Những con tàu mắc cạn

Ông Nguyễn Văn Tám xót xa trước tình cảnh hàng trăm con tàu của bà con ngư dân tại Lạch Bạng không thể vươn khơi vì cảng biển bồi lắng.

Lời khẩn cầu của chủ tàu

Trong ráng chiều đỏ ối đang phủ dần xuống cảng cá, ông Nguyễn Văn Tám một ngư dân trú tại phường Hải Bình, thị xã Nghi Sơn vừa chỉ tay về phía con tàu có công suất hơn 400 mã lực, giọng trầm buồn: Đã hàng chục năm ông và bà con ngư dân ở đây vươn khơi, bám biển, có những lúc khó khăn vất vả nhưng chưa bao giờ khó khăn lại chồng chất và không lối thoát như lúc này. Đã nhiều tháng nay con tàu của ông phải nằm ì tại cảng vì luồng lạch bị bồi lắng nghiêm trọng.

Năm thì mười họa mới có thể ra khơi. Tranh thủ khi triều lên, cho tàu chạy nhanh mới vào, ra kịp nếu không sẽ bị mắc cạn. Nhiều con tàu đã bị sóng đánh tan hoang vì không nắm rõ con nước.

“Trước đây, mỗi tháng chúng tôi ra khơi 5-6 chuyến thì nay mỗi tháng tàu chỉ ra khơi được 1 -2 chuyến. Xăng dầu tăng giá kéo theo nhu yếu phẩm, công lao động cũng tăng theo khiến ngư dân không thể nào xoay xở được!” - ông Tám than thở.

Cũng theo phản ánh của nhiều ngư dân nơi đây, hiện tại, cửa Lạch Bạng bị bồi lắng khiến những con tàu được đầu tư nhiều tỷ đồng, giờ phải chịu cảnh nằm bờ. Không ra khơi, đồng nghĩa với không có công ăn việc làm, nợ ngân hàng không trả được nên khó khăn chồng chất khó khăn.

Bên cạnh đó, bà con ngư dân còn phải đối mặt với hiểm họa mưa bão khi tàu thuyền không có nơi tránh trú, phải tới nơi khác để neo đậu mỗi khi mùa mưa bão về. Khi tàu hư hỏng, muốn đánh vào trong cảng để sửa chữa cũng không thể vào được, hoặc vào được thì cũng khó mà ra.

Dẫn chúng tôi ra cửa lạch, ông Nguyễn Quốc Tuấn – một ngư dân đang có thuyền nằm bờ cho biết: “Đã có rất nhiều tàu chở hàng mắc cạn, bị sóng đánh vỡ tung. Nhiều gia đình thấy tàu nhà mình bị nạn ngay trước mắt nhưng cũng chỉ biết ôm nhau khóc! Cứ để tình trạng này kéo dài thì chúng tôi cũng đến phá sản và bỏ nghề biển mất!”

Được biết, trước đây, cảng cá Lạch Bạng thường xuyên phục vụ cho hàng nghìn lượt tàu cá vào ra, tránh trú bão. Trong đó riêng phường Hải Thanh có khoảng 350 tàu mã lực từ 150 đến 1000 CV, phường Hải Bình có khoảng 500 tàu từ 150 đến 1000 CV, (2 phường có khoảng 150 tàu từ 800 đến 1000 CV đi thu mua và đánh bắt cá ngoài biển), chưa kể đến hàng trăm tàu của ngư dân Quảng Nam và Quảng Ngãi và các tỉnh khác.

Từ năm 2017, sau lần nạo vét luồng lạch, tàu, thuyền của ngư dân vào nhập cá và trú bão tại cảng Lạch Bạng khá tấp nập, kéo theo hoạt động chế biến thủy sản phát triển, giải quyết cho 2 xã và các xã lân cận hàng ngàn lao động. Thế nhưng, vài năm gần đây cát biển bồi lắng luồng lạch, tàu có công suất từ 400 đến 1000 mã lực không thể vào cửa Lạch Bạng.

Hiện nay do cát bồi lắng khiến rất nhiều tàu không vào được cảng đã làm thủy sản tươi sống sau thời gian đánh bắt bị hư hỏng, thời gian vận hành lâu cũng làm tăng chi phí xăng, dầu. Theo đó, người dân trên bờ cũng mất công ăn việc làm do nhà máy chế biến cá không có nguyên liệu.

Nếu so sánh với các năm về trước thì lượng thủy sản về cảng Lạch Bạng chỉ bằng 20%, ước tính mất đi khoảng 4 triệu tấn/năm. Vì nguồn vào không có, kéo theo hàng ngàn người dân trên bờ cũng mất đi 80% thu nhập từ chế biến thủy sản cho các nhà máy.

Bên cạnh đó, ngư dân Hải Thanh và Hải Bình có gần chục cặp tàu vay vốn theo Nghị quyết 67/2009 cũng vỡ nợ, nhiều gia đình đã bị ngân hàng xiết nhà. Nguyên nhân chính đó là luồng lạch bị cạn do cát bồi lắng, tàu không thể ra biển.

Giải pháp nào?

Nói về những khó khăn của ngư dân tại địa phương, ông Trần Văn Sơn - Chủ tịch UBND phường cho biết: Luồng lạch vào, ra cảng cá Lạch Bạng hiện nay bị cát bồi lắng, tàu thuyền của ngư dân vào, ra rất khó khăn nên đã ảnh hưởng rất lớn đến đời sống kinh tế của bà con.

“Chúng tôi đã có ý kiến tại hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND tỉnh khóa XVIII tại thị xã Nghi Sơn, cử tri đã đề nghị lãnh đạo các cấp, các ngành liên quan đẩy nhanh thực hiện phương án nạo vét luồng lạch vào cảng Lạch Bạng. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thấy thông báo chương trình nạo vét nào. Đành phải chờ vậy” – ông Sơn nói.

Vậy đâu là giải pháp cho bà con ngư dân tại cảng cá Lạch Bạng trong thời gian tới? Đem câu hỏi này đến Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, chúng tôi được ông Cao Văn Cường, Giám đốc sở cho biết: Để giải quyết những khó khăn, tồn tại tại cảng cá Lạch Bạng, giúp người dân thuận tiện trong vươn khơi, bám biển, phát triển kinh tế, mới đây UBND tỉnh Thanh Hóa đã phê duyệt dự án nạo vét luồng lạch, khơi thông cửa biển. Dự án được giao cho Ban quản lý dự án nông nghiệp tỉnh làm chủ đầu tư, với tổng vốn lên đến hơn 70 tỷ đồng. Hiện, chỉ còn khâu lựa chọn nhà thầu thi công nữa là đi vào hoạt động.

Song song với dự án này, Bộ Giao thông Vận tải cũng đã phê duyệt một dự án nạo vét, khơi thông luồng lạch tại cảng cá Lạch Bạng dài 900m, đoạn từ Km0- 900. “2 dự án này sẽ được triển khai ngay trong năm 2022. Sau khi hoàn tất, ngư dân có thể yên tâm vươn khơi, bám biển, phát triển kinh tế mà không còn phải lo lắng!” - ông Cường nói.

Trước đây, cảng cá Lạch Bạng thường xuyên phục vụ cho hàng nghìn lượt tàu cá vào ra, tránh trú bão. Trong đó riêng phường Hải Thanh có khoảng 350 tàu mã lực từ 150 đến 1000 CV, phường Hải Bình có khoảng 500 tàu từ 150 đến 1000 CV, (2 phường có khoảng 150 tàu từ 800 đến 1000 CV đi thu mua và đánh bắt cá ngoài biển), chưa kể đến hàng trăm tàu của ngư dân Quảng Nam và Quảng Ngãi và các tỉnh khác.

Nguyễn Chung