Những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 10/2025

Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền vàng miếng

Từ ngày 10.10, Nghị định 232/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng có hiệu lực. Điểm thay đổi quan trọng trong nghị định mới là xóa bỏ cơ chế nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, cũng như độc quyền nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.

Theo Nghị định 232/2025, các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện mới được Ngân hàng Nhà nước xem xét cấp phép sản xuất vàng miếng. Hoạt động này là ngành nghề kinh doanh có điều kiện nên phải được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.

Nghị định 232/2025 cũng quy định các giao dịch vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Doanh nghiệp sản xuất vàng miếng còn có trách nhiệm công bố tiêu chuẩn, bảo hành sản phẩm, lưu trữ và kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước...

Cho phép phụ nữ độc thân thụ tinh trong ống nghiệm

Từ ngày 1.10.2025, Nghị định 207/2025 có hiệu lực, cho phép phụ nữ độc thân được thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) nếu có nguyện vọng. Nguyên tắc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo như sau:

Việc thực hiện hiến tinh trùng, hiến noãn, hiến phôi trong kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phải tuân theo nguyên tắc chỉ được hiến tại một cơ sở được phép lưu giữ tinh trùng, lưu giữ noãn, lưu giữ phôi.

Tinh trùng, noãn, phôi hiến chỉ được sử dụng cho một phụ nữ hoặc một cặp vợ chồng để sinh con.

Việc hiến và nhận tinh trùng, hiến và nhận phôi được thực hiện trên nguyên tắc vô danh giữa người hiến và người nhận.

Chỉ thực hiện kỹ thuật hỗ trợ sinh sản đối với các cặp vợ chồng vô sinh hoặc có chỉ định về y tế và phụ nữ độc thân có nguyện vọng.

Bên cạnh đó, Nghị định 207/2025 còn quy định cụ thể điều kiện y tế, hồ sơ để thực hiện IVF, mang thai hộ.

Chính thức bỏ hình thức đình chỉ học sinh

Thông tư 19/2025 của Bộ GD-ĐT quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh sẽ có hiệu lực từ ngày 31.10.2025.

Theo quy định mới, nguyên tắc xử lý vi phạm đối với học sinh phải dựa trên sự tôn trọng, bao dung, khách quan, không định kiến; đồng thời bảo đảm phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý, giới tính, thể chất của các em.

Bộ GD-ĐT cũng nhấn mạnh việc tuyệt đối không áp dụng các biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, danh dự hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến thể chất và tinh thần học sinh.

Nếu như thông tư cũ quy định học sinh có thể bị xử lý theo 5 mức độ, từ khiển trách trước lớp đến đuổi học 1 năm, thì các biện pháp kỷ luật mới của Thông tư 19/2025 được điều chỉnh theo cấp học.

Với bậc tiểu học, học sinh vi phạm chỉ bị nhắc nhở hoặc yêu cầu xin lỗi. Với các cấp học cao hơn, biện pháp xử lý có thể là nhắc nhở, phê bình hoặc yêu cầu học sinh viết bản tự kiểm điểm.

Thêm 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân

Từ ngày 1/10, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo chính thức có hiệu lực, mở ra nhiều cơ chế ưu đãi thuế trong khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Đáng chú ý, có thêm 3 khoản thu nhập sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân bao gồm thu nhập từ tiền lương, tiền công mà cá nhân nhận được khi thực hiện nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; thu nhập từ quyền tác giả; thu nhập của các nhà đầu tư cá nhân, chuyên gia, sáng lập viên khi tham gia dự án khởi nghiệp sáng tạo hoặc góp vốn vào quỹ đầu tư mạo hiểm.

Chính sách miễn thuế này nhằm mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi về tài chính, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, nghiên cứu và ứng dụng công nghệ vào thực tiễn sản xuất – kinh doanh.

Ngành, nghề, đối tượng được hưởng chính sách khuyến công

Nghị định 235/2025/NĐ-CP (hiệu lực 15/10) sửa đổi, bổ sung các quy định về khuyến công, mở rộng đối tượng áp dụng, danh mục ngành nghề được hưởng hỗ trợ.

Theo đó, đối tượng áp dụng gồm: Doanh nghiệp nhỏ và vừa, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, hộ kinh doanh trực tiếp đầu tư, sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tại các xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh; các xã, đặc khu thuộc thành phố trực thuộc trung ương; các làng nghề được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh công nhận (cơ sở công nghiệp nông thôn).

Cơ sở sản xuất công nghiệp áp dụng sản xuất sạch hơn, sản xuất và tiêu dùng bền vững; doanh nghiệp, hợp tác xã là chủ đầu tư xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp.

Nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực nghề thủ công mỹ nghệ.

Tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài tham gia công tác quản lý, thực hiện các hoạt động dịch vụ khuyến công.

Chủ xe ô tô bắt buộc phải chuyển đổi sang tài khoản giao thông

Nghị định 119/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về thanh toán điện tử giao thông đường bộ có hiệu lực từ 1/10. Nghị định quy định chi tiết về thanh toán điện tử giao thông đường bộ; tài khoản giao thông; thanh toán tiền sử dụng đường bộ trên đường cao tốc; cơ sở dữ liệu thanh toán điện tử giao thông đường bộ.

Tại khoản 6, khoản 7, Điều 36, Nghị định 119/2024/NĐ-CP quy định: “Nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ hoàn thiện việc chuyển đổi tài khoản thu phí của chủ phương tiện theo Quyết định số 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ sang tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán của chủ phương tiện trước 1/10/2025.

Nếu không thực hiện, phương tiện sẽ không thể lưu thông qua các trạm thu phí điện tử không dừng (ETC).

Cấp giấy chứng sinh mới cho trẻ

Quy định mới về cấp giấy chứng sinh cho trẻ sẽ có hiệu lực từ ngày 1-10, theo Thông tư 22/2025 của Bộ Y tế. Các trường hợp cấp mới giấy chứng sinh cho trẻ gồm:

- Trẻ sinh tại cơ sở y tế: Cơ sở nơi trẻ sinh ra sẽ cấp giấy chứng sinh theo Mẫu số 1 trước khi trẻ rời khỏi cơ sở hoặc theo yêu cầu của thân nhân.

- Trẻ sinh ngoài cơ sở y tế: Thân nhân phải nộp tờ khai đề nghị cấp giấy chứng sinh trong vòng 30 ngày kể từ khi trẻ sinh ra. Cơ sở y tế sẽ xác minh thông tin và cấp giấy chứng sinh trong vòng 5 ngày làm việc.

- Trẻ sinh do mang thai hộ: Nếu trẻ sinh tại cơ sở thực hiện kỹ thuật mang thai hộ, giấy chứng sinh sẽ được cấp theo Mẫu số 2. Nếu sinh tại cơ sở khác, cần có bản xác nhận từ cơ sở thực hiện kỹ thuật mang thai hộ.

- Trẻ sinh ra và tử vong tại cơ sở y tế: Giấy chứng sinh sẽ được cấp theo mẫu quy định, sau đó cấp giấy báo tử.

Giấy chứng sinh được lập thành 2 bản, một giao cho thân nhân và một lưu tại cơ sở y tế. Mỗi trẻ sinh đôi hoặc nhiều hơn sẽ có giấy chứng sinh với mã số khác nhau.

Thanh Mai