Những chiêu trò lừa đảo nào sẽ thịnh hành trong năm 2025?

Không có chiêu thức lừa đảo đến mức "không tưởng"

Ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Công nghệ, Công ty Công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam (NCS) cho biết,, những ngày qua, trên các trang mạng xã hội, một số người chia sẻ trên trang cá nhân của mình thông tin về việc chỉ cần quét mã QR (khi thanh toán) là máy bị sập nguồn và tiền trong tài khoản ngân hàng bị mất hết.

"Bước đầu họ xem mình bán gì để mua hàng. Ví dụ mua của mình hết 1 triệu đồng. Họ sẽ chuyển khoản thừa lên 2 - 3 triệu đồng, rồi ngay lập tức họ sẽ gửi mã QR cho mình xin chuyển khoản lại số tiền thừa. Khi quét chuyển tiền như mọi khi đến đoạn sinh trắc quét mặt xong là máy đơ, sập nguồn và tiền trong tài khoản mất hết"...

Các chiêu thức lừa đảo ngày càng tinh vi cùng với sự phát triển của công nghệ.

Sau một ngày xuất hiện trên Facebook về việc "sau khi quét mã, điện thoại bị 'đơ' màn hình không thể thao tác gì, mất hết tiền trong tài khoản", video có hơn 1,6 triệu lượt xem, 3.500 lượt thích cùng hơn 23.000 lượt chia sẻ. Ở phần bình luận, nhiều người cho biết cảm thấy hoang mang về thông tin này.

Ông Vũ Ngọc Sơn khẳng định, quét mã QR hay sao chép số tài khoản, đường link thực tế không làm bạn bị mất tiền hay chiếm tài khoản. Các cảnh báo vừa qua là các tin đồn thất thiệt. Các tin đồn này thường được tung ra để gây hoang mang dư luận, tạo ra sự sợ hãi không cần thiết, có thể dẫn đến hành vi tự vệ thái quá hoặc mất cảnh giác trước các chiêu trò lừa đảo thực sự.

"Có 2 yếu tố khiến cho nhiều người đang sử dụng các cảnh báo an ninh mạng để làm "content" tăng tương tác cho tài khoản, page của mình phục vụ các mục đích về sau như bán hàng, livestream..: Yếu tố thứ nhất là vấn nạn lừa đảo đã trở nên quá phổ biến đến mức ai cũng quan tâm, nội dung về lừa đảo sẽ nhanh phổ biến hơn các nội dung truyền thống khác vì cơ bản ai cũng sẽ lo bị mất tiền.

Yếu tố thứ 2 là do các tình huống lừa đảo hiện tại đã quá tinh vi nên những người làm content (sáng tạo nội dung) kiểu này có thể nói là "thoải mái sáng tạo" những kịch bản, tình huống chỉ có trong tưởng tượng nhưng vẫn không bị nhận ra là đang bịa đặt.

Chúng ta cần phải tính tảo hơn, mặc dù có nhiều hình thức lừa đảo công nghệ cao thật sự tồn tại, nhưng các công nghệ mà các đối tượng lừa đảo không phải là các công nghệ quá mới, đến mức "không tưởng" như các trường hợp được mô tả như trên", ông Vũ Ngọc Sơn cảnh báo.

Năm 2025 sẽ xuất hiện nhiều chiêu thức lừa đảo tinh vi hơn

Ông Vũ Ngọc Sơn cho biết, theo khoản 1, Điều 8, Luật An ninh mạng 2018, trong các hành vi bị nghiêm cấm có hành vi sử dụng không gian mạng để phát tán thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân. Vì vậy mọi người cần hết sức lưu ý, nâng cao hiểu biết pháp luật, tránh các hành vi tiếp tay hoặc trực tiếp sử dụng không gian mạng để đưa thông tin sai sự thật, gây hoang mang thì rất có thể sẽ bị xử lý theo quy định của Pháp luật. Bên cạnh đó, cần tăng cường kỹ năng phân biệt tin giả, tin thật.

Người dùng lưu ý, mặc dù hiện nay tình trạng lừa đảo trên không gian mạng rất phổ biến, tuy nhiên không phải cảnh báo lừa đảo nào cũng là thật. Thậm chí các đối tượng lừa đảo có thể dùng cảnh báo lừa đảo để dẫn dụ người dùng vào kịch bản lừa đảo. Vì vậy, theo ông Sơn, nếu nhận được các thông tin, bất kể nội dung là gì, bạn luôn cần kiểm chứng lại.

Người dùng có thể kiểm tra thông tin qua các kênh chính thống như trang web của cơ quan công an, ngân hàng, báo chí, truyền hình chính thống. Theo dõi các cảnh báo từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia hoặc các công ty an ninh mạng uy tín. Không chia sẻ thông tin chưa được kiểm chứng để hạn chế phát tán các tin đồn gây hoang mang mà không có cơ sở.

Tấn công lừa đảo trực tuyến sẽ tiếp tục hoành hành trong năm 2025. Bên cạnh các biện pháp từ cơ quan quản lý, người dùng vẫn cần nâng cao cảnh giác, kỹ năng an toàn khi tham gia không gian mạng. Không chia sẻ thông tin cá nhân với những người không quen biết hoặc dịch vụ không tin tưởng. Cần xác minh kỹ lưỡng bất kỳ cuộc gọi hay trao đổi nào liên quan đến chuyển tiền. Sử dụng ứng dụng phòng, chống lừa đảo nTrust để lọc và ngăn chặn các số điện thoại lừa đảo, website độc hại".

Cùng đó, theo ông Sơn, năm 2025 sẽ tiếp tục chứng kiến sự bùng nổ của các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ chuỗi khối (blockchain), điện toán lượng tử. Các mã độc sẽ có khả năng tự nâng cấp, công nghệ Deepfake được cải tiến và các công cụ AI tạo sinh khác sẽ giúp kẻ xấu tạo nội dung giả mạo khó lường hơn. Điện toán lượng tử, dù còn ở giai đoạn sơ khai, nhưng cũng có khả năng phá vỡ các thuật toán mã hóa truyền thống, gây lo ngại lớn cho việc bảo vệ dữ liệu.

Hacker sẽ sử dụng AI để tự động hóa các cuộc tấn công. Công nghệ 5G phát triển sẽ kéo theo số lượng thiết bị IoT tăng mạnh, cùng với đó sẽ có nhiều lỗ hổng bảo mật trên các thiết bị này có thể bị khai thác, từ camera an ninh, đồng hồ thông minh đến thiết bị gia dụng.

Người dùng cá nhân cần trang bị kiến thức, sử dụng các công cụ bảo mật tiên tiến và cẩn trọng hơn trong việc chia sẻ thông tin trên không gian mạng. Các cơ quan chức năng và tổ chức an ninh mạng cần phối hợp để đối phó hiệu quả với các thách thức mới, bảo vệ một không gian mạng an toàn và đáng tin cậy hơn.

Tô Hội