Những điều kiêng kỵ 3 ngày Tết để cả năm may mắn

Kiêng quét nhà, đổ rác

Theo quan niệm của ông bà ta từ xưa, quét nhà 3 ngày Tết là quét hết đi tiền tài, may mắn và vận đỏ trong năm mới. Vì thế, những ngày đầu tiên của năm mới người ta thường kiêng động đến chổi mà chỉ nhặt rác, hoặc quét nhà dồn tạm rác vào một góc khuất. Đây là lý do mọi người dù có bận rộn đến đâu thì mọi người cũng dành thời gian dọn dẹp, quét tước nhà cửa trong những ngày trước Tết. Ở Nam Bộ còn cho rằng nếu gia đình nào mất chổi trong những ngày Tết sẽ bị trộm vào nhà trộm hết của cải. Vậy nên nhiều gia đình dọn dẹp nhà xong sẽ cất chổi thật kỹ.

Những niềm tin dân gian được cho là sẽ mang đến may mắn cả năm.

Kiêng cho lửa, cho nước

Lửa là biểu tượng của ấm áp, thịnh vượng và nước tượng trưng cho tài lộc, tiền bạc. Việc cho nước và cho lửa ngày Tết bị cho là cho đi những may mắn của gia chủ. Vì thế, trước đây, cuối năm gia đình nào cũng phải chuẩn bị đầy đủ củi nước và khéo léo từ chối nếu có người xin. Ngày nay dù không còn phổ biến việc nấu ăn bằng củi nữa nhưng phong tục này vẫn còn được bảo lưu trong dân gian như một thói quen của nhiều người.

Kiêng làm vỡ đồ đạc

Tiếng rơi vỡ trong ngày đầu năm mới được coi là điềm không lành. Đó cũng là lý do người ta dọn nhà trong những ngày trước Tết để đầu năm mọi thứ an vị, không xê dịch, tránh đổ vỡ.

Tuy thế, nếu lỡ tay đổ vỡ, bạn cũng không cần quá lo lắng. Hãy dùng giấy đỏ gói những mảnh vỡ lại tượng trưng cho việc “khóa” lại những điều xui xẻo. Bạn có thể dùng giấy thủ công màu đỏ hoặc bao lì xì để gói. Sau đó hãy cất tạm mảnh vỡ ở góc nào kín đáo, vì 3 ngày Tết kiêng vứt rác khỏi nhà. Bạn cũng có thể nói thêm những lời tốt đẹp như “Của đi thay người”, “Có cũ có mới”, “Vỡ cái cũ, đón cái mới”,… hoặc là thắp hương khấn vái gia tiên để xin sự bình an cho cả năm mới.

Kiêng cãi vã, mắng chửi

Tết là dịp để gia đình sum họp, đoàn viên sau một năm làm việc vất vả. Người Việt tin rằng những ngày đầu năm sẽ ảnh hưởng đến cả năm. Một khởi đầu tốt đẹp, vui vẻ với những lời nói hòa nhã, cử chỉ thân thiện sẽ mang lại may mắn, tài lộc và sự an lành cho cả năm.

Cãi vã, mắng chửi được coi là những hành động không tốt, có thể "gọi" những điều xui rủi, không may mắn đến cho gia đình trong năm mới. Người ta tin rằng, năng lượng tiêu cực từ những cuộc xung đột sẽ ảnh hưởng đến vận khí của cả gia đình.

Trong tín ngưỡng dân gian, các vị thần linh, tổ tiên được mời về ăn Tết cùng gia đình. Việc cãi vã, mắng chửi được cho là không tôn trọng các vị thần linh, tổ tiên, có thể làm các vị không hài lòng và gây ra những điều không may.

Đồng thời, văn hóa Việt Nam luôn đề cao các giá trị như nhường nhịn, hòa thuận, yêu thương, kính trọng lẫn nhau. Trong những ngày Tết, những giá trị này càng được nhấn mạnh. Cãi vã, mắng chửi được xem là đi ngược lại với những giá trị truyền thống tốt đẹp này và làm mất không khí vui vẻ ngày Tết.

Kiêng vay mượn, đòi nợ

Người Việt tin rằng, việc vay mượn hoặc đòi nợ vào những ngày đầu năm mới sẽ mang lại điềm không may, làm "mất lộc", "mất tài" của cả năm. Việc cho đi tiền bạc hoặc đòi lại tiền vào dịp này được coi là làm tiêu hao đi sự sung túc, thịnh vượng mà gia chủ mong muốn trong năm mới. Việc vay tiền ngày đầu năm còn khiến người ta dễ liên tưởng đến sự túng thiếu, khó khăn về tài chính trong suốt cả năm. Người ta tin rằng, nếu bắt đầu năm mới với việc nợ nần, thì cả năm sẽ phải lo lắng, chật vật về tiền bạc.

Thêm vào đó, việc vay mượn và đòi nợ thường dễ gây ra những mâu thuẫn, tranh cãi, đặc biệt là trong những ngày Tết sum họp. Kiêng kỵ việc này là một cách để giữ gìn hòa khí trong gia đình, bạn bè và các mối quan hệ xã hội.

Kiêng nói những điều xui xẻo

Ông bà chúng ta từ lâu tin rằng lời nói có sức mạnh ảnh hưởng đến cuộc sống, có thể mang lại may mắn hoặc xui xẻo. Những lời nói tiêu cực, xui xẻo như "chết", "hết tiền", "mất", "đau ốm",... được cho là có thể "gọi" những điều không may mắn tương tự đến trong năm mới.

Những ngày đầu năm mới người Việt luôn mong muốn một năm mới bắt đầu với những điều tốt đẹp, vui vẻ và lạc quan. Việc tránh nói những điều xui xẻo là một cách để tạo ra một khởi đầu tích cực, thu hút những điều may mắn và tốt lành. Thay vì nói những điều tiêu cực, người ta thường nói những lời chúc tốt đẹp, may mắn, an lành để tạo không khí vui vẻ, lạc quan và gửi gắm những mong ước tốt đẹp cho năm mới như: Xuân sang phúc lộc đầy nhà, Tết đến mọi người an khang; Đầu xuân năm mới, kính chúc gia đình dồi dào sức khỏe, hạnh phúc tràn đầy, vạn sự như ý; Năm mới chúc nhau an lành, gặp dữ hóa lành, gặp xấu hóa may;…

Kiêng đi chúc Tết nhà có tang

Việc kiêng đi chúc Tết khi gia đình có tang vào đầu năm, đặc biệt là trong 3 ngày Tết Nguyên đán, là một phong tục truyền thống lâu đời của người Việt, xuất phát từ nhiều yếu tố tâm linh, văn hóa và đạo đức.

Tang lễ là một sự kiện đau buồn, thể hiện sự mất mát, thương tiếc đối với người đã khuất. Người ta cho rằng gia đình có tang thường có tâm trạng buồn bã, cần có không gian riêng tư để yên tĩnh tưởng nhớ người đã khuất. Việc không đến chúc Tết là một cách thể hiện sự tôn trọng đối với sự riêng tư của gia đình trong giai đoạn khó khăn này. Vậy nên nhiều nhà có tang không đi chúc Tết người khác và người ta cũng tránh đi chúc Tết nhà có tang. Thay vào đó, nhiều gia đình sẽ đi thăm hỏi, thắp hương cho người đã khuất từ trước Tết, thường vào các ngày từ 23 đến 28 - 29 tháng Chạp.

Những điều kiêng kỵ trong 3 ngày Tết không chỉ là những niềm tin dân gian mà còn thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt. Dù cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi, việc duy trì những phong tục này vẫn là cách để mỗi gia đình khởi đầu năm mới trong niềm vui, may mắn và sự an yên.

Kim Quyên