Những điều đặc biệt trong xây dựng nông thôn mới ở Lâm Đồng

Lâm Đồng từ lâu được mệnh danh là thủ phủ cà phê của cả nước. Với diện tích hơn 300 nghìn ha, tỉnh không chỉ dẫn đầu về sản lượng mà còn nổi tiếng bởi chất lượng, đặc biệt là giống Arabica trồng trên vùng đất Cầu Đất, LangBiang…

Từ cây cà phê đến chuỗi giá trị bền vững

Nổi tiếng với hạt cà phê, song trước đây, cây cà phê ở Lâm Đồng dù nhiều nhưng giá trị chưa thực sự cao, đáp ứng kỳ vọng của các hộ sản xuất. Người nông dân thường bán sản phẩm thô, phụ thuộc vào thương lái, dễ bị ép giá.

Chỉ đến khi các HTX bắt đầu hình thành và phát triển theo chuỗi giá trị, bức tranh nông nghiệp, nông thôn tại các địa phương của tỉnh mới thực sự đổi khác. Không còn cảnh mạnh ai nấy làm, nay các hộ cùng liên kết, sản xuất theo quy trình chung, áp dụng công nghệ chế biến sâu để nâng cao giá trị.

Nông nghiệp, nông thôn tỉnh Lâm Đồng đang đổi thay toàn diện.

Cây cà phê theo đó cũng không chỉ dừng lại ở hạt nhân xanh, mà đã trở thành cà phê bột, cà phê hòa tan, sản phẩm đóng gói có thương hiệu, đạt tiêu chuẩn quốc tế, chinh phục người tiêu dùng tại hàng trăm quốc gia trên toàn cầu.

HTX Nông nghiệp Công bằng Thanh Thái là một ví dụ điển hình trong việc phát triển hạt cà phê theo hướng hữu cơ mang lại giá trị cao. Với hơn 200 hộ dân tham gia, HTX xây dựng vùng trồng cà phê đạt chuẩn quốc tế, chế biến hai dòng sản phẩm chủ lực: cà phê bột và cà phê hòa tan.

Sản phẩm của HTX không chỉ có mặt ở thị trường trong nước mà còn tìm được chỗ đứng ở nhiều thị trường nước ngoài. Ông Lang Thế Thành – Giám đốc HTX – tự hào: “Điều quý nhất không chỉ là bán được giá cao hơn, mà là bà con trong HTX có niềm tin, có định hướng rõ ràng để làm nông nghiệp bền vững”.

Thành công của HTX Thanh Thái cũng là một trong những điểm tựa để xã Nâm Nung (hợp nhất từ 2 xã Nâm N' Đir và Nâm Nung cũ) hoàn thành hàng loạt tiêu chí nông thôn mới.

Cách đây hơn một thập kỷ, vùng đất Nâm Nung vẫn còn lác đác những mái nhà tạm, những nông hộ sản xuất manh mún, bấp bênh theo mùa vụ. Thế nhưng giờ đây, đời sống của người dân trên địa bàn xã đã có nhiều đổi thay, đường bê tông nối dài, điện sáng đến tận những buôn làng xa xôi, trẻ em được học hành đầy đủ, người lớn yên tâm bám đất, làm giàu từ chính những nông sản đặc sản quê hương.

HTX khẳng định dấu ấn trong nông thôn mới

Ở Lâm Đồng, không chỉ cà phê mà nhiều loại nông sản khác như rau, hoa, chè, dâu tây… cũng đang được sản xuất theo mô hình HTX. Chính HTX đã trở thành cầu nối giữa nông dân với thị trường, giữa sản xuất nhỏ lẻ với chuỗi giá trị lớn.

Như ở phường Xuân Trường, cây atiso giờ không còn chỉ là loại rau ăn chơi mà đã trở thành “vàng xanh” nhờ sự sáng tạo của HTX Atiso Trường Sơn. Sản phẩm trà atiso túi lọc, cao atiso, siro được sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, được chứng nhận OCOP 4 sao và truy xuất nguồn gốc bằng mã QR.

Chị Hoàng Thị Kim Liên – Giám đốc HTX – cho biết: “Chúng tôi liên kết với nông dân dân tộc K’Ho, hỗ trợ giống, kỹ thuật và đầu ra. Nhờ thương hiệu đã đăng ký sở hữu trí tuệ, sản phẩm bán tốt cả trong và ngoài nước, giúp hơn 60 hộ dân thoát nghèo”.

Một sản phẩm khác là dâu tằm Tân Lạc (huyện Di Linh trước đây) từng bị lãng quên khi nghề trồng dâu nuôi tằm mai một. Nhưng giờ đây, HTX Tân Lạc Xanh đã khôi phục lại vùng nguyên liệu hơn 50 ha dâu tằm hữu cơ, tập hợp hàng chục hộ đồng bào dân tộc Chu Ru tham gia chuỗi liên kết.

Điều đặc biệt là HTX không chỉ bán lá dâu mà còn sản xuất tơ tằm, vải lụa mang thương hiệu “Tơ Lâm Đồng”, được cấp chứng nhận quyền sở hữu trí tuệ. Các sản phẩm này đã có mặt trên các sàn thương mại điện tử và được đặt hàng từ nhiều khách sạn, resort cao cấp.

Những miền quê trù phú ở Lâm Đồng ngày càng nhiều cùng với hành trình xây dựng nông thôn mới.

Thành công của các HTX đang góp phần tích cực trong xây dựng nông thôn mới ở Lâm Đồng. Thực tế cho thấy, mỗi tiêu chí trong nông thôn mới đều cần sự đồng lòng, nhưng tiêu chí về tổ chức sản xuất được xem là chìa khóa. Xã muốn được công nhận đạt chuẩn, nhất thiết phải có HTX hoạt động hiệu quả. Bởi HTX không chỉ giúp nông dân tiêu thụ sản phẩm, mà còn tạo việc làm, tăng thu nhập, từ đó góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.

Hướng tới tương lai

Để HTX hoạt động hiệu quả, không thể thiếu sự hỗ trợ từ phía Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng. Những năm qua, tổ chức này đã trở thành điểm tựa vững chắc cho các HTX bằng nhiều chương trình thiết thực như hỗ trợ đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ, thành viên HTX, giúp họ nắm bắt kiến thức quản trị, kỹ năng tiếp cận thị trường, ứng dụng chuyển đổi số.

Cùng với đó, các chương trình hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Lâm Đồng cũng hướng tới việc tạo điều kiện xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm của HTX đến các hội chợ, triển lãm trong và ngoài nước, từ đó mở rộng thị trường, quảng bá thương hiệu.

Hệ thống Liên minh HTX còn kết nối HTX với doanh nghiệp, tổ chức quốc tế, hình thành những dự án hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ, đưa sản phẩm nông sản địa phương đạt chuẩn quốc tế. Đặc biệt là đồng hành trong xây dựng nông thôn mới, khi nhiều HTX được tư vấn, hỗ trợ phát triển sản xuất gắn với tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Nhờ những bước đi này, nhiều HTX ở Lâm Đồng không chỉ dừng lại ở việc sản xuất – tiêu thụ truyền thống, mà đã trở thành các đơn vị hoạt động kinh doanh giàu tiềm lực, có thương hiệu, có sản phẩm xuất khẩu, có khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Lâm Đồng đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ trở thành một trong những trung tâm nông nghiệp công nghệ cao của cả nước, phát triển nông thôn mới theo hướng bền vững, gắn liền với du lịch và dịch vụ. Để làm được điều đó, HTX vẫn sẽ tiếp tục giữ vai trò nòng cốt.

Những thương hiệu như cà phê Arabica LangBiang, cà phê Di Linh, cà phê Cầu Đất, hay thương hiệu “Đà Lạt – kết tinh kỳ diệu từ đất lành” sẽ không chỉ dừng lại ở danh xưng, mà sẽ trở thành giá trị kinh tế, văn hóa, góp phần nâng tầm vị thế nông sản Lâm Đồng trên bản đồ cả nước và quốc tế.

Có thể thấy, hành trình xây dựng nông thôn mới ở Lâm Đồng là câu chuyện của sự đồng lòng – từ người dân, chính quyền, HTX cho đến sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam. Trong bức tranh ấy, HTX nổi lên như những “hạt nhân vàng”, không chỉ tổ chức sản xuất, tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập, mà còn làm thay đổi căn bản bộ mặt nông thôn.

Đông Phong