Nhộn nhịp làng bánh chưng Cát Trù ngày Tết

Những ngày này, xã Cát Trù lại nhộn nhịp hơn bao giờ hết, từ ngoài ngõ vào sân, trong nhà đâu đâu cũng thấy màu xanh của lá dong, màu trắng của gạo, màu vàng của đỗ. Thời tiết lạnh, mọi người cùng quây quần làm bánh làm cho không khí trở nên gần gũi, ấm cúng. Mỗi người mỗi việc, người già và trẻ con thì xếp lá dong, đánh nhuyễn đỗ, làm nhân bánh, thanh niên thì gói bánh, buộc bánh.

Anh Hoàng Văn Chính - chủ cơ sở bánh chưng Chính Ảnh nổi tiếng, nhiều lần đoạt giải cao trong hội thi làm bánh dâng các Vua Hùng của xã Cát Trù, cho biết: Cát Trù tuy không ở gần Đền Hùng nhưng luôn rất tự hào bởi vào ngày Giỗ Tổ hàng năm, bánh chưng của xã thường được lựa chọn đưa vào mâm lễ dâng lên các Vua Hùng.

“Nguyên liệu làm bánh chưng ở xã Cát Trù gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn, lá dong như các vùng quê khác. Điều làm nên sự khác biệt là ở khâu chuẩn bị nguyên liệu và cách gói theo tiêu chí của người Cát Trù. Gạo nếp phải chọn loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp Nhung - những loại gạo dẻo, có hương thơm đặc trưng và không lẫn tẻ. Đỗ xanh cần phải có là loại đỗ gié, hạt nhỏ và được chế biến từ khi vỡ đỗ, ngâm cho tróc vỏ, đãi sạch, để ráo đến khi đã nấu chín như vậy nhân bánh mới thơm ngon” - anh Chính thông tin thêm.

Ngoài đỗ, nhân bánh cần có thêm thịt lợn ba chỉ hoặc nạc vai tươi sống trộn kèm gia vị muối, tiêu... vừa đủ tạo điểm nhấn và mùi thơm. Khi gói bánh, phải gói chặt tay thì bánh nấu mới rền, dẻo. Nếu gói lỏng tay khi nấu bánh sẽ không được vuông vắn và nhão. Đặc biệt là lá dong, không được dùng lá non hoặc quá già, ảnh hưởng tới màu sắc của bánh.

Dù không gói bánh bằng khuôn nhưng bánh chưng Cát Trù vẫn được du khách trong và ngoài tỉnh “đánh tiếng” là ngon, dẻo và vuông vức, đều đẹp.

Khi trời về chiều cũng là lúc mọi công đoạn gói bánh hoàn tất, bánh được xếp vào những nồi to đặt lên bếp. Bếp lửa rực sáng suốt đêm luộc bánh. Gần sáng, bánh được vớt ra ép cho sạch nước. Có lẽ vì sự cầu toàn và tỉ mỉ trong từng chiếc bánh mà bánh chưng Cát Trù là hương vị không thể thiếu trong những dịp quan trọng như cỗ bàn, cưới hỏi, quà biếu và trên mâm cơm thắp hương ngày Tết…

Hoàng Quý