin đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch. Khen thưởng kịp thời những tập thể, cá nhân có thành tích, gương người tốt, việc tốt, đồng thời xử lý nghiêm khắc với những trường hợp vi phạm.

Thứ ba, lãnh đạo thực hiện tốt các quy định về nêu gương và trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên. Cho miễn nhiệm, thay thế đối với cán bộ làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tín nhiệm thấp; thường xuyên rà soát, sàng lọc đưa ra khỏi Đảng những đảng viên không còn đủ tư cách, thiếu tu dưỡng, rèn luyện, gây mất đoàn kết nội bộ, vi phạm quy định những điều đảng viên không được làm.

Thứ tư, phát huy dân chủ, tập trung trí tuệ, xây dựng sự đoàn kết, thống nhất trong nội bộ; khắc phục tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm, bảo vệ người thẳng thắn, trung thực, dám đấu tranh vì lợi ích chung; nắm chắc tình hình chính trị nội bộ và tình hình có liên quan đến công tác bảo vệ chính trị nội bộ để bảo vệ cán bộ, đảng viên, bảo vệ sự trong sạch nội bộ của Đảng.

Thứ năm, tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh đối với các cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái. Kiên quyết đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với phương châm phòng ngừa là chính; ngăn chặn, xử lý kịp thời cán bộ, công chức, viên chức lợi dụng thi hành công vụ nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp.

Xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ tỉnh Lai Châu

Lai Châu là tỉnh miền núi, nằm ở biên giới phía Tây bắc của Tổ quốc với trên 84% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Đảng bộ tỉnh Lai Châu có hơn 30 nghìn đảng viên, trong đó trên 16,4 nghìn đảng viên là người dân tộc thiểu số. Trong những năm qua, công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ tỉnh Lai Châu đã đạt một số kết quả.

Trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, Tỉnh ủy, các cấp ủy đảng lãnh đạo thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; chú trọng thực hiện dân chủ trong hoạt động của cấp ủy đảng và chính quyền, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tạo cơ chế, điều kiện thuận lợi để nhân dân giám sát và tham gia góp ý xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh...

Trong công tác xây dựng Đảng về tư tưởng, Tỉnh ủy, các cấp ủy đảng luôn quan tâm giáo dục lý luận chính trị, chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giáo dục truyền thống, đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên.

Thực hiện có hiệu quả công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tập trung đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình", tuyên truyền "Nhà nước Mông", việc lợi dụng các vấn đề dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền chống phá Đảng, Nhà nước.

Đồng chí Vũ Mạnh Hà, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Bí thư Tỉnh ủy Lai Châu.

Việc tổ chức quán triệt, học tập, tuyên truyền, triển khai thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng có nhiều đổi mới theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin; chú trọng nâng cao chất lượng báo cáo viên; biên soạn tài liệu ngắn gọn, trọng tâm, đầy đủ.

Hoạt động văn hóa, văn học, nghệ thuật, biểu diễn có nhiều chuyển biến tích cực, cơ bản đáp ứng nhu cầu của nhân dân; tích cực đấu tranh chống sự xâm nhập của các sản phẩm văn hóa độc hại, gây hủy hoại đạo đức xã hội; bảo tồn, phát triển và tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trong tỉnh.

Trong công tác xây dựng Đảng về đạo đức, Tỉnh ủy, các cấp ủy đảng quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện nêu cao trách nhiệm người đứng đầu, đổi mới phương pháp làm việc, nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình, khắc phục tình trạng nể nang, né tránh, ngại va chạm.

Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; gắn việc thực hiện nghị quyết đại hội đảng các cấp với thực hiện Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị khóa XIII về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05- CT/TW.

Đẩy mạnh công tác quản lý, đánh giá đảng viên, nhất là việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên; trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.

Những kết quả trong công tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và đạo đức đã góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ tỉnh Lai Châu; tăng cường sự đoàn kết thống nhất trong các tổ chức đảng, sự đồng thuận trong xã hội; củng cố niềm tin của các tầng lớp nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp đổi mới đất nước, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ.

Nhóm PV