Bên dưới những tấm pin mặt trời là rủi ro ít người để ý

Dẫu vậy, làn sóng lắp đặt điện mặt trời đi kèm với những mối lo ngại mới, trong đó nguy cơ cháy nổ là vấn đề nghiêm trọng nhất. Dù không xảy ra thường xuyên, các vụ cháy liên quan đến hệ thống điện mặt trời có thể gây thiệt hại lớn cho nhà cửa, tài sản và thậm chí đe dọa tính mạng con người.

Nhiều nguyên nhân khác nhau có thể khiến các tấm pin mặt trời bốc cháy.

Nguy cơ phát sinh tia lửa điện

Các tấm pin vốn đã hấp thụ nhiệt liên tục, chỉ cần một tia lửa nhỏ cũng có thể dẫn đến hỏa hoạn. Vì vậy, inverter, tấm pin, dây dẫn và các linh kiện khác phải luôn ở trong tình trạng tốt. Nhu cầu điện càng cao thì số lượng tấm pin càng nhiều, đồng nghĩa với rủi ro cũng tăng lên. Khi nhiều tấm pin được lắp trên mái nhà, chỉ một mối đe dọa nhỏ nếu không được xử lý kịp thời cũng có thể kích hoạt cháy.

Linh kiện lỗi và sự xuống cấp theo thời gian

Phần lớn các vụ cháy hệ thống điện mặt trời bắt nguồn từ lỗi kỹ thuật. Dưới tác động của nhiệt và gió, tấm pin có thể bị cong vênh hoặc nứt vỡ theo thời gian. Nước mưa xâm nhập qua các vết nứt này có thể gây đoản mạch. Dây điện cũng là một nguyên nhân lớn nếu bị hỏng hoặc lắp đặt sai.

Các chuyên gia chỉ ra rằng, những yếu tố mà người lắp điện mặt trời cần tránh tuyệt đối bao gồm: inverter giá rẻ, kém chất lượng; kết nối điện không chắc chắn; dây điện bị sờn, hở; và hệ thống bị quá tải. Lưu ý rằng, inverter có nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện một chiều (DC) sang xoay chiều (AC). Nếu inverter bị lỗi hoặc lắp đặt không đúng kỹ thuật, nó có thể quá nhiệt và gây cháy. Chỉ một sai sót nhỏ trong kết nối cũng đủ để tạo ra nguy cơ hỏa hoạn.

Hãy tránh sử dụng các bộ phận kém chất lượng, đặc biệt cảnh giác với pin lưu trữ tự lắp ráp.

Thiết kế và bố trí hệ thống

Cách bố trí hệ thống điện mặt trời ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ an toàn. Các tấm pin lắp quá sát nhau sẽ giữ nhiệt, làm tăng nhiệt độ và gây áp lực lên dây dẫn. Luồng không khí kém lưu thông bên dưới pin khiến nhiệt tích tụ nhanh hơn.

Việc lắp pin trên mái nhà cũ cũng có thể che giấu các lỗi tiềm ẩn cho đến khi chúng trở nên nghiêm trọng. Đặc biệt, mái nhà có kết cấu gỗ dễ bắt lửa hơn nếu xuất hiện tia lửa điện. Ngoài ra, hệ thống càng lớn thì càng nhiều dây và linh kiện, đồng nghĩa với khả năng xảy ra sự cố càng cao.

Thiếu bảo trì định kỳ

Nhiều người cho rằng pin mặt trời là hệ thống “lắp xong rồi để đó”, nhưng sự chủ quan này có thể gây nguy hiểm. Bụi bẩn, lá cây và rác có thể cản trở thoát nước hoặc giữ nhiệt. Bu lông lỏng hay dây điện hở có thể không bị phát hiện trong nhiều tháng.

Việc kiểm tra định kỳ bởi kỹ thuật viên chuyên môn giúp phát hiện sớm các lỗi nhỏ và thay thế linh kiện yếu trước khi chúng gây cháy. Thực tế, nhiều vụ hỏa hoạn bắt nguồn từ những vấn đề rất nhỏ nhưng bị bỏ qua.

Hãy thường xuyên kiểm tra định kỳ các hệ thống điện mặt trời.

Các quy định và tiêu chuẩn an toàn

Không phải hệ thống điện mặt trời nào cũng đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn. Một số sản phẩm nhập khẩu giá rẻ hoặc bộ pin tự lắp không đạt chứng nhận chống cháy hay kiểm soát chất lượng. Mỗi quốc gia đều có quy định về thử nghiệm pin, dây dẫn và lắp đặt, nhưng mức độ giám sát có thể khác nhau. Việc tuân thủ quy chuẩn và lựa chọn sản phẩm đã được chứng nhận sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ cháy. Ngoài ra, các công ty bảo hiểm cũng có thể từ chối bồi thường nếu hệ thống không đáp ứng tiêu chuẩn an toàn.

Các thiết bị công nghệ mới giúp phát hiện sự cố sớm và giảm rủi ro cháy. Cảm biến có thể theo dõi nhiệt độ pin, dòng điện dây dẫn và tải của inverter, từ đó cảnh báo trước khi xảy ra tia lửa. Một số hệ thống còn tự động ngắt khi phát hiện quá tải hoặc nguy cơ cháy. Thiết bị giám sát thông minh cũng ghi lại tình trạng hoạt động giúp kỹ thuật viên nhanh chóng xác định sai sót. Dù chi phí ban đầu cao hơn, lợi ích về an toàn lâu dài là hoàn toàn xứng đáng.

Các bước phòng tránh cháy nổ cho hệ thống điện mặt trời

Nguy cơ cháy cao nhất thường đến từ việc “tự cho là hiểu biết”, do đó người dùng không nên can thiệp trái chuyên môn hoặc ép kỹ thuật viên sử dụng linh kiện rẻ tiền.

Tuân thủ các quy tắc an toàn sẽ giúp hệ thống điện mặt trời thực sự phát huy hiệu quả.

Để chủ động trong hoạt động phòng chống cháy nổ, bao gồm tuân thủ các biện pháp quan trọng như thuê kỹ thuật viên uy tín, giàu kinh nghiệm; sử dụng pin và linh kiện đã được chứng nhận; kiểm tra và vệ sinh pin định kỳ; giữ pin cách xa các vật dễ cháy; đảm bảo không khí lưu thông tốt bên dưới tấm pin; và thay thế linh kiện cũ hoặc xuống cấp kịp thời.

Nhìn chung, điện mặt trời mang lại lợi ích lớn cho môi trường, nhưng rủi ro cháy nổ cũng tăng theo mức độ sử dụng. Chủ sở hữu cần xem hệ thống điện mặt trời như bất kỳ thiết bị điện nào khác trong gia đình: sử dụng đúng cách và chăm sóc cẩn thận. Khi được đầu tư và quản lý đúng, điện mặt trời sẽ vừa sạch, vừa an toàn, giúp ngôi nhà xanh hơn mà không trở thành mối nguy tiềm ẩn.

THIÊN AN