Những bước nhảy của 'Nữ hoàng rác'' Zhang Yin

Bà Zhang là nữ tỷ phú tự thân đầu tiên tại Trung Quốc và là một trong những nữ tỷ phú tự thân giàu nhất thế giới. Tuy nhiên, khác với các tỷ phú khác có được tài sản nhờ thừa kế, Zhang xuất phát với một nền tảng khiêm tốn. Còn bây giờ, bà đã trở thành người thống trị giao dịch về giấy thông qua các công ty khổng lồ của mình, một ở Hong Kong và một ở Los Angeles.

Niềm tin kiến thức thay đổi vận mệnh

Trái với những tỷ phú vốn có nền tảng “gia đình tài phiệt”, Zhang Yin được biết đến là nữ doanh nhân xây dựng cơ đồ từ con số 0. Theo đó, nữ tỷ phú người Trung Quốc sinh năm 1957 tại một thị trấn gần thành phố Kanton (Quảng Châu), Trung Quốc. Zhang Yin là chị của bảy người em trong một gia đình nghèo, bố là sĩ quan quân đội, mẹ là công nhân nhà nước. Ngay từ nhỏ, Zhang Yin hiểu sự quan trọng của đồng tiền. Trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi, bà từng chia sẻ: "Sự thiếu thốn vật chất khi còn nhỏ khiến tôi hiểu rõ sự quan trọng của đồng tiền. Cha mẹ tôi luôn dạy các con phải biết đi bằng chính đôi chân của mình".

"Nữ hoàng rác" Zhang Yin.

Từ nhỏ Zhang Yin luôn tin rằng kiến thức thay đổi vận mệnh. Học xong đại học, bà làm kế toán trong một công ty liên doanh với thu nhập khá cao rồi chuyển đến thành phố ven biển phía Nam Thâm Quyến và làm việc cho một công ty kinh doanh giấy liên doanh giữa Trung Quốc và nước ngoài.

Trong một lần đến thăm Hong Kong, nhìn thấy tiềm năng của ngành giấy phế liệu, Zhang tin tưởng rằng ngành này có triển vọng lớn. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, bà quyết định bỏ việc để khởi nghiệp. Zhang đầu tư mạo hiểm vào Hong Kong nhưng thị trường giấy tại đây tỏ ra quá nhỏ bé so với tham vọng của bà.

Chỉ với 3.800 USD ít ỏi tiết kiệm được trong nhiều năm, Zhang Yin cùng chồng đã quyết định kinh doanh. Trong khi phần nhiều các tỷ phú và đại gia Trung Quốc phất lên từ thương mại hay kinh doanh bất động sản thì Zhang Yin được đặc biệt khâm phục khi bà làm giàu từ lĩnh vực sản xuất. Và hơn nữa sản phẩm đã đem lại hàng tỷ USD cho Zhang Yin lại là sản phẩm giấy.

Khởi đầu, bà thuê một nhà kho cũ làm nơi chứa giấy vụn thu mua được từ các hộ gia đình và các công ty, phân loại rồi bán lại cho các nhà máy giấy. Bà Zhang Yin cũng tập trung vào sản xuất giấy bao bì là loại sản phẩm dễ tiêu thụ với khối lượng lớn.

Chia sẻ về những ngày đầu khởi sự kinh doanh, bà Zhang cho biết: "Chúng tôi phải chịu đựng khó khăn về tài chính, sự lừa dối của các đối tác và sự đe dọa từ nhà buôn địa phương".

Sử dụng mọi nguồn giấy cũ tại chỗ nhưng Zhang Yin không thể cung cấp đủ cho hàng đống đơn đặt hàng ngày càng nhiều hơn. Zhang Yin trăn trở rất nhiều. Có được sự tin cậy của khách hàng, có được nhiều khách hàng là điều rất quý, thế nhưng bà lại không đủ hàng để phục vụ. Thế là Zhang Yin đã nghĩ ngay đến việc nhập giấy vụn, giấy cũ từ nước ngoài về bán cho các nhà máy giấy.

Người có tầm nhìn xa trông rộng

Bà đã chuyển tới Los Angeles vào những năm 1990 và kết hôn lần thứ 2 với Liu Ming Chung, một nha sĩ gốc Đài Loan lớn lên tại Brazil và rất thông thạo tiếng Anh. Cùng với người chồng là người Hoa đã sống ở Mỹ nhiều năm, Zhang Yin đã sang mò mẫm để tìm nguồn giấy vụn, giấy thải ở đây. Zhang Yin, lúc này đã là một chuyên gia sành sỏi về phân loại, định giá giấy. Bà quá mừng rỡ khi phát hiện thấy “mỏ vàng” giấy vụn tại Mỹ. Đó chính là khối lượng giấy bìa, giấy hộp, giấy bao bì mà các công ty thương mại đã thải ra.

Năm 1990, Zhang Yin thành lập Công ty America Chung Nam có trụ sở tại Los Angeles. Năm 1995, Công ty giấy Cửu Long do Zhang Yin thành lập và làm chủ đã có những tăng trưởng ngoạn mục. Chỉ trong vòng vài năm, Zhang Yin đã trở thành một đại lý thu gom giấy cũ nổi tiếng của Hồng Kông. Kinh tế phát triển, nhu cầu giấy càng cao thì lợi nhuận thu được của bà chủ giấy cũ ngày càng lớn.

Năm 1990, Zhang Yin thành lập Công ty America Chung Nam có trụ sở tại Los Angeles.

Nữ tỷ phú tiết lộ, bí quyết thành công của bà là nhìn xa trông rộng: "Dự báo được thị trường trước các đối thủ cạnh tranh là bí quyết giúp chúng tôi trở thành người dẫn đầu".

Càng về sau Zhang Yin càng chú trọng mở rộng sản xuất các chủng loại giấy khác nhau. Giấy của Cửu Long không chỉ dùng trong công nghiệp mà còn dùng trong sinh hoạt. Zhang Yin lúc này không còn làm tổng đại lý chuyên mua gom giấy vụn nữa mà bắt đầu nổi danh là nhà sản xuất công nghiệp có tên tuổi tại Hồng Kông và khắp Trung Quốc.

Kể về sự nghiệp kinh doanh, nữ tỷ phú từng chia một kỷ niệm, “Tôi nhớ có một người đàn ông đã nói với tôi rằng nguồn giấy thải giống như một cánh rừng. Giấy có thể tái chế, từ thế hệ này qua thế hệ khác”. Khắc ghi lời nói đó và rồi bà đã theo đuổi ngành công nghiệp tái chế giấy đã qua sử dụng suốt 20 năm qua.

Sau đúng 10 năm kể từ khi mở nhà máy trực tiếp sản xuất giấy và bao bì đầu tiên, đến nay Zhang Yin đã có hơn 10 cơ sở sản xuất lớn chuyên về giấy và thùng carton. Tổng số công nhân đang làm cho Công ty Cửu Long là hơn 5.000 người đem về doanh thu hơn một tỷ USD mỗi năm cho bà chủ.

Bà Zhang Yin dường như thấy trước được sự tăng trưởng và hấp dẫn của thị trường chứng khoán nên bà đã có những tính toán chi tiết và cẩn trọng cho việc gia nhập sân chơi mới. Đầu tiên là công ty được chuyển đổi thành công ty cổ phần đa sở hữu nhưng thực chất Zhang Yin vẫn nắm giữ trên 70% cổ phiếu.

Năm 2007 khi ở độ tuổi 49, bà đã trở thành người giàu nhất Trung Quốc và giàu hơn bất cứ một người phụ nữ nào trên thế giới, thậm chí cả nữ hoàng truyền hình Oprah Winfrey, Susan Lyne - giám đốc điều hành Martha Stewart OmniMedia hay nữ doanh nhân quyền lực nhất nước Mỹ Meg Whitman - phó tổng giám đốc của eBay. Tài sản cá nhân của Zhang ước tính lên tới 1.5 tỷ USD hoặc có thể còn nhiều hơn thế.

Người có chiến lược dài hạn

Có thể nói, Zhang Yin là một doanh nhân có tầm nhìn chiến lược. Thành công của bà không chỉ dễ thấy khi nhìn vào sự gia tăng nhanh chóng của tài sản mà bà đang sở hữu. Điều mà các chuyên gia phải khâm phục và ngưỡng mộ là những quyết định kinh doanh của Zhang Yin.

Zhang Yin dường như chưa hề bị sai hay bị nhầm trong các quyết định kinh doanh lớn của mình. Rất quyết đoán và đặc biệt là luôn có tính chiến lược dài hạn, Zhang Yin cũng rất tâm đắc khi chọn ngành giấy. Zhang Yin cho rằng ngành này cũng như ngành thực phẩm, người ta bắt buộc phải sử dụng hàng ngày nên sức cầu luôn lớn và có thể dự đoán được. Mỗi lần Zhang Yin ra một quyết định chuyển hướng hay một quyết định mở rộng kinh doanh là một lần Zhang Yin lại thể hiện sự sắc sảo, tinh nhậy với thị trường của mình.

“Bà ấy là người có tầm nhìn xa trông rộng”, Herman Woo - chuyên gia phân tích của BNP Paribas, ngân hàng giúp công ty Cửu Long được niêm yết trên thị trường chứng khoán Hồng Kông, nhận định.

Hay theo ông Ng Weiting, một trong những đối tác của tỷ phú Zhang từ những năm 80 nói, “Khi nhân viên của Zhang yêu cầu được tăng lương, bà ấy chấp thuận nếu điều đó là hợp lý. Nhưng nếu sai phạm, họ sẽ bị phê bình, thậm chí phạt rất nặng. Zhang thường có quan điểm rõ ràng khi khi thưởng và phạt”. Trong khi đó, các nhà phân tích cho rằng cá tính mạnh mẽ của một người phụ nữ đã giúp Zhang trở thành nhà lãnh đạo thành công và có lương tâm.

Năm 2007, Cửu Long là một trong những công ty sản xuất giấy phát triển nhanh nhất Trung Quốc, nhưng bà Zhang cho rằng công ty này vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường giấy các tông cho nền kinh tế Trung Quốc phát triển nhanh và xuất khẩu bùng nổ. Bà Zhang còn tiến hành xây dựng một nhà máy quy mô khác gần Thượng Hải và tham vọng biến Cửu Long trở thành một trong những công ty giấy hàng đầu thế giới sánh ngang với các đối thủ như International Paper, Weyerhauser và Smurfit Stone.

Nữ tỷ phú Zhang Yin cho biết khởi nghiệp chưa bao giờ là dễ dàng, nhất là đối với phụ nữ. Vừa phải lo làm kinh tế, lại vẫn phải đảm bảo thiên chức của người mẹ, người vợ, chăm lo cho gia đình, đôi khi các vai trò còn mâu thuẫn và chồng chéo lên nhau, khiến cho khởi nghiệp càng trở nên khó khăn hơn.

Bà chia sẻ lúc mới kinh doanh, mọi thứ vẫn còn rất sơ khai, lộn xộn, dở dang, nhiều lúc cũng nản lòng, muốn dừng lại. Nhưng bằng ý chí mạnh mẽ, khát khao làm giàu, bà đã trụ vững nơi thương trường. Cuộc đời và sự nghiệp của tỷ phú Zhang Yin đã trở thành nguồn cảm hứng cho hàng ngàn người phụ nữ khác vẫn đang loay hoay chưa tìm được hướng đi cho riêng mình.

Bà mẹ hổ

Trong một lần chia sẻ với truyền thông Trung Quốc, Zhang nói cô mong muốn hai con trai sẽ tự đứng lên trên đôi chân của mình, giống như những gì mẹ chúng đã làm. "Tôi không thích hiện tượng "cha truyền con nối" ở Trung Quốc, nơi mà con cái được đối xử như ông hoàng bà chúa khi cha mẹ chúng có một nền tảng nhất định. Cả hai cậu con trai của tôi đều biết rằng nếu chúng không tự tích lũy các kỹ năng và khả năng lãnh đạo công ty, chúng sẽ không thể kế thừa Nine Dragons Paper".

Tự mô tả mình là một "bà mẹ hổ", bà Zhang từng phủ nhận việc tác động ngầm để con trai có thể tham gia một chương trình đào tạo MBA danh giá ở nước ngoài. "Con tôi buộc phải vượt qua các bài kiểm tra đầu vào để được học, tôi không thể can dự vào việc đó. Nếu tôi làm hư chúng bây giờ, chúng sẽ ra sao trong tương lai?", Zhang nói.

Hiện con lớn của bà là Lau Chun Shun đang làm giám đốc không điều hành (Nonexecutive Director) của Nine Dragons Paper.

Theo Diễn đàn doanh nghiệp