Những điều ít biết về cựu lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev

Ông Mikhail Gorbachev, Tổng thống đầu tiên và duy nhất của Liên Xô, qua đời ngày 30/8 tại Moscow. Ảnh AP.

Ông Mikhail Gorbachev sinh ngày 2/3/1931, tại một ngôi làng ở khu vực Privolnoye, miền Nam nước Nga, tốt nghiệp Khoa Luật của Đại học Tổng hợp Moscow năm 1955 và sau đó tốt nghiệp Học viện Nông nghiệp Stavropol năm 1967.

Gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô năm 1952, trải qua nhiều chức vụ về công tác đoàn, đảng tại thành phố Stavropol, năm 1974, ông trở thành đại biểu Xô viết tối cao và giữ chức vụ Chủ tịch Ủy ban thường trực phụ trách các vấn đề thanh niên. Năm 1979 ông được bầu vào Bộ Chính trị.

Sau khi Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Konstantin Chernenko qua đời (ngày 10/3/1985), ông Mikhail Sergeyevich Gorbachyov, khi ấy 54 tuổi, được bầu làm người kế nhiệm ngày 11/3/1985.

Ông Mikhail Gorbachev và Thủ tướng Anh Margaret Thatcher tại London, Anh, tháng 12/1985. Ảnh AP.

Từ tháng 11/1985, ông Gorbachev bắt đầu tiến hành một loạt các cuộc gặp thượng đỉnh với các nhà lãnh đạo thế giới, trong đó phải kể đến cuộc gặp với các Tổng thống Mỹ thời bấy giờ như Ronald Reagan hay George Bush.

Ông Gorbachev cũng có mối quan hệ cá nhân tốt đẹp với cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan. Hai nhà lãnh đạo đã đàm phán một thỏa thuận mang tính bước ngoặt vào năm 1987 giúp loại bỏ tên lửa hạt nhân tầm trung, giảm đáng kể kho vũ khí hạt nhân của cả Mỹ và Liên Xô.

Theo lời của cựu Thủ tướng Anh Margaret Thatcher, ông Gorbachev là “một người mà chúng ta có thể hợp tác kinh doanh”.

Một điểm nhấn khác trong nhiệm kỳ của ông Gorbachev là việc Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan. Năm 1988, ông Gorbachev đã quyết định rằng sự cạn kiệt nguồn nhân lực và tài chính do vấn đề Afghanistan là không thể chấp nhận được nữa và thông báo rằng quân đội Liên Xô sẽ sớm bắt đầu rút quân. Việc rút lui hoàn toàn cuối cùng của các lực lượng chiến đấu Liên Xô từ Afghanistan bắt đầu vào ngày 15/5/1988 và kết thúc vào ngày 15/2/1989 dưới sự lãnh đạo của Đại tá Boris Gromov.

Ông Gorbachev và cố lãnh đạo Cuba Fidel Castro vẫy tay từ chiếc ô tô mui trần khi đi qua Quảng trường Cách mạng ở Havana, tháng 4/1989. Ảnh AP.

Năm 1991, ông Gorbachev cố gắng thúc đẩy một dự thảo Hiệp ước Liên minh mới cùng lãnh đạo của 10 nước cộng hòa thuộc Liên Xô.

Cựu Tổng thống Mỹ George H. W. Bush và ông Gorbachev bắt tay khi kết thúc cuộc họp báo ở Moskva, tháng 7/1991. Ảnh AP.

Ngày 24/8/1991, ông Gorbachev thông báo từ chức Tổng Bí thư. Lịch sử của Liên Xô chính thức kết thúc vào ngày 25/12/1991, sau khi thỏa thuận Belovezhskaya về việc giải thể Liên Xô được ký kết bởi các nhà lãnh đạo Nga, Ukraine và Belarus.

Ngoài chính trị, ông Gorbachev cũng được nhớ đến với một số vai trò thú vị. Năm 1997, ông Gorbachev cùng với cháu gái 10 tuổi xuất hiện trên truyền hình trong một quảng cáo cho chuỗi nhà hàng ăn nhanh Pizza Hut tại Mỹ. Người đại diện của ông cho biết, cựu lãnh đạo này đã nhận được rất nhiều lời mời đóng quảng cáo và đồng ý đóng quảng cáo cho nhà hàng Pizza Hut để có tiền phục vụ cho cơ sở nghiên cứu của mình. Năm 2007, ông đã được mời đóng vai chính trong chiến dịch quảng cáo cho thương hiệu thời trang Pháp Louis Vuitton.

Ông Gorbachev và Tổng thống Mỹ Ronald Reagan trong cuộc gặp tại Geneva, Thụy Sĩ, tháng 11/1985. Hai nhà lãnh đạo gặp nhau lần đầu tiên để hội đàm về quan hệ ngoại giao quốc tế. Ảnh AP.

Năm 2004, ông Gorbachev giành được một giải thưởng Grammy cho album “Peter và Wolf”. Đây là dự án âm nhạc thể loại trẻ em mà ông hợp tác cùng cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton và nữ diễn viên người Italy Sophie Loren.

Trước đó, năm 1993, ông Gorbachev đã đóng một vai nhỏ rất thành công trong bộ phim “Faraway, So Close!” của đạo diễn người Đức Win Wenders với tư cách diễn viên khách mời. Ông Gorbachev cũng đã xuất hiện trong một số phim tài liệu.

Năm 2006, Liên Hợp Quốc đã trao tặng ông Gorbachev danh hiệu “Nhà vô địch của Trái đất” vì các hoạt động vận động bảo vệ môi trường.

Duy Tiến (Tổng hợp)