Những giá trị cao đẹp của Phong trào 'Ba đảm đang' vẫn còn nguyên vẹn trong thời đại mới

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến (giữa) và Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong (bìa trái) tri ân các cụ là nhân chứng trong Phong trào "Ba đảm đang"

Tham dự hội thảo còn có: Anh hùng Lao động Cù Thị Hậu, nguyên Ủy viên TƯ Đảng, nguyên Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam; bà Nguyễn Thị Thanh Hòa, nguyên Ủy viên TƯ Đảng, nguyên Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam; bà Nguyễn Minh Hằng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao; lãnh đạo Thành ủy, Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Hội LHPN thành phố Hà Nội, cùng đại diện lãnh đạo các đơn vị liên quan của thành phố, huyện Đan Phượng; các nhân chứng lịch sử và các mẹ, các bà, các cô trực tiếp tham gia Phong trào phụ nữ "Ba đảm đang" trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến cùng lãnh đạo Hội LHPN thành phố Hà Nội và các đại biểu dâng hoa tại Tượng đài Phụ nữ Ba đảm đang (huyện Đan Phượng, Hà Nội)

Tri ân các thế hệ phụ nữ

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy Hà Nội Nguyễn Doãn Toản cho biết, Hội thảo nhằm giáo dục truyền thống, ôn lại lịch sử vẻ vang đầy tự hào của Thủ đô và phong trào phụ nữ. Đây là hoạt động ý nghĩa kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng bộ thành phố Hà Nội (17/3/1930 - 17/3/2025), 60 năm Phong trào phụ nữ "Ba đảm đang", 115 năm Ngày Quốc tế phụ nữ 8/3 và 1985 năm Khởi nghĩa Hai Bà Trưng, hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).

Phong trào được Trung ương Hội LHPN Việt Nam chính thức phát động tại Chỉ thị ngày 22/3/1965 với tên gọi ban đầu là "Ba đảm nhiệm", được Chủ tịch Hồ Chí Minh quan tâm gợi ý đổi tên thành "Ba đảm đang" với các nội dung: Đảm đang sản xuất, công tác thay thế chồng, con đi chiến đấu; Đảm đang công việc gia đình để chồng con yên tâm chiến đấu; Đảm đang phục vụ chiến đấu và sẵn sàng chiến đấu khi cần thiết.

Với tinh thần yêu nước, nhạy bén, thông minh, sáng tạo, phụ nữ huyện Đan Phượng đã có sáng kiến "Ba đảm nhiệm" với các nội dung: Gánh vác thêm phần việc lao động của chồng, con, anh, em hoàn thành mọi nhiệm vụ sản xuất ở địa phương để chồng, con, anh, em yên tâm, sẵn sàng đi chiến đấu; Khuyến khích chồng, con, anh, em gia nhập bộ đội hoặc tiếp tục ở lại bộ đội chiến đấu cho đến ngày không còn một tên lính Mỹ trên đất nước ta; Tích cực tham gia mọi công tác chính quyền, đoàn thể, bảo vệ trị an, phục vụ chiến đấu ở địa phương, sẵn sàng gia nhập quân đội, chiến đấu giết giặc khi Tổ quốc cần.

Từ phải qua trái: Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong; nguyên Ủy viên TƯ Đảng, nguyên Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Thanh Hòa dự Hội thảo

"Lịch sử Thủ đô mãi mãi khắc ghi hình ảnh sáng ngời của hàng vạn phụ nữ "Ba đảm đang". Chị em không chỉ thay thế nam giới hăng say trong lao động, sản xuất, lo toan công việc gia đình, động viên chồng con đi chiến đấu, xây dựng kiến thiết Thủ đô và chi viện cho tiền tuyến, mà còn mưu trí, sáng tạo, dũng cảm trong chiến đấu, cùng quân dân Hà Nội lập nên kỳ tích Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", ông Nguyễn Doãn Toản nhấn mạnh.

Hội thảo không chỉ là dịp tri ân các thế hệ đi trước đã cống hiến, hy sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ hôm nay mà thông qua Hội thảo, Ban tổ chức mong muốn sẽ đúc rút những bài học lịch sử, bài học kinh nghiệm để vận dụng sáng tạo trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng và hoạt động Hội, phong trào phụ nữ trong kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc.

Phong trào "Ba đảm đang" là minh chứng sống động cho ý chí, sức mạnh và sự kiên trì của phụ nữ Việt Nam

Phát biểu chỉ đạo Hội thảo, Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến cho biết: Phong trào "Ba đảm đang" không chỉ thể hiện tinh thần yêu nước mà còn là minh chứng sống động cho ý chí, sức mạnh và sự kiên trì của phụ nữ Việt Nam. Chỉ trong hơn 1 tháng kể từ khi phát động, đã có 1,7 triệu chị em ghi tên phấn đấu đạt phong trào "Ba đảm đang". Từ nông thôn đến thành thị, từ đồng bằng đến miền núi, trên ruộng đồng, trong xưởng máy, ngoài trận địa, đâu đâu cũng có phụ nữ "Ba đảm đang". Để kịp thời động viên, khích lệ phong trào, ngày 20/10/1966, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Đảng và Chính phủ tặng phụ nữ Việt Nam 12 chữ vàng: "Phụ nữ Việt Nam dũng cảm, đảm đang, chống Mỹ, cứu nước".

"Chưa bao giờ trong lịch sử dân tộc, phụ nữ nổi lên với những ấn tượng mạnh mẽ như thời kỳ này, từ năm 1965 - 1975 đã có: 42 cá nhân và 9 tập thể được tuyên dương danh hiệu Anh hùng, 5.000 nữ Chiến sĩ thi đua toàn quốc, 1.718 người được thưởng Huy hiệu Bác Hồ và gần 4 triệu người đạt danh hiệu "Ba đảm đang". Có thể nói, đây là một trong những phong trào thi đua nổi bật trong giai đoạn chống Mỹ cứu nước và trong lịch sử Việt Nam nói chung, góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa", Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến cho biết.

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến (giữa) và các đồng chí chủ trì Hội thảo

Chính từ phong trào này, hàng triệu phụ nữ đã trở thành những chiến sĩ lao động kiên cường, những người mẹ, người vợ, người chị vững vàng, góp phần biến hậu phương thành tiền tuyến vững chắc, tạo nên sức mạnh tổng hợp để miền Bắc chi viện cho miền Nam. Những đóng góp, hy sinh to lớn và những thành tích, chiến công lẫy lừng của chị em phụ nữ miền Bắc trong phong trào "Ba đảm đang" không tách rời cuộc chiến đấu vô cùng oanh liệt của nhân dân và phụ nữ miền Nam anh hùng.

Ở miền Nam, "Đội quân tóc dài" - một biểu tượng của lòng yêu nước và sự kiên trung bất khuất của phụ nữ miền Nam - đã đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong đấu tranh chính trị, binh vận và trực tiếp chiến đấu. Những người mẹ, người chị miền Nam đã đứng lên, dùng tinh thần quật cường, ý chí đấu tranh kiên định để tổ chức biểu tình, đấu tranh với kẻ thù, làm chỗ dựa vững chắc cho cách mạng miền Nam, mà tiêu biểu là thiếu tướng Nguyễn Thị Định; nữ Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân Lê Thị Riêng...

Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến nhấn mạnh: "Phong trào "Ba đảm đang" không chỉ là một phong trào đấu tranh cách mạng mà còn mang tính nhân văn sâu sắc, góp phần giải phóng dân tộc, giải phóng phụ nữ, giải phóng con người. Chính vì thế, Phong trào "Ba đảm đang" không chỉ là một cuộc vận động vì sự nghiệp cứu nước nói chung mà còn vì sự nghiệp giải phóng phụ nữ nói riêng 60 năm qua. Đất nước ta đã hòa bình nhưng những giá trị cao đẹp của Phong trào "Ba đảm đang" vẫn còn nguyên vẹn trong thời đại mới - là một di sản quý báu, là động lực để phụ nữ Thủ đô nói riêng và phụ nữ Việt Nam nói chung hôm nay tiếp tục vững bước trên con đường hội nhập và phát triển".

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến (thứ 5 từ trái qua); Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong (thứ 7 từ trái qua) tặng hoa và quà cho các nhân chứng lịch sử thời kỳ Phong trào “Ba đảm đang”

Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến đề nghị Hội LHPN thành phố Hà Nội và Hội LHPN huyện Đan Phượng cần tiếp tục tăng cường giáo dục truyền thống cách mạng và tinh thần trách nhiệm xã hội cho thế hệ trẻ, giúp phụ nữ hôm nay tiếp tục phát huy tinh thần yêu nước, chủ động, sáng tạo trong lao động, học tập và công tác. Bên cạnh đó, Hội cần tạo điều kiện để phụ nữ tham gia nhiều hơn vào quá trình xây dựng chính sách, phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô; tiếp tục triển khai các chương trình đào tạo kỹ năng số, hỗ trợ tài chính và cơ hội khởi nghiệp cho phụ nữ; hỗ trợ phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ ở vùng nông thôn và dân tộc thiểu số tiếp cận tài chính, công nghệ và thị trường; đẩy mạnh các hoạt động vận động chính sách nhằm bảo vệ quyền lợi của phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới và sự tiến bộ của phụ nữ.

Hội cũng cần tích cực vận động hội viên phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ vùng đô thị chuyển hóa tinh thần "Ba đảm đang" thành động lực phát triển kinh tế - xã hội thông qua việc khuyến khích phụ nữ tham gia các lĩnh vực kinh tế mới như: Khởi nghiệp, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; tích cực tham gia xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh…

Phụ nữ Thủ đô cần tiếp tục phát huy bản lĩnh từ Phong trào "Ba đảm đang" trong kỷ nguyên mới

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đã gửi 30 tham luận, các nhân chứng lịch sử đã trao đổi, chia sẻ về vai trò và những đóng góp quan trọng của Phong trào phụ nữ "Ba đảm đang" trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước; những bài học sâu sắc về tinh thần yêu nước nồng nàn, sự thông minh sáng tạo và nghị lực phi thường của những người phụ nữ.

PGS.TS. Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Kim Nữ Hiếu, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (ảnh trái) và Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng (ảnh phải) phát biểu tại Hội thảo

PGS.TS. Thầy thuốc Nhân dân Nguyễn Kim Nữ Hiếu, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết, trong Phong trào "Ba đảm đang", hàng chục triệu phụ nữ đã không tiếc máu xương cùng toàn thể dân tộc quyết đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Các bà, các mẹ tự nguyện gác tình riêng để động viên, khuyến khích chồng, con, người thân tham gia quân ngũ. Vì vậy, bà Nữ Hiếu khi đó cũng quan niệm không thể chỉ lo cho hạnh phúc nhỏ bé của mình. Là một bác sĩ Quân y, bà đã giấu chuyện mang thai để vào chiến trường, góp sức, làm tốt nhiệm vụ khám chữa bệnh. "Hạnh phúc của vợ chồng tôi chỉ được trọn vẹn khi cả dân tộc, cả đất nước đã được đón ngày hòa bình, độc lập" - bà Nguyễn Kim Nữ Hiếu xúc động.

Sau khi được lắng nghe rất nhiều tham luận và những câu chuyện từ các nhân chứng lịch sử, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Hằng cho biết, Bộ Ngoại giao Việt Nam rất tự hào có đội ngũ các nhà ngoại giao nữ vô cùng xuất sắc, những người phụ nữ "Ba đảm đang" "giỏi việc nước, đảm việc nhà" của ngành Ngoại giao.

Phát huy truyền thống "Ba đảm đang", Thứ trưởng Nguyễn Minh Hằng hy vọng phụ nữ Việt Nam nói chung và phụ nữ Thủ đô nói riêng cần nâng cao hơn nữa vai trò và tăng cường đóng góp vào hội nhập quốc tế sâu rộng, toàn diện, đưa đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới. Điều này cũng phù hợp với xu thế chung của thế giới hiện nay là đề cao vai trò của phụ nữ trong phát triển bền vững kinh tế và xã hội khi nhiều quốc gia đều coi đây là một giải pháp hữu hiệu để phục hồi kinh tế, bảo đảm tính bao trùm của tăng trưởng và hội nhập, liên kết sâu rộng.

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong phát biểu bế mạc Hội thảo

Phát biểu bế mạc Hội thảo, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong cho rằng, Hội thảo Phong trào phụ nữ "Ba đảm đang" đã vượt ra khỏi khuôn khổ của một hội thảo khoa học thuần túy. Đây là dịp để tôn vinh, tri ân các bà, các mẹ trong phong trào ý nghĩa này sau 60 năm. Hội thảo cũng là dịp để giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Thủ đô, phụ nữ Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Văn Phong, Phong trào phụ nữ "Ba đảm đang" còn nguyên giá trị thời đại với 3 bài học, đó là: Phong trào đã gắn được nguyện vọng, khát vọng cống hiến của chị em phụ nữ với mục tiêu độc lập dân tộc, thống nhất đất nước của cả dân tộc; Bài học về cách phát động, tên gọi, nội dung, phương thức hoạt động của phong trào rất đa dạng, linh hoạt để mọi người, mọi giới cùng tham gia một cách tự nguyện; Bài học về vai trò lãnh đạo và giao nhiệm vụ cho các cấp, ngành để không ai đứng ngoài trong công cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc.

Ủy viên TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến; Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong và các đại biểu tham dự Hội thảo chụp hình lưu niệm

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong biểu dương những cố gắng, nỗ lực, những phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ Thủ đô, đặc biệt là những đóng góp để đất nước phát triển trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thực tiễn đó đòi hỏi các cấp, ngành, mọi người dân Việt Nam cần ý thức sâu sắc trách nhiệm cá nhân, có khát vọng phát triển mạnh mẽ hơn nữa.

Trong khuôn khổ hội thảo, Ban tổ chức phối hợp với Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam giới thiệu triển lãm ảnh "Phong trào Ba đảm đang - Mốc son chói lọi trong lịch sử phong trào phụ nữ Việt Nam", gồm 2 chủ đề chính: "Phụ nữ miền Bắc dũng cảm, đảm đang chống Mỹ cứu nước" và "Phụ nữ Hà Nội năng động, sáng tạo phát huy truyền thống Ba đảm đang".

Thu Hà