Nhớ vườn cây trái chín tuổi thơ, nhãn ngọt mít thơm tô thắm tuổi thơ tôi êm đềm
Mỗi khi Hè tới, tôi thường nôn nao nhớ về nơi có mảnh vườn rộng lớn với vô vàn cây trái đang vào mùa quả chín, và ước ao được đứng giữa khu vườn để ăn thỏa thuê cây trái như lúc bé thơ.
Tôi sinh ra ở một vùng quê, nơi có cả núi, sông và những vùng đồng bằng nhỏ nằm xen lẫn chạy men theo ven hai bờ của con sông. Cây trái trong vườn nhà tôi đều thuộc dạng cổ thụ với tuổi đời cả trăm năm, bởi hầu hết số cây ấy được trồng từ thời ông nội tôi, rồi cả một số cây còn được trồng từ trước khi ông nội tôi ra đời, nghĩa là nó được cụ nội tôi trồng nên.
Trong vườn có vô số các loại cây ăn trái, từ các loại cây lâu niên như: mít, nhãn, vải, hồng xiêm, bưởi, khế, lê-ki-ma..., cho tới các loại cây ngắn hạn như: ổi, chuối, đu đủ... đều đủ cả. Quanh năm, hầu như lúc nào trong khu vườn nhà tôi cũng có các loại quả chín, nhưng nhiều hơn cả, được xem là chín rộ nhiều loài trái cây nhất phải là mùa Hè.
Những cây nhãn lồng, cây vải thiều là cho thu hoạch sớm hơn cả khi chỉ mới qua chớm Hè một thời gian ngắn là mùi nhãn, vải chín bói đã thoang thoảng bay qua khung cửa sổ vào nhà. Đêm nằm ngủ, chợt thức giấc, mẹ tôi thường vẫn bảo với bố: “Mùi nhãn, vải thơm thế này thì chỉ độ non tuần nữa là phải bẻ mang bán chứ không thì chim, dơi ăn hết mất!”
Những hôm kế tiếp, bao giờ mẹ cũng kêu bố và mấy anh chị em chúng tôi làm phướn hình nộm với tờ giấy đuôi nheo treo lên các cành vải, cành nhãn để đuổi dơi, chim. Việc làm hình nộm như vậy cũng chỉ đỡ việc chim ăn trái phần nào thôi, chứ đêm đêm các loài chim, nhất là lũ dơi ranh mãnh vẫn mò tới ăn cơ man là trái.
Mỗi buổi sáng, khi ngủ dậy mấy anh chị em chúng tôi thường đứng quanh dưới gốc nhặt nhạnh những trái mà chim, dơi mổ rụng xuống khi chúng chưa kịp ăn. Loài dơi, chim quả là tinh khôn, những trái nhãn, vải bị rụng xuống ấy đều chín mọng, thơm ngon.
Khi những cây nhãn, vải vừa được thu hoạch xong thì cũng là lúc gần chục cây mít mật, mít dai ở xung quanh bờ ao nhà tôi cũng vào mùa trái chín. Hầu như hôm nào cũng có mít chín, hôm thì một trái, có hôm nhiều tới cả gần chục trái.
Chiều nào không tự tay vỗ mít thì mẹ lại sai anh em chúng tôi ra vỗ mít, xem có trái nào chín để sớm mai mẹ mang sang chợ làng bán lấy tiền. Tôi có kinh nghiệm vỗ mít lắm, chỉ cần dùng bàn tay vỗ vào thân trái, nghe tiếng kêu bồm bộp, thay vì bình bịch là coi như trái đó đã chín. Dẫu trái đó chưa tỏa nhiều mùi thơm, nhưng chỉ cần cắt cuống, bỏ xuống là hôm sau đã bổ ăn được ngay.
Mít là loại trái tôi cực thích bởi mùi thơm hấp dẫn, vị ngọt ngào khó quên. Biết mấy đứa con thích ăn mít nên bố mẹ tôi bao giờ cũng để các con ăn thỏa thích mỗi khi cây có trái chín. Thế nhưng, dẫu có thèm, có háu ăn đến mấy thì cũng chỉ ở thời khắc đầu mùa thôi, chứ vào giữa mùa mít, do ăn nhiều đến ngán nên có khi cả tuần trời mà mấy anh chị em chúng tôi không đòi bố mẹ bổ mít ăn.
Những mùa mít chín của suốt những năm tháng ấu thơ cũng khiến tôi luyến lưu nhiều hoài niệm. Đó là món hạt mít rang, luộc thường không thể thiếu trong ngăn cặp sách những buổi tới trường để cả lũ chúng bạn cùng ăn sau giờ ra chơi giữa buổi. Hay món xơ mít muối chua om với cá đồng mà mẹ thi thoảng chế biến; ngon, ngọt, thơm mà tới tận bây giờ tôi vẫn không thể quên...
Mùa Hè chói chang còn là mùa của na, ổi, hồng xiêm, chuối và hàng đu đủ trĩu quả. Những thứ trái này dưới nắng vàng một thời gian là đồng loạt chín để rồi theo mẹ tôi xuất hiện đều đặn ở phiên chợ làng mỗi sớm mai. Đã có không biết bao nhiêu lần tôi được theo mẹ đi chợ bán trái cây, nhiệm vụ chính của tôi là đứng canh chừng khách lựa trái cây, và cũng có khi giúp mẹ nhận tiền của khách. Lần nào bán xong trái cây, lúc trở về mẹ cũng mua cho bao nhiêu thứ quà, nào bỏng năm, kẹo bột, kẹo vừng, oản đường...
Tôi yêu khu vườn nơi quê nhà bởi những mùa trái ngọt chín thơm. Mỗi khi Hè tới, tôi thường nôn nao nhớ về nơi có mảnh vườn rộng lớn với vô vàn cây trái đang vào mùa quả chín, ước ao được đứng giữa khu vườn để ăn thỏa thuê cây trái như lúc bé thơ.
