NHTW Nhật Bản được dự báo sẽ tăng lãi suất 25 điểm trong quý 4

NHTW Nhật Bản (BOJ)

Lạm phát cao dai dẳng

Dữ liệu vừa được công bố hôm thứ Năm (11/9) cho thấy, chỉ số giá hàng hóa doanh nghiệp (CGPI), thước đo mức giá mà các công ty tính cho nhau đối với hàng hóa và dịch vụ của họ, đã tăng với tốc độ hàng năm là 2,7% trong tháng 8, cao hơn so với mức tăng 2,5% của tháng 7. Trong đó giá thực phẩm và đồ uống đã tăng 5,0% trong tháng 8, nhanh hơn mức tăng 4,7% trong tháng 7, cho thấy chi phí thực phẩm cao sẽ khiến lạm phát tiếp tục ở mức cao.

Tuy nhiên dữ liệu cho thấy chỉ số đo lường giá nhập khẩu tính theo đồng yên đã giảm 3,9% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước, chậm hơn mức giảm 10,3% đã được điều chỉnh trong tháng 7.

“Lạm phát bán buôn có khả năng sẽ duy trì trên 2% trong thời gian tới do giá nông sản, thực phẩm và đồ uống tăng cao”, Yutaro Suzuki - Chuyên gia kinh tế tại Daiwa Securities cho biết.

Dữ liệu được công bố trước đó cũng cho thấy, lạm phát tại thủ đô Tokyo - được coi là chỉ báo hàng đầu về xu hướng trên toàn quốc - vẫn duy trì trên mức mục tiêu 2% của BOJ trong tháng 8.

Cụ thể chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lõi (không bao gồm giá thực phẩm tươi sống biến động nhưng bao gồm chi phí nhiên liệu) tại Thủ đô Tokyo - đã tăng 2,5% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước, chậm lại so với mức tăng 2,9% trong tháng 7, song chủ yếu do trợ cấp nhiên liệu của chính phủ đã làm giảm hóa đơn tiện ích.

Trong khi CPI cốt lõi (đã loại trừ cả chi phí thực phẩm tươi sống và nhiên liệu biến động) - vốn được BOJ theo dõi chặt chẽ như một thước đo lạm phát cơ bản tốt hơn - đã tăng 3,0% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm trước, , chỉ chậm lại một chút so với mức tăng 3,1% trong tháng 7.

BOJ đã kết thúc chương trình kích thích kinh tế quy mô lớn kéo dài một thập kỷ vào năm ngoái và tăng lãi suất lên 0,5% vào tháng 1 với quan điểm Nhật Bản đang trên đà đạt được mục tiêu lạm phát 2% một cách bền vững.

Tuy nhiên dù lạm phát đã vượt mục tiêu của BOJ trong hơn 3 năm, song cơ quan này vẫn trì hoãn không tăng tiếp lãi suất. Thống đốc BOJ Kazuo Ueda đã nhấn mạnh sự cần thiết phải thận trọng trong việc tăng tiếp lãi suất để đảm bảo giá cả tăng được thúc đẩy bởi mức tăng lương và nhu cầu nội địa mạnh mẽ, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế có thể chịu những tác động tiêu cực do chính sách thuế quan của Mỹ.

Có thể tăng lãi suất trong quý 4

Tuy nhiên theo các nhà kinh tế, việc lạm phát cao dai dẳng đang làm xói mòn mức tăng lương, khiến chi tiêu tiêu dùng yếu; trong khi Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, từ đó làm giảm bớt rủi ro đối với nền kinh tế. Tất cả những điều đó sẽ khiến BOJ tiếp tục tăng lãi suất, song là trong quý 4 chứ không phải tháng 9.

Kết quả cuộc khảo sát mới đây của Reuters cho thấy, có tới 65 trong số 68 nhà kinh tế tham gia khảo sát (93%) dự đoán, sẽ không có thay đổi nào về lãi suất tại cuộc họp chính sách sắp tới của BOJ vào ngày 18-19/9.

Tuy nhiên 55% các nhà kinh tế (36/66) kỳ vọng BOJ sẽ tăng lãi suất lên ít nhất là 0,75% từ mức 0,50% hiện tại trong quý tới. Dự đoán trung bình của các nhà kinh tế cho lãi suất cuối năm là 0,75%, không thay đổi so với cuộc thăm dò tháng trước. Thị trường tài chính cũng đang định giá hơn 50% khả năng lãi suất sẽ tăng vào cuối năm.

“BOJ có thể sẽ muốn điều chỉnh lập trường nới lỏng tiền tệ hiện tại, do rủi ro đồng yên mất giá nhanh hơn và bong bóng tài sản”, Atsushi Takeda - Chuyên gia kinh tế trưởng tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Itochu cho biết. Thậm chí theo chuyên gia này, nếu tác động của thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump trở nên rõ ràng từ dữ liệu thương mại và khảo sát 'tankan', “việc tăng lãi suất vào tháng 10 là khả thi”.

Yusuke Matsuo - Chuyên gia kinh tế thị trường cấp cao tại Mizuho Securities cũng có nhận định tương tự khi cho biết, BOJ có thể tăng lãi suất vào tháng 10 nếu khảo sát 'tankan' và các cuộc họp của các giám đốc chi nhánh cho thấy tiền lương và lạm phát sẽ tăng dần ngay cả khi có thuế quan của Mỹ.

Phó Thống đốc BOJ Ryozo Himino tuần trước cho biết ngân hàng nên tiếp tục tăng lãi suất nhưng cảnh báo rằng bất ổn kinh tế toàn cầu vẫn còn cao, cho thấy BOJ không vội vàng tăng lãi suất, hiện vẫn đang ở mức thấp.

Ngoài ra, BOJ có thể trì hoãn việc tăng lãi suất tùy thuộc vào người sẽ thay thế Thủ tướng sắp mãn nhiệm Shigeru Ishiba. Theo Masato Koike - chuyên gia kinh tế cấp cao tại Sompo Institute Plus, nếu Sanae Takaichi, một người theo chủ nghĩa ôn hòa về tài chính, trở thành thủ tướng tiếp theo thì khả năng tăng lãi suất thêm sẽ “giảm đáng kể”.

Tuy nhiên nếu cựu Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Toshimitsu Motegi trở thành Thủ tướng tiếp theo, mọi chuyện có thể sẽ khác khi mà trong phát biểu hôm thứ Tư (10/9), ông này đã bày tỏ sự ủng hộ chính sách bình thường hóa dần dần chính sách tiền tệ của BOJ.

“Tôi tin rằng định hướng chính sách cơ bản là bình thường hóa dần dần chính sách tiền tệ siêu nới lỏng”, ông Motegi phát biểu với các phóng viên, đồng thời cho biết nền kinh tế Nhật Bản đang tiến gần đến ngưỡng thoát khỏi giảm phát. “Tuy nhiên, BOJ sẽ quyết định các chính sách tiền tệ cụ thể”, ông nói thêm.

Hà Vy