Những bài học kinh nghiệm trong điều tra, xét xử vụ án liên quan đến tội phạm công nghệ cao
VKSND tỉnh Quảng Ninh vừa phối hợp với TAND tỉnh Quảng Ninh đưa ra xét xử bị cáo Bùi Văn Bình cùng các đồng phạm về các tội: 'Xâm nhập trái phép mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác', 'Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy' và 'Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức; Sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức'...
Theo Cáo trạng truy tố của VKSND tỉnh Quảng Ninh, khoảng tháng 10, 11 năm 2021, tại thôn Du Ngoại, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, Bùi Văn Bình làm giả 5 CMND mang tên nhiều người khác nhau; Lê Thị Quỳnh có hành vi làm giả 1 CMND mang tên Triệu Thị Kim Anh. Ngoài ra, Bùi Văn Bình và Lê Hoàng Anh Phú làm giả 1 CMND mang tên Lại Hồng Sơn. Sau đó Bình, Quỳnh, Phú sử dụng CMND giả để mở tài khoản ngân hàng, bán cho người khác lấy tiền chi tiêu cá nhân.
Ngoài ra, Bùi Văn Bình còn được Từ Thiên Dũng và Trần Cẩm Phát (2 đối tượng sử dụng bộ máy thiết bị thu phát sóng xâm nhập vào mạng viễn thông) hướng dẫn đấu nối thiết bị thu phát sóng, phát tán tin nhắn giả mạo các ngân hàng đến nhiều thuê bao di động, nhằm lấy cắp dữ liệu tài khoản ngân hàng trực tuyến của họ để chiếm đoạt tài sản.
Các đối tượng Từ Thiên Dũng và Trần Cẩm Phát hoạt động theo sự chỉ đạo của A Long (người nước ngoài) hoạt động từ năm 2021 đến đầu năm 2022 trên địa bàn TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Ngày 9/01/2022, theo sự chỉ đạo của A Long, Từ Thiên Dũng bảo Trần Cẩm Phát nhận 3 bộ máy thu sóng điện thoại, phát tán tin nhắn giả mạo ngân hàng chuyển và hướng dẫn cho Bùi Văn Bình đấu nối thiết bị và sử dụng thiết bị thu sóng, phát tán tin nhắn. Từ ngày 11 đến ngày 13/01/2022, Bùi Văn Bình thuê xe ô tô chở bộ thiết bị chạy thử thu sóng, phát tán tin nhắn giả mạo các ngân hàng trên địa bàn thành phố Hà Nội.
Ngoài ra, từ ngày 11 đến 13/01/2022, tại nhà riêng của Bùi Văn Bình, thuộc thôn Du Ngoại, xã Mai Lâm, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, Lê Thị Quỳnh và Bùi Văn Bình còn nhiều lần tổ chức cho Lê Hoàng Anh Phú và Đỗ Minh Hiếu, sinh ngày 14/3/2006 (dưới 16 tuổi) sử dụng trái phép chất ma túy.
Ngay từ khi vụ án được phát hiện, liên ngành Cơ quan điều tra – Viện kiểm sát – Tòa án tỉnh đã xác định. đây là một vụ án trọng điểm vì vụ án có nhiều hành vi phạm tội, được thực hiện trên nhiều địa bàn (Hà Nội, Quảng Ninh, TP Hồ Chí Minh) bởi nhiều đối tượng, trong đó có cả đối tượng là người chưa thành niên. Trong quá trình điều tra vụ án, CQĐT đã thu được nhiều dữ liệu, phương tiện điện tử đã được các đối tượng sử dụng để thực hiện hành vi phạm tội, trong đó có những thiết bị có nguồn gốc từ nước ngoài (các thiết bị điện tử thu sóng, phát tán tin nhắn) không dễ để biết được cách thức vận hành, cơ chế hoạt động. Thêm vào đó, nhiều bị can quanh co, không nhận tội khiến cho quá trình điều tra, xác minh, làm rõ hành vi phạm tội của các đối tượng trở nên khó khăn hơn.
Các Điều tra viên, Kiểm sát viên được phân công thụ lý điều tra, giải quyết vụ án đã phải rất kỳ công, vận dụng nhiều biện pháp điều tra, trưng cầu giám định nhiều cơ quan, có công văn yêu cầu nhiều đơn vị chức năng phối hợp cung cấp thông tin để làm sáng tỏ nhiều tình tiết trong vụ án. Sau một thời gian điều tra, CQĐT đã kết thúc điều tra, chuyển hồ sơ VKSND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Cáo trạng truy tố đối với các bị can về các tội danh nêu trên.
TAND tỉnh Quảng Ninh đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm công khai đối với Bùi Văn Bình cùng 4 đồng phạm về các tội danh mà VKSND tỉnh Quảng Ninh đã truy tố. Tại phiên tòa, bị cáo Bùi Văn Bình và bị cáo Lê Thị Quỳnh không nhận tội, liên tục quanh co trước những câu hỏi của HĐXX và đại diện Viện kiểm sát. Tuy nhiên, HĐXX cũng như Kiểm sát viên đã tích cực đấu tranh với các bị cáo bằng những tài liệu, chứng cứ đã thu thập được, lập luận, phân tích về các hành vi cũng như tính chất, mức độ nguy hiểm, hậu quả do hành vi mà các bị cáo gây ra để các bị cáo thấy được hành vi của mình là vi phạm pháp luật, xâm hại nhiều khách thể được bảo vệ. Sau khi nghị án, mức hình phạt do HĐXX tuyên phạt đối với các bị cáo về cơ bản tương đương với đề nghị của đại diện Viện kiểm sát.
Phiên tòa là bài học cảnh tỉnh cho những người coi thường pháp luật, lợi dụng sự tiến bộ của công nghệ thông tin để sử dụng vào mục đích trái phép, xâm hại đến quyền lợi của người khác, sự an toàn, an ninh mạng.
Quá trình điều tra, truy tố, xét xử vụ án đã ghi nhận sự phối hợp nhịp nhàng, bài bản của các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc truy vết, chứng minh hành vi phạm tội liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin và an toàn, an ninh mạng – vốn còn rất mới và khó tiếp cận. Qua vụ án, cán bộ, Kiểm sát viên rút ra nhiều bài học kinh nghiệm trong việc nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, công nghệ thông tin và rèn luyện kỹ năng trong THQCT, KSĐT, KSXX các vụ án liên quan đến tội phạm công nghệ cao, đáp ứng yêu cầu đấu tranh với tội phạm trong tình hình hiện nay.