Nhìn từ trên cao Khu đô thị mới Thủ Thiêm sau gần 30 năm quy hoạch

Khu đô thị mới Thủ Thiêm, thuộc địa bàn quận 2 cũ nay thuộc TP Thủ Đức được Chính phủ phê duyệt quy hoạch năm 1996 với tổng diện tích 930ha, bao gồm khu đô thị mới (770ha) và khu tái định cư (160ha). Dự án nằm bên bờ Đông sông Sài Gòn, đối diện trung tâm quận 1. TP.HCM kỳ vọng sẽ xây dựng bán đảo này trở thành một trung tâm tài chính, thương mại, dịch vụ, văn hóa cao cấp, giải trí… mang tầm cỡ quốc tế với nhiều công trình điểm nhấn.

Ngay khi bắt đầu xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm, TP.HCM đã đầu tư mạnh vào hạ tầng giao thông. Sau gần 30 năm quy hoạch, phát triển hạ tầng khu đô thị đến nay cơ bản hoàn thiện với các trục đường huyết mạch như đại lộ Mai Chí Thọ, 4 tuyến đường R1, R2, R3, R4, hầm vượt sông Sài Gòn, cầu Thủ Thiêm, Ba Son…

Hầm vượt sông Sài Gòn là hầm vượt sông hiện đại nhất Đông Nam Á thông xe năm 2011, công trình quan trọng bậc nhất thuộc đại lộ Đông - Tây của TP.HCM nối liền từ đường Võ Văn Kiệt (quận 1) với đại lộ Mai Chí Thọ, TP Thủ Đức.

Đại lộ Mai Chí Thọ, tuyến đường xương sống kết nối cửa ngõ phía Đông, khu đô thị với trung tâm thành phố dài hơn 6km từ hầm vượt sông Sài Gòn đến nút giao thông ngã ba Cát Lái. Xe cộ có di chuyển tuyến đường 12 làn xe này đi vào cao tốc TP.HCM – Long Thành, phà Cát Lái, Xa lộ Hà Nội đi Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu và các tỉnh phía Bắc.

Khu đô thị mới kết nối các khu vực với nhau bằng 4 tuyến vòng cung gồm Đại lộ vòng cung - R1, đường ven hồ trung tâm - R2, đường ven sông Sài Gòn – R3, đường vùng châu thổ - R4. Bên cạnh đó các tuyến đường Lương Định Của, Nguyễn Cơ Thạch cũng thành những trục đường chính có lưu lượng xe cộ lưu thông lớn qua khu đô thị.

Những tuyến đường vòng cung dài gần 12km, rộng 11,6 - 55m kỳ vọng thay đổi diện mạo khu đô thị, thúc đẩy giao thương nhưng đến nay vẫn chưa được bàn giao, hoàn thiện.

Khu đô thị mới Thủ Thiêm còn được thông suốt với trung tâm quận thành phố bởi hai cây cầu lớn là cầu Thủ Thiêm và cầu Ba Son (ảnh). Cầu Thủ Thiêm nối quận Bình Thạnh và khu đô thị dài 1.250m, tổng kinh phí xây dựng gần 1.100 tỷ đồng, được hoàn thành cuối năm 2007. Cầu Ba Son kết nối đường Tôn Đức Thắng, quận 1 qua khu đô thị có tổng mức đầu tư 3.100 tỷ đồng, thông xe cuối tháng 4/2022. Cây cầu được xem là biểu tượng mới của thành phố, kỳ vọng sẽ thay đổi diện mạo đô thị phía Đông, đặc biệt là Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Diện mạo Khu đô thị mới Thủ Thiêm sau gần 30 năm ra đời được tô điểm bằng khu đô thị hiện đại, những tòa nhà cao tầng, biệt thự, khu dân cư cao cấp, hạng sang.

Nổi bật là khu đô thị Sala nằm bên trục đường Mai Chí Thọ có diện tích 106ha. Dự án có 7 phân khu chính gồm khu biệt thự, hai khu nhà phố và 4 khu căn hộ cao cấp. Trung tâm khu đô thị trên đường Nguyễn Cơ Thạch với hai dãy shophouse hoàn chỉnh, sầm uất nhất khu đô thị mới.

Nằm bên khu vực hầm Thủ Thiêm, cầu Ba Son, cầu Thủ Thiêm thời gian qua một số dự án nhà cao tầng, chung cư cao cấp, cao ốc văn phòng hiện đại được xây dựng như Empire City, The Metropole, The River Thủ Thiêm… Trong đó Empire City thuộc Khu chức năng số 2c hiện diện các tòa tháp cao tầng, thấp tầng cao cấp nổi bật bên hầm Thủ Thiêm và bờ sông Sài Gòn.

Các dự án chung cư cao cấp, cao ốc văn phòng hạng A được xây dựng bên chân cầu Ba Son, Thủ Thiêm ngoài chức năng ở và cho thuê những tòa nhà này còn tạo nên diện mạo đô thị hiện đại bên bờ sông trung tâm thành phố.

Khu tái định cư Bình Khánh được xây dựng để đáp ứng chương trình 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm được kỳ vọng là dự án kiểu mẫu, khang trang, hiện đại. Tuy nhiên, đến này nhiều căn hộ vẫn chưa có chủ.

Bên cạnh đó, các công trình văn hóa tại khu đô thị cũng được đầu tư xây dựng như Trung tâm Triển lãm quy hoạch TP.HCM, đình An Khánh. Trong đó, dự án trung tâm triển lãm tọa lạc trên “đất vàng” của Thủ Thiêm có vốn đầu tư khoảng 800 tỷ đồng, được khởi công năm 2013 đến nay vẫn đang dỡ dang.

Nằm bên sông Sài Gòn, đối diện trung tâm quận 1 là đình An Khánh – ngôi đình cổ ở vùng đất Thủ Thiêm có tuổi đời khoảng 300 năm vừa được phục dựng, đưa vào thờ tự sau gần một năm thi công. Ngôi đình được xây lại cạnh vị trí cũ với diện tích khoảng 1.200m2, phục dựng khang trang hơn nhưng vẫn lưu giữ được những nét kiến trúc đình làng khu vực Sài Gòn – Gia Định xưa.

Ngoài các khu chức năng, văn hóa, giải trí,… theo quy hoạch phân khu 1/2000, Khu đô thị mới Thủ Thiêm còn có khu lâm viên sinh thái 128ha thuộc vùng châu thổ phía Nam, có chức năng chính là bảo vệ môi trường và thoát nước, kết hợp nghỉ ngơi, giải trí và giữ gìn hệ sinh thái tự nhiên. Hầu hết diện tích khu lâm viên nằm trên địa bàn phường An Lợi Đông, thuộc khu chức năng số 8 trong quy hoạch khu đô thị mới.

Nhìn tổng thể, sau gần 30 năm quy hoạch, hạ tầng khu đô thị mới Thủ Thiêm đến nay cơ bản hoàn thiện, tuy nhiên quỹ đất trống chưa được xây dựng còn tương đối nhiều.

Một số hạng mục cầu, đường nội khu đô thị hiện vẫn chưa được hoàn thiện, nhiều khu vực đang trong tình trạng cây cỏ phủ kín, mặt bằng chưa được giải phóng để triển khai thi công.

Lê Quân