Nhức nhối nạn lấn chiếm, mua bán đất nghĩa địa Lấn chiếm Lo mất mộGiá nào cũng bán

Nhức nhối nạn lấn chiếm

Bài 1: Người sống lấn đất người chết

Chuyện lấn chiếm đất người chết ở Mả Lạng, Mả Hột Vịt, nơi trải dài trong các thôn Tiến Bình, Tiến Thạnh và khu phố 7, 8 của các xã, phường Tiến Lợi, Tiến Thành và Đức Long (TP. Phan Thiết), râm ran giữa người dân suốt thời gian qua. Vấn đề cũng đã được phản ảnh trong các cuộc tiếp xúc cử tri vì tính chất nghiêm trọng của nó. Bởi đất nghĩa địa do Nhà nước quản lý, là nơi linh thiêng “lưu giữ” hài cốt tổ tiên, ông bà, không ai có quyền xâm phạm ngoại trừ người thân viếng thăm và hốt cốt. Thế nhưng, một bộ phận người dân bất chấp pháp luật, ngang nhiên lấn chiếm vì lợi ích cá nhân. “Mộ dòng tộc nhà người ta nằm đó, họ đến lấn chiếm đất. Có đứa nhân đạo hơn thì chờ chủ mộ hốt cốt rồi san ủi phân lô bán, trồng cây, làm nhà ở giữ đất”, anh Ng.T.T, người sống gần Mả Hột Vịt bức xúc. Người ngoài cuộc còn bức xúc như thế, còn những người trong cuộc như thế nào. Gia đình ông Nguyễn Công Kh ở phường Bình Hưng, TP.Phan Thiết có mộ phần ở Mả Hột Vịt cho biết, khi đến thăm thấy ai đó rào mộ của gia tộc mình nên rất bực, ông hỏi người dân mới biết có một nhóm người đến rào tự nhận mộ của họ. Người lấn chiếm đất ở nghĩa địa thì mộ nào cũng nhận của mình để xí phần, hòng bán đất sau này.

Ngoài những phần mộ đã được hốt cốt, các phần mộ khác như mộ đất, mộ lâu năm không người tới nhang khói bị lấn chiếm. Từ đó dấy lên sự nghi ngờ trong nhân dân họ làm nhà trên mộ để ở. “Ở đây mồ mả rất nhiều, những gia đình đến hốt cốt nó cho họ vài chục ngàn đồng, rồi thuê người đổ đất san ủi. Những mộ xây thì còn thấy, còn mộ đất ai biết. Nhà xây trên mộ đã hốt cốt là có chắc!”, bà Đ.T.H, cư dân khu phố 8 sống gần Mả Lạng nói.

Một chủ mộ cắm biển thông báo xin đừng tự ý hốt cốt của gia đình đi nơi khác

Tình trạng lấn chiếm tràn lan, nghĩa địa “phủ trắng” cọc bê tông do người lấn chiếm hoặc người mua đất cắm để giữ đất. UBND các xã, phường đã ra quân tháo dỡ, nhưng cọc bê tông vẫn “mọc” lên. Khu phố trưởng một khu phố ở phường Đức Long, nơi quản lý diện tích nghĩa địa rộng 60 ha cho biết: “Cả khu Mả Lạng có hơn 10.000 ngôi mộ, phần lớn mộ đất, hiện mới hốt cốt được hơn 4.000 mộ. Người dân cứ vào lấn chiếm, có đối tượng lấn chiếm diện tích lớn, làm đường phân lô bán đất nền. Chúng tôi phải mất nhiều ngày tháo dỡ cọc bê tông”.

Hoạt động lấn chiếm làm thay đổi hiện trạng nghĩa địa khiến cho nhiều ngôi mộ bị mất bia, mất dấu tích. “Tôi cảm thấy rùng mình, trong một lần đến nhà người quen ở khu Mả Lạng. Nhìn kỹ thấy tấm bia sát vách một ngôi nhà, tôi mới biết còn người nằm dưới đó. Nếu tấm bia này mà nhổ lên hoặc gãy mất thì không ai biết...” ông T nói trong vẻ sợ sệt. Có trường hợp đi thăm mộ phát hiện khu mộ của tộc họ nhà mình bị người khác rào lại, sợ mất mộ phải báo chính quyền địa phương. Gia đình ông Nguyễn Văn H ở phường Đức Thắng, TP.Phan Thiết là điển hình, mộ cụ ngoại của ông nằm bên đường Âu Cơ thuộc xã Tiến Lợi. Cách đây vài tháng ông đến thăm mộ, ngạc nhiên thấy ai đó rào, người dân sống lân cận cho biết đất khu mộ của gia đình ông bị người ta lấn chiếm bán cho người khác. Gia đình ông lo sợ người mua hốt cốt cụ ngoại đem đi chỗ khác, đã làm tấm bảng ghi rõ: Phần mộ này có tộc, đang chuẩn bị di dời, không được thay đổi hiện trạng khi chưa có sự đồng ý của gia tộc, kèm theo số điện thoại liên hệ cắm ngay bên cạnh mộ. Ông H cho biết: Vừa qua gia đình đã đem giấy tờ đến UBND xã Tiến Lợi xin di dời. Chúng tôi đang xem ngày lành tháng tốt để di chuyển cụ về chôn chung với dòng tộc ở nghĩa trang TP. Phan Thiết. Hiện chúng tôi sợ nhất là việc lấn chiếm mua bán tầm bậy, mạo danh mộ nhà mình, hốt cốt mang đi, ông H nói thêm.

Ông Nguyễn Văn Quang - Khu phố trưởng khu phố 7, phường Đức Long, nơi quản lý một phần Mả Lạng nhận định, với tình trạng lấn chiếm này thì nhiều gia đình có nguy cơ mất mộ; đã có gia đình mất mộ yêu cầu chính quyền địa phương hỗ trợ tìm kiếm.

Sau khi lấn chiếm, họ rao bán với giá khoảng 50 đến 450 triệu đồng/lô. Đắt nhất là vị trí mặt tiền đường Âu Cơ, rẻ nhất là vị trí có nhiều mồ chưa hốt cốt. Nghĩa là, giá nào cũng bán vì đất nặng khí âm và không có sổ. Để bán được đất, người lấn chiếm rao bán trên mạng xã hội, và cấm người dân xung quanh nói về nguồn gốc đất nếu ai đến hỏi mua. Trong vai một người đi mua đất, tôi gặp được nhóm người tốt bụng đã ngăn cản không cho mua. Họ bảo: Đừng mua đất ở đây, mất ráng chịu. Người ta mua mất trắng hết rồi kìa!. Một người trong nhóm nói, vừa rồi tôi giới thiệu cho một nhỏ bạn mua một lô với giá 120 triệu đồng chưa kể tiền xây vòng thành, mới đây chính quyền địa phương xuống tháo dỡ... Đất nghĩa địa, Nhà nước quy hoạch nếu mua là mất tiền. Ông “chủ đất” này ghê gớm lắm, nếu biết chúng tôi ngăn cản chị không mua là tìm cách hại, vì cản trở đường làm ăn của ông ấy. Bây giờ ai đến đây mua là giá nào ông cũng bán... họ nói thêm.

Năm qua, UBND xã Tiến Lợi xử lý một hộ gia đình mua đất ở khu Mả Hột Vịt xây nhà, hộ này chấp hành không xây dựng và rào lại. Nhưng sau đó, lại thấy rao bán trên mạng xã hội với giá 450 triệu đồng/lô 102 m2, ghi rõ đất chưa có sổ đỏ, mua bán thỏa thuận qua giấy tay. Một cán bộ UBND xã Tiến Lợi chia sẻ, khu vực nghĩa địa rất phức tạp, mộ thì chưa di dời, nhưng người dân lấn chiếm để bán. Nhiều người thấy rẻ ham mua, có trường hợp khi mua cứ tưởng là đất chính chủ của người lấn chiếm, đến khi chính quyền địa phương vào cuộc ngăn chặn thì mới vỡ lẽ mình bị lừa. UBND xã Tiến Lợi đang xử lý vài trường hợp mua bán trái phép, người mua yêu cầu người bán trả lại tiền, nhưng người bán không chịu, nên sự việc đã chuyển đến công an xử lý.

Trong số những người lấn chiếm, có trường hợp lấn chiếm diện tích khá lớn, tự quy hoạch làm đường phân lô bán đất nền. Theo Trưởng khu phố 7, phường Đức Long phần đông người dân mua đất ở nghĩa địa là từ nơi khác đến, đông nhất là ở phường Bình Hưng. Tình trạng lấn chiếm mua bán đất ở đây rộ nhất bắt đầu từ cuối năm 2018 cho đến nay. Người mua đủ thành phần, đầu cơ đất, xây nhà ở và cho thuê giữ đất đều có.

Nghĩa địa nằm ở phía Nam TP.Phan Thiết với tên gọi dân dã Mả Lạng, Mả Hột Vịt thuộc quyền quản lý của 3 phường, xã: Đức Long, Tiến Thành và Tiến Lợi. Đây là nơi yên nghỉ của hàng chục ngàn người đã khuất, trong diện phải di dời đi nơi khác để mở mang thành phố, đang bị người sống lấn chiếm, san ủi bán đất nền trái phép gây nhiều hệ lụy.

Ninh Chinh