Nhịp cầu đưa pháp luật đến với đồng bào vùng cao

Mô hình “Tiếng loa Biên phòng” với hình thức tuyên truyền cố định và lưu động đã truyền tải kịp thời các nội dung pháp luật đến với người dân. Ảnh: Anh Dũng

Điện Biên có đường biên giới dài, tiếp giáp với hai quốc gia, địa bàn rộng với 15 xã biên giới, 42.426 hộ gia đình thuộc 17 dân tộc, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo còn cao (38,3%). Đây vừa là thách thức, vừa là động lực để BĐBP tỉnh đổi mới, sáng tạo trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL).

Trước thực tế trình độ dân trí không đồng đều, đời sống người dân còn khó khăn, cùng với những âm mưu, thủ đoạn lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo của các thế lực thù địch, BĐBP tỉnh đã xác định rõ: Công tác tuyên truyền, PBGDPL phải thiết thực, dễ hiểu và gắn liền với đời sống nhân dân. Các nội dung tuyên truyền được lựa chọn kỹ lưỡng, tập trung vào các luật liên quan trực tiếp đến đời sống biên giới như: Luật Biên giới quốc gia, Luật Biên phòng Việt Nam, Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia, Luật Phòng, chống ma túy, cùng các văn bản hướng dẫn về quy chế khu vực biên giới...

Không dừng lại ở những buổi tuyên truyền trực quan hay nói chuyện truyền thống, BĐBP tỉnh Điện Biên đã đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền một cách linh hoạt, sáng tạo và hiệu quả. Các mô hình như “Mỗi tuần một câu hỏi, một đáp án”, “Tủ sách pháp luật” (với 18 tủ sách tại các đơn vị) hay “Ngày Pháp luật” được duy trì đều đặn, tạo môi trường học tập pháp luật thường xuyên cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân. Đặc biệt, với “Tiết học biên cương” được triển khai từ đầu năm 2025 đến nay, các đồn Biên phòng đã phối hợp với các nhà trường tổ chức 51 buổi/272 tiết học cho các em học sinh.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin được đẩy mạnh, BĐBP tỉnh duy trì 1 nhóm và 7 trang Facebook hoạt động tích cực như “Miền hoa ban”, “Tuổi trẻ BĐBP Điện Biên”... để đăng tải, chia sẻ hàng nghìn bài viết, tin, ảnh phổ biến pháp luật. Hệ thống loa truyền thanh của địa phương, “Tiếng loa Biên phòng” lưu động trở thành kênh thông tin hữu hiệu, nhất là khi được ghi âm bằng tiếng dân tộc Mông, Thái, giúp bà con dễ nghe, dễ hiểu.

Các hoạt động tuyên truyền còn được khéo léo lồng ghép vào những chương trình an sinh xã hội đầy tình nghĩa như “Nâng bước em tới trường - Con nuôi đồn Biên phòng”, “Hũ gạo chiến sĩ”, “Xuân Biên phòng ấm lòng dân bản”... Chính sự gần gũi, chia sẻ này đã xóa nhòa khoảng cách, giúp những bài học pháp luật tưởng chừng khô khan trở nên gần gũi, thấm sâu vào nhận thức của người dân.

BĐBP tỉnh Điện Biên đã phát huy tốt vai trò của các già làng, trưởng bản, người có uy tín, các chức sắc tôn giáo - những “cánh tay nối dài” đắc lực trong công tác tuyên truyền, PBGDPL tại cộng đồng. Với uy tín, tiếng nói trọng lượng trong đời sống xã hội, họ chính là cầu nối quan trọng giúp đưa chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước đến gần hơn với người dân. Trên cơ sở mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa BĐBP và đồng bào các dân tộc, các đồn Biên phòng thường xuyên gặp gỡ, trao đổi thông tin, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho đội ngũ già làng, trưởng bản. Nhờ đó, họ trở thành những tuyên truyền viên tích cực, góp phần định hướng nhận thức, củng cố niềm tin của người dân vào Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương.

Từ những buổi sinh hoạt bản, lễ hội truyền thống cho đến các cuộc họp dân, tiếng nói của các già làng, trưởng bản luôn được bà con lắng nghe và tin tưởng. Họ không chỉ tuyên truyền, giải thích pháp luật một cách mộc mạc, gần gũi, mà còn kịp thời vận động người dân chấp hành quy định về quản lý, bảo vệ biên giới, không vượt biên trái phép, không tiếp tay cho hoạt động buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, ma túy. Nhiều già làng, người có uy tín còn trực tiếp tham gia hòa giải các vụ việc mâu thuẫn, góp phần giữ gìn an ninh trật tự, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu vực biên giới.

Cùng với đó, qua mô hình đảng viên đồn Biên phòng phụ trách hộ gia đình ở khu vực biên giới, đảng viên đồn Biên phòng sinh hoạt chi bộ thôn, bản biên giới, các cán bộ, chiến sĩ không chỉ tuyên truyền, PBGDPL, mà còn lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, kịp thời nắm bắt tình hình, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương xử lý hiệu quả các vấn đề phát sinh. Mối quan hệ gắn bó bền chặt ấy đã và đang trở thành nền tảng vững chắc để công tác tuyên truyền, PBGDPL của BĐBP tỉnh Điện Biên ngày càng đi vào chiều sâu, được nhân dân đồng tình, ủng hộ và tích cực thực hiện.

Công tác xây dựng mô hình điểm được chú trọng, mỗi năm, Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh lựa chọn một số đơn vị làm điểm (như các đồn Biên phòng Mường Mươn, Sen Thượng, Thanh Luông) để rút kinh nghiệm và nhân rộng cách làm hiệu quả. Mô hình “Tiếng loa Biên phòng” tại Đồn Biên phòng Na Cô Sa là một điển hình, với lịch tuyên truyền cố định, nội dung phong phú, thu hút đông đảo người dân tham gia.

Kết quả công tác được phản ánh qua những con số ấn tượng: Từ đầu năm 2025 đến nay, các đơn vị trong BĐBP tỉnh đã tổ chức 4.344 buổi tuyên truyền tập trung với 199.051 lượt người nghe; phát thanh 8.965 giờ qua hệ thống loa; duy trì 145 chuyên mục “Vì chủ quyền, an ninh biên giới” trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh; phát hành hơn 10.000 tờ rơi, tờ gấp pháp luật; lắp đặt 148 hòm thư tố giác tại các thôn, bản...

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả, thời gian tới, BĐBP tỉnh xác định tăng cường sự lãnh đạo, đẩy mạnh đổi mới hình thức, nội dung tuyên truyền theo hướng sát thực tế hơn nữa. Trọng tâm là bồi dưỡng kỹ năng cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên; tận dụng mạnh mẽ môi trường mạng xã hội; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể địa phương, gắn công tác tuyên truyền, PBGDPL với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói giảm nghèo.

Có thể thấy, với sự năng động, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm, BĐBP tỉnh Điện Biên đã và đang biến những con chữ trong văn bản pháp luật thành tri thức và hành động cụ thể trong cuộc sống của người dân biên giới. Qua đó, góp phần quan trọng xây dựng "thế trận lòng dân", bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.

Anh Dũng