Những đóng góp to lớn của Mặt trận Dân tộc thống nhất trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng phát triển đất nước ()

Phát biểu tổng kết, bế mạc hội thảo khoa học quốc gia “90 năm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc - Kỷ niệm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất - Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (18-11-1930 - 18-11-2020)” của đồng chí Trần Thanh Mẫn, Bí thư T.Ư Đảng, Chủ tịch Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam.

Thưa quý vị đại biểu,

Sau hơn ba giờ làm việc khẩn trương, nghiêm túc, với tinh thần trách nhiệm cao, có 2.853 đồng chí tham dự ở Trung ương và các địa phương, hội thảo khoa học cấp quốc gia: "90 năm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc (Kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam - Ngày truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, 18-11-1930 - 18-11-2020)" đã thành công tốt đẹp.

Ban tổ chức hội thảo nhận được 64 bài tham luận của các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp; các ban, bộ, ngành ở Trung ương và địa phương; các nhà hoạt động thực tiễn và nhiều nhà khoa học. Các tham luận tại hội thảo đã phản ánh khá toàn diện về quá trình hình thành tổ chức và hoạt động của Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam 90 năm qua.

Hội thảo đã nghe 8 ý kiến tham luận trực tiếp với nhiều nội dung phong phú, góp phần làm sâu sắc, đầy đủ hơn ý nghĩa lý luận và thực tiễn của chủ đề hội thảo.

Thay mặt Ban tổ chức hội thảo, tôi trân trọng cảm ơn đồng chí Trần Quốc Vượng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư đã dành thời gian đến dự và phát biểu chỉ đạo hội thảo; cảm ơn GS, TS Nguyễn Xuân Thắng, Bí thư Trung ương Ðảng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương đã báo cáo đề dẫn hội thảo.

Từ các góc độ tiếp cận khác nhau, các tham luận gửi tới hội thảo và những phát biểu chúng ta vừa nghe đã làm sáng rõ và khẳng định những nội dung chính sau:

Thứ nhất, làm sáng tỏ tư tưởng Hồ Chí Minh và chủ trương, đường lối của Ðảng về đại đoàn kết dân tộc và xây dựng Mặt trận Dân tộc thống nhất

Xây dựng tổ chức Mặt trận là một nội dung quan trọng trong tư tưởng Hồ Chí Minh. Người cho rằng, đại đoàn kết toàn dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, xuyên suốt tiến trình cách mạng Việt Nam. Kế thừa truyền thống quý báu của dân tộc, phát triển tư tưởng đại đoàn kết của Hồ Chí Minh, Ðảng ta đã đề ra chủ trương, chính sách đại đoàn kết toàn dân tộc, coi đây là đường lối cơ bản, lâu dài và nhất quán. Ðảng ta khẳng định: Ðại đoàn kết toàn dân tộc "là nguồn sức mạnh, động lực chủ yếu và là nhân tố có ý nghĩa quyết định bảo đảm thắng lợi bền vững của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc"; đồng thời, nhấn mạnh sự cần thiết phải củng cố và mở rộng Mặt trận Dân tộc thống nhất về tổ chức và hoạt động để Mặt trận thực sự là một tổ chức tập hợp toàn dân tộc, đáp ứng yêu cầu của lịch sử và lợi ích, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, gắn quyền lợi với trách nhiệm, trong đó, lấy lợi ích dân tộc làm trọng. Nhờ chủ trương nhất quán và chính sách đúng đắn về Mặt trận, Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xây dựng thành công khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo thành sức mạnh to lớn, đưa cách mạng Việt Nam giành được những thắng lợi vẻ vang.

Thứ hai, khẳng định vị trí, vai trò và những đóng góp to lớn của Mặt trận Dân tộc thống nhất trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và xây dựng, phát triển đất nước

Ngay từ khi ra đời, Ðảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thức sâu sắc về sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân tộc và truyền thống yêu nước, đoàn kết, tương thân, tương ái trong mỗi người dân Việt Nam và Mặt trận là sự tập hợp và
nhân lên gấp bội nhiệt tình yêu nước ấy.

Nhiều tham luận tập trung phân tích, luận giải và khẳng định những đóng góp to lớn của Mặt trận dân tộc đối với cách mạng Việt Nam trong các thời kỳ lịch sử. Nhìn lại chặng đường lịch sử 90 năm qua, Mặt trận có các hình thức tổ chức và tên gọi khác nhau như: Hội Phản đế Ðồng minh - hình thức đầu tiên của Mặt trận Dân tộc thống nhất, Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Liên Việt, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (được thành lập ở miền bắc ngày 10-9-1955), Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam và Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam. Từ ngày 31-1 đến 4-2-1977, tại thành phố Hồ Chí Minh, Ðại hội Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam quyết định hợp nhất ba tổ chức: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền nam Việt Nam, Liên minh các lực lượng dân tộc, dân chủ và hòa bình Việt Nam thành một Mặt trận Dân tộc thống nhất của cả nước, lấy tên là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Dù ở giai đoạn nào, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam luôn giữ vững vai trò nòng cốt trong việc thực hiện đường lối chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc của Ðảng, là nơi quy tụ, gắn kết và nhân lên tinh thần yêu nước của các giai cấp, tầng lớp, tôn giáo, dân tộc và mỗi người Việt Nam chân chính - một nhân tố có ý nghĩa quyết định, không thể thiếu được đối với mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.

Trong thời kỳ đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa từ năm 1986 đến nay, Mặt trận có nhiệm vụ tăng cường đồng thuận xã hội, thực hiện dân chủ, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, giám sát và phản biện xã hội; tham gia đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, góp phần xây dựng Ðảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân; tổ chức các hoạt động đối ngoại nhân dân; là cầu nối giữa Ðảng, Nhà nước với nhân dân; khơi dậy và phát huy sức sáng tạo và sức mạnh tổng hợp của toàn dân để vượt qua những khó khăn, thử thách, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia.

Thứ ba, đúc kết những bài học kinh nghiệm về xây dựng Mặt trận Dân tộc thống nhất

Chặng đường 90 năm xây dựng và phát triển của Mặt trận Dân tộc thống nhất đã để lại những bài học quý:

Bài học xuyên suốt là phải luôn quán triệt, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng đại đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh và đường lối, chủ trương của Ðảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh trong từng thời kỳ lịch sử.

Ðó là bài học về giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với Mặt trận trên cơ sở không ngừng tìm tòi, cải tiến phương thức lãnh đạo phù hợp với tính chất đặc thù của tổ chức Mặt trận, không ngừng xây dựng và phát huy vai trò của Mặt trận về tư tưởng, chính trị và tổ chức. Sự lãnh đạo của Ðảng đối với Mặt trận phải kết hợp một cách nhuần nhuyễn, khoa học giữa thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ trong Ðảng với nguyên tắc hiệp thương dân chủ trong tổ chức và hoạt động của Mặt trận.

Ðó là bài học về phát huy dân chủ trong các tầng lớp nhân dân, tạo đồng thuận xã hội để Mặt trận thực sự giữ vai trò là "cầu nối" giữa nhân dân với Ðảng và Nhà nước. Trong mọi hoạt động của Mặt trận, phải chủ động, bám sát cơ sở, nắm bắt nguyện vọng của nhân dân, đề xuất với Ðảng, Nhà nước về các chủ trương, chính sách liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, các dân tộc và các tôn giáo… từ đó, tạo sự đồng thuận
xã hội.

Ðó là bài học về giữ vững lòng tin của nhân dân đối với Ðảng và Nhà nước, với công cuộc đổi mới, với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bối cảnh hiện nay, việc giữ vững lòng tin của nhân dân đối với Ðảng và Nhà nước còn thể hiện thông qua niềm tin vào phẩm chất, đạo đức, năng lực của cán bộ, đảng viên của Ðảng, của hệ thống chính trị trong thực thi nhiệm vụ và chăm lo cuộc sống của nhân dân. Mặt trận phải là động lực mạnh mẽ thúc đẩy nhân dân hành động yêu nước, là "chỗ dựa" của nhân dân khi nhân dân cần được bảo vệ. Kiên trì tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Ðảng về đại đoàn kết toàn dân tộc. Có phương thức, biện pháp phù hợp để nhân dân đề cao cảnh giác, chủ động phòng và đấu tranh chống lại âm mưu chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, gây mất ổn định chính trị, xã hội.

Thứ tư, kiến nghị và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong bối cảnh mới

Một số tham luận cho rằng, trước diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và trong nước, vấn đề tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân ở trong nước, cũng như người Việt Nam ở nước ngoài nhằm phát huy nội lực, tận dụng ngoại lực, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại là yêu cầu cấp thiết đối với tổ chức
Mặt trận.

Mặt trận cần hướng mạnh về cơ sở, nhất là địa bàn khu dân cư, phát huy sự năng động, sáng tạo của Mặt trận các cấp trong công tác vận động nhân dân, với phương châm "lắng nghe nhân dân nói". Mặt trận các cấp cần tập hợp ý kiến, nguyện vọng và sự hiến kế của nhân dân trong tham mưu chủ trương, chính sách đối với Ðảng và Nhà nước, góp phần xây dựng Ðảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền; tiếp tục củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc; phát huy hiệu quả "Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc"; chủ động trong mọi hoạt động để gần dân, sát dân hơn; tăng cường sự đồng thuận xã hội nhằm thắt chặt mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Ðảng, Nhà nước với nhân dân. Thực hiện tốt hơn nữa vai trò chủ trì của Mặt trận theo nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động theo quy định của pháp luật; mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện tốt chức năng giám sát và phản biện xã hội.

Với nội dung phong phú, luận giải sâu sắc, khoa học, các tham luận đã góp phần làm sáng tỏ vị trí, vai trò to lớn của Mặt trận Dân tộc thống nhất trong suốt 90 năm qua. Lịch sử hình thành và phát triển của Mặt trận Dân tộc thống nhất gắn liền với những bước phát triển của cách mạng Việt Nam. Hoạt động của Mặt trận đã có những đóng góp quan trọng trong việc hoạch định và thực hiện đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; đồng thời, hoạt động của Mặt trận cũng góp phần đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu phản động của các thế lực thù địch nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tôi trân trọng cảm ơn Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - cơ quan được Bộ Chính trị giao chủ trì tổ chức hội thảo; cảm ơn Ban Tuyên giáo Trung ương và các cơ quan, đơn vị tham gia tổ chức hội thảo.

Cảm ơn các nhà khoa học, các nhà hoạt động thực tiễn đã có bài tham luận, cùng toàn thể các đồng chí và quý đại biểu tham dự hội thảo.

Kính chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các nhà khoa học và quý đại biểu mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.

Tôi xin tuyên bố bế mạc hội thảo.

Xin trân trọng cảm ơn các đồng chí và quý đại biểu!

() Ðầu đề là của Báo Nhân Dân.