Những ai 'thoát nạn' dù có liên quan đến vụ Tân Hoàng Minh?

Ngày 22/11, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã ban hành cáo trạng truy tố bị can Đỗ Anh Dũng - Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Tân Hoàng Minh và 14 bị can khác về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo điểm a khoản 4 Điều 174 Bộ luật Hình sự.

Theo cáo trạng, Công ty TNHH Thương mại dịch vụ khách sạn Tân Hoàng Minh (Tập đoàn Tân Hoàng Minh) có vốn điều lệ 10.000 tỷ đồng, được bị can Đỗ Anh Dũng sáng lập từ năm 1993.

Để hoạt động theo mô hình tập đoàn, Đỗ Anh Dũng cho thành lập hoặc mua lại cổ phần, vốn góp của 45 công ty rồi chỉ định người đứng tên pháp nhân. Về mặt pháp ký, các công ty trên hạch toán tài chính kế toán, kê khai báo cáo thuế độc lập nhưng bản chất đều thuộc sở hữu và chịu sự chỉ đạo, điều hành của Đỗ Anh Dũng, trong đó có Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Ngôi Sao Việt, Công ty cổ phần Đầu tư và Dịch vụ khách sạn Soleil, Công ty cổ phần Cung điện Mùa Đông.

Đỗ Anh Dũng đã chỉ đạo con trai là Đỗ Hoàng Việt và các đồng phạm sử dụng pháp nhân 3 công ty này phát hành 9 gói trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, với tổng giá trị phát hành 10.030 tỷ đồng, qua đó chiếm đoạt trên 8.600 tỷ đồng của trên 6.600 nhà đầu tư.

Bị can Đỗ Anh Dũng - Chủ tịch HĐTV Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Do vậy, đối với 3 công ty này, còn có 3 bị can cùng bị truy tố với cha con ông Đỗ Anh Dũng, bao gồm Nguyễn Mạnh Hùng - cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Ngôi Sao Việt, Trần Hồng Sơn - Chủ tịch HĐQT Công ty Soleil, Nguyễn Khoa Đức - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Công ty Cung điện Mùa Đông.

Ngoài ra để "làm đẹp báo cáo tài chính" sao cho đủ điều kiện phát hành trái phiếu, Tân Hoàng Minh còn phối hợp với một số công ty kiểm toán để làm khống hồ sơ.

Cụ thể, nhóm công ty kiểm toán này bao gồm Công ty Kiểm toán Nam Việt (chi nhánh phía Bắc) và Công ty CPA Hà Nội.

Với nhóm công ty này, có 4 bị can gồm Bùi Thị Ngọc Lân – Giám đốc Công ty Kiểm toán Nam Việt, Lê Văn Dò – Tổng Giám đốc Công ty CPA Hà Nội, Phan Anh Hùng – Phó Giám đốc Công ty CPA Hà Nội, chi nhánh Sài Gòn, Nguyễn Thị Hải – Phó Tổng Giám đốc Công ty CPA Hà Nội, với vai trò đồng phạm giúp sức cho Đỗ Anh Dũng chiếm đoạt tài sản của nhà đầu tư.

Ngoài các bị can trên, những bị can còn lại của vụ án đều nắm giữ các chức vụ khác nhau trong Tập đoàn Tân Hoàng Minh.

Những ai thoát kiếp nạn?

Cáo trạng xác định, có một số cá nhân tại Tập đoàn Tân Hoàng Minh có hành vi ký, tham gia một số thủ tục để phát hành các gói trái phiếu nhưng phải thực hiện theo chỉ đạo của lãnh đạo, không được tham gia họp bàn, không biết các thủ tục phát hành trái phiếu được lập khống.

Cáo trạng nhận định, những người này chỉ tham gia có mức độ, không chỉ đạo nhân viên, cấp dưới thực hiện, là người có quan hệ lệ thuộc, cấp dưới, người làm công hưởng lương, chấp hành theo chỉ đạo của lãnh đạo, đã thành khẩn, hợp tác khai báo, phối hợp cung cấp số liệu, tài liệu cho cơ quan điều tra và phối hợp khác phục hậu quả, nên không xử lý trách nhiệm hình sự mà kiến nghị xử lý hành chính.

Bên cạnh đó, liên quan đến vụ án còn có nhóm các cá nhân liên quan đến 5 công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành, đại lý, đăng ký trái phiếu, gồm Công ty cổ phần Chứng khoán An Bình, Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt, Công ty Cổ phần Chứng khoán Everest, Công ty Cổ phần Chứng khoán Agribank và Công ty Cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam.

Cáo trạng nhận định trong quá trình tư vấn phát hành trái phiếu cho 3 pháp nhân công ty của Tân Hoàng Minh, các công ty chứng khoán này đã căn cứ vào Luật Doanh nghiệp, Nghị định 153 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp và các quy định khác, thực hiện tư vấn đúng với quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong hồ sơ phát hành còn có những thiếu sót nhất định về mặt hành chính và đã được Ủy ban chứng khoán Nhà nước lập biên bản xử phạt, do vậy không xử lý trách nhiệm hình sự.

Cơ quan tố tụng cáo buộc 15 bị can trong vụ án chiếm đoạt 8.643 tỷ đồng và hiện số tiền này đã giao nộp để hoàn trả cho các bị hại.

Đối với một số Kiểm toán viên của Công ty Kiểm toán Nam Việt, chi nhánh phía Bắc dù có hành vi ký các báo cáo kiểm toán báo cáo tài chính của Công ty Ngôi Sao Việt và Công ty Soleil năm 2020, quá trình kiểm toán không thực hiện đầy đủ quy định pháp luật về hoạt động kiểm toán. Tuy nhiên những người này thực hiện nhiệm vụ do cấp trên giao, không bàn bạc thông đồng với các bị can tại Tân Hoàng Minh, không biết rõ mục đích kiểm toán là để phát hành trái phiếu. Do vậy, cũng không bị xử lý trách nhiệm hình sự.

Đối với một số cá nhân tại các công ty thẩm định giá bao gồm Công ty Thẩm định giá Ecomax, Công ty Định giá VAA, Công ty Thẩm định giá Thành Đô và Công ty CPA HÀ Nội, kết quả điều tra chưa có căn cứ xác định các đối tượng này có sự bàn bạc, thông đồng từ trước về giá trị từng tài sản, các công ty không biết hành vi lập khống phương án phát hành, chạy dòng tiền trái phiếu khống để lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Tân Hoàng Minh, do vậy cũng không bị xem xét trách nhiệm hình sự.

Cơ quan tố tụng cũng xác định, quá trình phát hành trái phiếu, nhóm doanh nghiệp nghiệp Ngôi Sao Việt, Soleil, Cung Điện Mùa Đông đã ký các hợp đồng cung cấp dịch vụ quản lý tài sản đảm bảo với các ngân hàng Viettinbank Chi nhánh Tây Thăng Long, ngân hàng SHB trung tâm kinh doanh và ngân hàng Vietcombank Chi nhánh Thanh Xuân. Theo quy định, các ngân hàng phải giám sát mục đích sử dụng tiền có được từ phát hành trái phiếu theo đúng mục đích phát hành. Tuy nhiên, các ngân hàng không thực hiện việc này.

Tuy nhiên, khi điều tra, xác định các cá nhân thuộc các ngân hàng này không có dấu hiệu thông đồng, thỏa thuận với các tổ chức phát hành trái phiếu, chiếm đoạt tiền của nhà đầu tư. Do vậy, họ không bị xử lý hình sự.

Lê Mạnh Quốc