Những câu chuyện cảm hóa sau song sắt

1.Trung tá Hoàng Mạnh Hùng, Phó Giám thị Trại tạm giam B34 cho biết: Không giống với trại giam, đối tượng giam giữ là những người đã có án, có sự ổn định về tâm lý, yên tâm cải tạo thì đối tượng giam của Trại tạm giam B34 là những người vừa được đưa từ bên ngoài xã hội vào… Vì thế, việc nắm bắt diễn biến tâm lý là khâu cơ bản nhất.

Ở Trại tạm giam B34, nhóm đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia luôn có tâm lý trông chờ vào sự hỗ trợ ở bên ngoài. Khi mới bị bắt vào trại tạm giam, một số đối tượng chống đối bằng việc tuyệt thực, không hợp tác với trại và cơ quan điều tra trong quá trình giam giữ và lấy lời khai. Vì thế, cán bộ quản giáo phải nắm vững kiến thức pháp luật nghiệp vụ; thực hiện chế độ chính sách đúng quy định pháp luật, bởi đối tượng có thể "chất vấn" hoặc phản ứng ngay khi thực hiện chưa đúng.

Còn đối với nhóm đối tượng phạm tội về kinh tế, chức vụ phần đông chấp hành tốt nội quy nhưng lại có những diễn biến tâm lý bất thường rất khó nắm bắt. Họ có hiểu biết pháp luật nhất định, lại có lòng tự trọng cao. Có đối tượng, khi đang ở "đỉnh cao của quyền lực" bị bắt giữ thì suy sụp vì cho rằng đã đánh mất tất cả, làm "mất mặt" của gia đình, dòng họ. Những trường hợp này, có đối tượng biểu hiện ra bên ngoài, song cũng có những đối tượng diễn biến tâm lý âm thầm không dễ nắm bắt… Đó là những khó khăn mà các cán bộ Trại tạm giam B34 đang hằng ngày, hằng giờ phải đối mặt. Số lượng các vụ án do Cục An ninh điều tra thụ lý, điều tra thời gian qua tăng về số lượng, đồng nghĩa với số bị can cũng tăng lên. 24/24h, cán bộ quản giáo phối hợp với các bộ phận nghiệp vụ thuộc Trại tạm giam B34 thay phiên nhau thực hiện việc tuần tra, canh gác…, áp lực công việc vì thế càng thêm bộn bề.

Lãnh đạo Trại tạm giam B34 và điều tra viên động viên một bị can vừa được đưa vào trại.

2.Trại tạm giam B34, tiền thân là Trại X4, được thành lập sau giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước năm 1975, với nhiệm vụ giam giữ số đối tượng phản cách mạng, xâm phạm an ninh quốc gia… Từ năm 2017 đến nay, Trại được xây dựng mới trên địa bàn huyện Củ Chi, TP Hồ Chí Minh.

Với chức năng, nhiệm vụ được phân công, Trại tạm giam B34 có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác quản lý, giam giữ đối với người bị tạm giữ, người bị tạm giam và phạm nhân phục vụ công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự theo quy định của pháp luật. Trong suốt quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, trọng tâm là thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự, Trại tạm giam B34 đã tổ chức tiếp nhận, phân loại và bố trí giam giữ, quản lý, giáo dục người bị tạm giữ, người bị tạm giam, phạm nhân chấp hành tốt các nội quy cơ sở giam giữ. Với tính chất đặc thù của các đối tượng giam giữ tại trại phần đông thuộc các vụ án trọng điểm liên quan đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, có liên quan đến yếu tố nước ngoài, yếu tố chức vụ, nội bộ…, nên các đối tượng luôn có diễn biến tư tưởng phức tạp; tâm tư bất ổn, bất hợp tác. Vì vậy, công tác giam giữ luôn tiềm ẩn các nguy cơ phức tạp.

Đảng ủy, Ban Giám thị cùng toàn thể CBCS đơn vị đã đoàn kết, khắc phục mọi khó khăn. Cùng với việc tăng cường tuần tra, kiểm soát, CBCS đã chủ động nắm diễn biến tư tưởng của can, phạm nhân; động viên CBCS kịp thời phát hiện tâm lý tiêu cực. Đặc biệt chú trọng làm tốt công tác cảm hóa, giáo dục, phục vụ hiệu quả công tác điều tra, truy tố, xét xử…

Từ năm 2015 đến nay, Trại tạm giam B34 đã tổ chức tiếp nhận và bố trí giam giữ nhiều bị can trong các vụ án trọng điểm như vụ T.Đ.M cùng đồng bọn tham ô tài sản; T.T.T.N lừa đảo chiếm đoạt tài sản; vụ hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; vụ án N.M.H, V.M.C cùng đồng phạm buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh xảy ra tại TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố; vụ C.V.K và đồng phạm hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; sử dụng tài liệu giả của cơ quan, tổ chức. Trong số các bị can, nhiều đối tượng là cán bộ công chức, quốc tịch nước ngoài…, vào những ngày đầu diễn biến tư tưởng phức tạp. Thời gian đầu nhập trại, đa số các đối tượng có thái độ bất hợp tác, khủng hoảng, sử dụng nhiều thủ đoạn đối phó và tìm mọi cách liên lạc với các đối tượng cùng vụ án. Một số lại trông chờ vào sự can thiệp của các thế lực thù địch. Song bằng tình cảm cùng với sự giáo dục hợp lý, cán bộ quản giáo của Trại tạm giam B34 đã cảm hóa thành công nhiều đối tượng.

Trường hợp của N.Q.Q, bị can trong vụ án xâm phạm an ninh quốc gia là một minh chứng. Cũng như các đối tượng liên quan đến an ninh quốc gia, ban đầu mới vào trại, N.Q.Q chống đối quyết liệt bằng việc bỏ ăn; đưa ra các yêu sách trái với quy định của pháp luật…

Qua tìm hiểu, cán bộ Trại tạm giam B34 đã nắm bắt được điều kiện hoàn cảnh của N.Q.Q. Từ đó, tác động tâm lý, tư tưởng, động viên, nói rõ về quy định của pháp luật; chính sách nhân đạo... N.Q.Q sau đó hiểu ra những sai phạm của mình, hợp tác với Trại và cơ quan điều tra. Quá trình cảm hóa một bị can trong vụ án mua bán hàng giả là thuốc chữa bệnh cũng để lại cho Phó Giám thị Hoàng Mạnh Hùng nhiều ấn tượng khó quên. Bị can P.V.T là cử nhân ngành dược, từng là người có chức vụ trong ngành Y tế. Trong giai đoạn đầu bị giam giữ, bị can có tư tưởng chống đối như thường xuyên thắc mắc, phản đối về các quy định giam giữ; bản thân bị can lại mắc căn bệnh nguy hiểm về tim mạch, quá trình giam giữ thường xuyên phải cấp cứu đột xuất,…

Cùng với việc động viên về tư tưởng, cán bộ quản giáo đã có nhiều biện pháp giáo dục về pháp luật để bị can hiểu, chấp hành; đồng thời chăm sóc tốt sức khỏe bị can và phối hợp với các bệnh viện đầu ngành tiến hành phẫu thuật đặt stent tim,... đảm bảo sức khỏe cho bị can. Sau khi ra trại, bị can đã rất cảm động trước nghĩa tình của cán bộ quản giáo, coi cán bộ quản giáo như "người lái chuyến đò hoàn lương".

Cùng với công tác thi hành tạm giữ, tạm giam, Trại tạm giam B34 đã làm tốt công tác nắm diễn biến tư tưởng của người bị tạm giữ, người bị tạm giam; công tác giáo dục, cảm hóa góp phần tác động để người bị tạm giữ, người bị tạm giam nhận thức rõ hành vi phạm tội, từ đó chuyển biến, nhận thức rõ hành vi phạm tội, khai báo thành khẩn, giúp cơ quan điều tra nhanh chóng kết thúc điều tra vụ án. Bên cạnh đó, Ban Giám thị đặc biệt là Đại tá Võ Định Long, Giám thị đã chỉ đạo sát sao các đội nghiệp vụ thường xuyên phối hợp trao đổi thông tin, nắm diễn biến tâm lý, tư tưởng của đối tượng... Từ đó, đã ngăn chặn kịp thời người bị tạm giữ, tạm giam có hành vi tiêu cực, đảm bảo an toàn trại.

Công tác thi hành án phạt tù được nâng cao, tập trung giáo dục phạm nhân bằng chính sách pháp luật, các quy định của Đảng, Nhà nước, chấp hành tốt các quy định, nội quy của trại tạm giam. Định kỳ xếp loại thi đua trong chấp hành án phạt tù, xét đề nghị đặc xá, tha tù trước thời hạn có điều kiện, giảm thời hạn cho phạm nhân đúng tiêu chuẩn, đảm bảo công khai, đúng quy định của pháp luật. Từ đó, đã đề nghị giảm án và đặc xá cho hàng trăm phạm nhân… Qua đó, đã khuyến khích phạm nhân tiếp tục học tập, cải tạo, lấy công chuộc tội để được hưởng lượng khoan hồng của Đảng, Nhà nước.

Với những kết quả, thành tích đã đạt được, Trại tạm giam B34 đã vinh dự được Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công an tặng Bằng khen. Và hơn cả, phần thưởng lớn nhất đối với họ là nhìn thấy những con người từng một thời lầm lỡ đã hướng thiện, trở thành những công dân có ích cho gia đình và xã hội.

Xuân Mai