Những đột phá công nghệ quân sự nổi bật trong năm 2025

Trong năm 2025, lĩnh vực quân sự toàn cầu chứng kiến nhiều cột mốc quan trọng khi hàng loạt công nghệ tiên tiến từ thử nghiệm chính thức được ứng dụng thực tế. Xu hướng nổi bật nhất là việc tối ưu hóa chi phí vận hành thông qua vũ khí năng lượng và tăng cường khả năng tự chủ bằng trí tuệ nhân tạo (AI).

Vũ khí laser và giải pháp đánh chặn chi phí thấp

Sự gia tăng của máy bay không người lái (UAV) đã thúc đẩy các quốc gia triển khai vũ khí laser nhằm bảo vệ không phận. Điểm mạnh của công nghệ này là chi phí vận hành cực thấp, chỉ cần nguồn điện và hệ thống điều khiển chính xác, giúp tiết kiệm đáng kể so với các loại tên lửa đánh chặn đắt đỏ.

Hệ thống Iron Beam của Israel là một ví dụ điển hình khi chính thức đi vào hoạt động. Hệ thống này sử dụng laser công suất cao để làm nóng và tiêu diệt mục tiêu như rocket, đạn cối và UAV. Đáng chú ý, mỗi phát bắn của Iron Beam chỉ tiêu tốn khoảng 3 USD.

Iron Beam của Israel chính thức đi vào hoạt động - Ảnh: Israel Defense Ministry

Bên cạnh đó, Mỹ cũng đang thử nghiệm hệ thống laser 50kW trên xe thiết giáp Stryker và HELIOS trên tàu khu trục USS Preble. Nga và Anh cũng không đứng ngoài cuộc với các hệ thống Ignis và DragonFire, trong khi Lầu Năm Góc cảnh báo về việc Nga và Trung Quốc đang phát triển vũ khí laser chống vệ tinh.

Năng lượng và y tế di động tại tiền tuyến

Dự án Pele của Lầu Năm Góc đã đạt được tiến bộ lớn trong việc chế tạo lò phản ứng hạt nhân siêu nhỏ di động. Các lò phản ứng này sử dụng nhiên liệu TRISO chịu nhiệt cao, cung cấp nguồn năng lượng ổn định từ 1 - 5 megawatt cho các căn cứ hẻo lánh trong ít nhất 3 năm mà không cần tiếp tế thường xuyên.

Về mặt y tế, thử nghiệm máu tổng hợp đông khô (Nano-RBC) trên người đã bắt đầu từ tháng 3.2025. Loại máu nhân tạo này sử dụng hạt nano mô phỏng hồng cầu, không cần bảo quản lạnh và có kích thước nhỏ giúp di chuyển dễ dàng qua các mạch máu bị tắc nghẽn, hứa hẹn trở thành ngân hàng máu di động cho binh sĩ trên chiến trường.

Vũ khí tự hành và trí tuệ nhân tạo

Công nghệ tự hành đang thay đổi diện mạo các loại pháo phản lực và UAV cảm tử. Lockheed Martin đã ra mắt phiên bản tự hành của hệ thống HIMARS (AML), loại bỏ cabin lái để tăng số lượng ống phóng từ 6 lên 12 và có khả năng tự định vị không cần con người can thiệp.

Nguyên mẫu HIMARS AML - Ảnh: US Army

AI cũng được tích hợp sâu vào các UAV như Hellhound của Cummings Aerospace hay Roadrunner của Anduril. Các hệ thống này có thể tự động tuần tra, phát hiện và phân loại mục tiêu, giúp một người vận hành có thể điều khiển đồng thời nhiều phi đội cùng lúc.

Cuộc đua vũ khí siêu thanh thế hệ mới

Nga đã đưa vào trực chiến tên lửa siêu thanh tầm trung Oreshnik với tốc độ tối đa Mach 10 (12.250km/giờ). Với tầm bắn 5.500km và khả năng chịu nhiệt 4.000 độ C khi va chạm, Oreshnik được thiết kế với kiến trúc hoàn toàn mới để xuyên thủng các hệ thống phòng thủ hiện đại nhất.

Oreshnik không phải bản nâng cấp từ công nghệ thời Liên Xô mà là kiến trúc vũ khí hoàn toàn mới - Ảnh: Misbar

Mỹ và Trung Quốc cũng đang tăng tốc trong cuộc đua này. Mỹ sắp tiếp nhận các loại tên lửa Dark Eagle và Mako, trong khi Trung Quốc đã chính thức vận hành tên lửa YJ-21 và trình làng các mẫu YJ-17, YJ-19, YJ-20.

Nền tảng Tàu mẹ UAV và quân sự hóa không gian

Xu hướng tác chiến theo bầy đàn dẫn đến sự ra đời của các nền tảng "tàu mẹ" UAV. Trung Quốc đã thử nghiệm mẫu Jiu Tian có sải cánh 25 mét, trong khi Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ thành công trong việc phóng UAV từ tàu chiến ven biển và tàu sân bay cải tiến.

Trong không gian, các quốc gia đang tăng cường vệ tinh quân sự và vũ khí chống vệ tinh (ASAT). Trung Quốc triển khai vệ tinh SJ-25 và hệ thống HQ-19, HQ-29 có khả năng tiêu diệt mục tiêu ở quỹ đạo thấp. Pháp cũng hoàn thiện chòm sao vệ tinh quan sát CSO-3 nhằm phục vụ mục đích tình báo quân sự.

Khí tài Hybrid tăng cường khả năng ẩn mình

Cuối cùng, công nghệ hybrid (điện - diesel) đang được áp dụng rộng rãi trên các xe trinh sát và tăng chiến đấu. Mẫu NGTV-H của GM Defense và phiên bản hybrid của xe tăng Type 99A (Trung Quốc) giúp giảm tiếng ồn, giảm bộc lộ nhiệt, từ đó tăng khả năng sống sót trước các cảm biến tầm nhiệt của đối phương.

Tuệ Nhân