Những chiến binh đặc biệt ở Làng Nủ: Lên đường sang Myanmar làm nhiệm vụ quốc tế

Điểm nóng Myanmar

Trận động đất mạnh 7,7 độ xảy ra ngày 28/3 cùng hàng loạt rung chấn tiếp theo tại Myanmar cho đến nay số nạn nhân thiệt mạng đã vượt qua 1.700 người. Cảnh báo nguy cơ khủng hoảng nhân đạo tại đất nước này sau thảm họa.

Chiều tối ngày 30/3/2025, những hình ảnh đầu tiên về đoàn công tác cứu hộ cứu nạn của Bộ Quốc phòng và Bộ Công an Việt Nam gồm 106 người đã tới sân bay Yangon của Myanmar. Riêng đoàn của Bộ Quốc phòng là 80 cán bộ. Trước giờ xuất hành, Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng đã quán triệt, “tất cả cán bộ trong đoàn hãy xem nhân dân Myanmar như người thân của mình để nỗ lực hết mức, phải cố gắng tận tụy hết mình và điều đó nói lên phẩm chất của người lính Quân đội nhân dân Việt Nam”.

Những chú chó sang Myamar lần này cũng từng làm nhiệm vụ tại thôn Làng Nủ. Ảnh: Văn Chương

Đi cùng chuyến bay sang Myanmar có 8 chú chó nghiệp vụ. Trong đó có 6 chú quân khuyển cùng 9 cán bộ, huấn luyện viên của Bộ đội biên phòng; và 2 chú cảnh khuyển cùng 26 cán bộ chiến sĩ nghiệp vụ thuộc Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ (Bộ Công an), do Đại tá Nguyễn Minh Khương, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ làm trưởng đoàn.

Khi rời sân bay Nội Bài (Hà Nội), đoàn dự kiến sẽ hạ xuống sân bay ngay tại vùng tâm chấn, nhưng phương án 2 và 3 là hạ xuống hai sân bay khác cách vùng tâm chấn 300 và 600 km. Cuối cùng khi máy bay Vietjet đáp xuống sân bay Yangon, đoàn phải di chuyển bằng ô tô thêm 300 km trong đêm. Hình ảnh những chiếc xe chở đoàn công tác đi trên con đường có nhiều rào chắn, tôi nhớ lời kể của các chiến sỹ từng đưa quân khuyển sang Thổ Nhĩ Kỳ cứu hộ sau trận động đất kinh hoàng năm 2023, đó là khi bước đi, mọi người luôn nhìn xuống dưới đất. Khắp các con đường, mặt đất nứt ra chi chít với những vết rộng từ 5 đến 20 cm.

Trước giờ máy bay đáp xuống sân bay Yangon của Myanmar, nơi này lại thêm một dư chấn và người dân hoảng loạn. Những huấn luyện viên chó nghiệp vụ của Bộ đội biên phòng kể lại cảnh làm việc ở vùng tâm chấn ở Myanmar rồi sẽ giống như ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ký ức cũ khó quên nhất là lúc 18 giờ 15 phút chiều ngày 19/2/2023 tại Thổ Nhĩ Kỳ, bộ đội đang ăn cơm thì gặp một trận động đất mới với cường độ 6,2 độ rích te ập đến khiến bát đĩa rơi loảng xoảng, các chú chó Pốc Ka, Za Vô, Vác sủa ầm ĩ. Khi mặt đất ngừng rung, cả đội nhìn mâm cơm đổ la liệt khắp mặt đất, có cán bộ ngã cả vào mâm cơm và mảnh vỡ cắt vào tay.

Từ thao trường ra chiến trường

Đoàn quân khuyển của BĐBP rời sân bay Nội Bài, Hà Nội sang Myanmar chiều ngày 30/3. Ảnh: Văn Chương

Được biết trong số 6 chú chó nghiệp vụ sang cứu hộ Myanmar lần này thì có 5 chú cùng 5 huấn luyện viên lão luyện đã từng tham gia tìm kiếm các nạn nhân động đất mất tích tại Thổ Nhĩ Kỳ năm 2023. Với những cái tên quen thuộc như Ô Lát, Vát, Nam Da,... Cũng chính những chiến binh này hồi cuối năm ngoái cũng có mặt tại điểm nóng thôn Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai). Còn nhớ tại thôn Làng Nủ, ngôi nhà sàn duy nhất tại hiện trường ngập ngụa bùn lầy, con Ô Lát chui vào khu nhà bếp, dí mũi dưới đống bùn lầy. Nhiều người nhìn thấy và la to: “Chắc nó ngửi thấy có gì lạ, biết đâu có người chết và rấp dưới gầm nhà sàn”.

Trước khi bầy chó được đưa sang Myanmar để tìm kiếm các nạn nhân trong đống đổ nát, tất cả các chú chó đều trải qua những ngày huấn luyện tìm kiếm nạn nhân và mắt phải quen với hiện trường nhà sập, bê tông ngổn ngang. Buổi sáng vào những ngày giữa tháng 3/2025, bài tập quen thuộc đối với bầy chó nghiệp vụ ở Trường Trung cấp 24 Biên phòng (tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội) các con chó từng đi Thổ Nhĩ Kỳ để tìm kiếm các nạn nhân sau trận động đất kinh hoàng vào năm 2023 như: Vát, Da Va, Ô Lát… có mặt tại buổi tập luyện.

Bài tập đầu tiên là tìm nguồn hơi và những con chó từng trải luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ tìm kiếm. Sau bài tập này, các chú chó được đưa sang khu nhà đổ để quen với cảm giác đi vào vùng động đất.

Khu nhà đổ được xây dựng thành các ô vuông dưới một dãy nhà dài gần 30 mét. Những đống gạch vỡ vụn chồng chất lên nhau. Con Da Vo bước đi thật chậm, còn con Vat cũng vừa đi vừa lần tìm nguồn hơi, con chó Da Da, O Lít, La Du, A Tơn thì vừa đi vừa xoắn xuýt, ra vẻ cố gắng tìm nguồn hơi nhanh hơn các con chó khác. Đại tá Nguyễn Quang Thuyên, Hiệu trưởng Trường Trung cấp 24 Biên phòng đưa ra những ý kiến dự báo, thời gian tới có thể các chú chó sẽ đi thực hiện nhiều nhiệm vụ tìm kiếm tại các hiện trường đổ nát trong và ngoài nước, vì vậy nâng thời gian tập luyện tại các khu nhà đổ này giúp các chú chó quen với cảnh vật. Bài tập tiếp theo là tại khu vực có xác chết mô phỏng....

Năm 2023, khi từ Thổ Nhĩ Kỳ trở về, Đại úy Nguyễn Văn Nghĩa, Đội trưởng đội tìm kiếm kể lại những giây phút trời đất chao đảo tại tỉnh Hatay. Trong số các chú chó này, có những con từng tham gia tìm kiếm các nạn nhân mất tích ở xã Trà Leng (huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam), ở thủy điện Rào Trăng (Thừa Thiên - Huế)...

Lê Văn Chương