Những 'lá chắn sống' trong mưa

Trong lũ dữ, khi đường bị chia cắt, điện mất, sóng điện thoại chập chờn, hàng vạn người dân, phần lớn là người già, phụ nữ, trẻ em đã được di dời kịp thời nhờ vào một phương án quen thuộc nhưng luôn rất hiệu quả: “4 tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ, lực lượng tại chỗ, phương tiện - vật tư tại chỗ, hậu cần tại chỗ).

Những cuộc giải cứu nghẹt thở

Tại xã vùng cao Trà Leng đã có mưa rất lớn. Lũ trên các sông, suối dâng cao, tình trạng sạt lở xảy ra tại nhiều khu vực. Thực hiện chỉ đạo của Công an TP Đà Nẵng, của Đảng ủy, UBND xã, cán bộ, chiến sĩ Công an xã Trà Leng đã dầm mưa tham gia cùng chính quyền địa phương, lực lượng phòng thủ dân sự xã dốc sức để di dời người dân và tài sản đến nơi an toàn.

Đáng chú ý, vào chiều tối ngày 26/10, mưa lũ, sạt lở tiếp tục diễn biến xấu, buộc gần 200 người dân, trong đó phần lớn là người già, phụ nữ và trẻ em tại thôn 1, xã Trà Leng phải đi sơ tán gấp đến trụ sở UBND xã. Quá trình di chuyển, do đường giao thông bị sạt nhiều điểm, nguy hiểm nên Công an xã Trà Leng đã xin chỉ đạo của Chủ tịch UBND xã, đưa gần 200 người dân về trụ sở công an xã để tránh trú an toàn.

Công an xã vùng cao Trà Leng nấu mì tôm và cùng người dân dùng bữa tối tại trụ sở Công an xã.

Tại trụ sở, do trên toàn xã Trà Leng đã bị mất điện nên các cán bộ, chiến sĩ Công an xã Trà Leng đã chạy máy phát điện để chiếu sáng, sau đó dùng mì tôm dự trữ của đơn vị, cùng bà con nhóm bếp củi để nấu và ăn tối với bà con. Ở nơi rừng núi heo hút như Trà Leng, trong mưa lũ dữ, mì tôm trở thành biểu tượng của lòng người, của tinh thần đoàn kết, của sức mạnh “tại chỗ” được thắp sáng bằng tình người.

“Thực hiện chỉ đạo của cấp trên, với phương án “4 tại chỗ”, chúng tôi đã luôn sẵn sàng nhân lực, phương tiện, trang thiết bị để giúp người dân ứng phó với mưa lũ, sạt lở đất khi có tình huống xảy ra. Với tinh thần đảm bảo sức khỏe, tính mạng và tài sản của người dân là trên hết, trước hết, chúng tôi sẽ tiếp tục kiên trì, nỗ lực khi mùa mưa lũ vẫn còn diễn biến phức tạp”, Thiếu tá Nguyễn Thanh Phúc, Phó Trưởng Công an xã Trà Leng chia sẻ.

Còn tại vùng “rốn lũ” Thượng Đức, khi nước sông Vu Gia và sông Côn dâng cao, gây ngập lụt, chia cắt nhiều khu dân cư, lực lượng Công an xã cùng với lực lượng an ninh, trật tự cơ sở đã bám địa bàn, thức trắng đêm để di dời, sơ tán người dân và thường xuyên phát đi cảnh báo người dân không đi lại ở những khu vực ngập sâu như tại thôn Tân An, Thạnh Đại, Thái Chấn Sơn, Hoằng Phước Bắc,... Nơi đây đã trở thành tâm điểm của những chiến dịch giải cứu sinh tử trong đợt mưa lũ lịch sử này.

Công an xã Thượng Đức dùng ca nô đưa người bị bệnh đi cấp cứu.

Điển hình, lúc 15h ngày 29/10, khi nước lũ bắt đầu có dấu hiệu dâng cao trở lại đầy nguy hiểm, Công an xã Thượng Đức đã kích hoạt phương án tiếp cận và giải cứu 10 hộ dân tại thôn Trúc Hà đang bị cô lập hoàn toàn trên nóc nhà; đồng thời, tiếp tế mì tôm, nước sạch, nhu yếu phẩm cho 44 hộ dân tại thôn Trúc Hà, đảm bảo sinh hoạt tối thiểu trong lúc chờ nước rút.

“Anh em vừa về trụ sở thì nhận được tin hàng chục người dân nhờ ứng cứu vì nước lũ đang lên rất nhanh. Vậy là, không chút chần chừ, chúng tôi đã huy động tối đa các loại phương tiện, bao gồm cả xuồng máy và ghe, dốc toàn lực ứng cứu cho 32 hộ, 59 nhân khẩu tại các thôn Trung Đạo và Trúc Hà, đồng thời thực hiện công tác “4 tại chỗ” để phục vụ chu đáo cho người dân tại các địa điểm cư trú an toàn”, Trung tá Huỳnh Anh Viên, Trưởng Công an xã Thượng Đức chia sẻ.

Chưa dừng lại, khoảng 17h30 cùng ngày, Công an xã Thượng Đức triển khai thêm một đợt giải cứu, đưa 18 hộ, 37 nhân khẩu tại các vùng trũng ngập sâu bị cô lập đến nơi ở an toàn tuyệt đối. Thời điểm này, mặc dù trụ sở công an xã đã bị nước lũ ngập sâu gần 1m ở tầng 1, song lãnh đạo công an xã vẫn tạo điều kiện để hàng chục người dân có nơi ăn, nghỉ an toàn trên tầng 2 của trụ sở.

Đêm 29, rạng sáng 30/10, lực lượng Công an cơ sở xã Trà Tân phối hợp với các lực lượng liên quan đã băng rừng, vượt qua nhiều điểm sạt lở nguy hiểm để đưa 3 bệnh nhân nặng đến Trung tâm Y tế khu vực Bắc Trà My cấp cứu. Sự việc xảy ra vào chiều tối 29/10, Trạm Y tế cơ sở 2 xã Trà Tân tiếp nhận 5 người, trong đó có 3 người bị trọng thương do sạt lở đất, cây ngã đổ đè trúng. Trong điều kiện vô cùng khó khăn do cúp điện, đường sá bị hư hỏng, chia cắt nhiều đoạn tuyến nên việc vận chuyển 3 bệnh nhân nặng lên tuyến trên là bài toán nan giải.

Một tình huống ngoài dự kiến là tại trạm y tế chỉ có bình oxy loại lớn mà ko có bình oxy cầm tay, có thể di chuyển được. Do đó, Ban chỉ huy phòng thủ dân sự xã Trà Tân đã liên hệ, đề nghị Trung tâm Y tế khu vực Bắc Trà My hỗ trợ bình oxy cầm tay. Đến hơn 20h30, xe cấp cứu của trung tâm đã mang bình oxy đến. Để triển khai phương án, Ban chỉ huy phòng thủ dân sự xã Trà Tân quyết định cử một đoàn tiền trạm gồm 8 cán bộ, chiến sĩ Công an xã, lực lượng dân quân, y tế và Đoàn Thanh niên xã mang theo bình oxy đi khảo sát suốt tuyến từ thôn Thăng Phương (trụ sở UBND xã Trà Tân) lên đến trạm y tế xã. Đoàn tiền trạm xuất phát lúc 21h5 ngày 29/10 trong sự lo lắng, căng thẳng của toàn bộ lực lượng tham gia làm nhiệm vụ. Đến 22h30, đoàn tiền trạm đến được Trạm Y tế xã Trà Tân để tiếp oxy cho các bệnh nhân.

Khó khăn lớn nhất trong suốt quá trình đưa 3 bệnh nhân đi cấp cứu là việc khu vực này đang cúp điện, sóng điện thoại và wifi chập chờn, gần như không thể liên lạc được. Sau khi trao đổi, đoàn tiền trạm cùng hơn 20 cán bộ, chiến sĩ công an xã, lực lượng an ninh, trật tự cơ sở, dân quân xã đang đứng chân làm nhiệm vụ ở các thôn thuộc xã Trà Giác cũ thành lập đoàn vận chuyển thứ nhất. 22h50 ngày 29/10, đoàn thứ nhất xuất phát từ Trạm Y tế xã Trà Tân với 3 võng khiêng 3 nạn nhân chấn thương nặng di chuyển về hướng Trung tâm Y tế khu vực Bắc Trà My, vượt qua hơn 10 điểm sạt lở nghiêm trọng, bùn lầy đến tận đầu gối, có nhiều đoạn phải di chuyển sát mép vực sâu trong điều kiện mưa lớn, đất đá từ phía taluy dương có thể ập xuống bất cứ lúc nào. Sau khi nhận tín hiệu từ đoàn thứ nhất, đoàn thứ hai xuất phát từ trụ sở UBND xã Trà Tân với hơn 30 chiến sĩ công an, cán bộ và lực lượng dân quân xã, vượt qua 3 điểm sạt lở nặng, đường sá bị vùi lấp. Đến 0h45 ngày 30/10 thì 2 đoàn gặp nhau.

“Tổng quãng đường di chuyển của lực lượng tham gia làm nhiệm vụ là hơn 20 km trong điều kiện đêm tối, mưa lớn, nguy cơ sạt lở luôn rình rập. Mặc dù trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt và hiểm nguy như thế nhưng với tinh thần quyết tâm, đoàn kết, quyết không từ bỏ hy vọng cứu dân dù là mong manh nhất, lực lượng phòng thủ dân sự xã Trà Tân đã hoàn thành nhiệm vụ lúc 1h30 ngày 30/10, đưa 3 bệnh nhân đến được Trung tâm Y tế khu vực Bắc Trà My và đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người bị nạn cũng như lực lượng làm nhiệm vụ”, ông Lê Minh Chiến, Chủ tịch UBND xã Trà Tân chia sẻ.

Việc các lực lượng, trong đó có lực lượng Công an cơ sở trong đêm tối, bị cúp điện hoàn toàn, đã vượt hơn 20 km đường sạt lở để giành giật sự sống cho 3 bệnh nhân bị thương nặng do sạt lở đất không chỉ là một tin tức cứu hộ, mà là một bản hùng ca về tinh thần quả cảm và trách nhiệm đối với nhân dân. Hành trình xuyên đêm, kéo dài nhiều giờ đồng hồ, đối mặt với nguy cơ sạt lở có thể ập xuống bất cứ lúc nào, không phải là nghĩa vụ đơn thuần, mà là sự hy sinh vô bờ bến. Hành động này khẳng định lại một lần nữa: Người cán bộ cơ sở, lực lượng Công an, dân quân chính là điểm tựa vững chắc nhất, là người thân cận nhất của nhân dân trong lúc hoạn nạn. Và, đây là một kinh nghiệm quý giá trong việc phát huy sức mạnh, hiệu quả của phương án “4 tại chỗ” trong phòng, chống thiên tai, xử lý các tình huống khẩn cấp.

Công an cơ sở xung kích tuyến đầu

Phương châm “4 tại chỗ” vốn được coi là nguyên tắc vàng trong phòng, chống thiên tai. Trong bối cảnh các xã miền núi phía Tây Đà Nẵng có địa hình hiểm trở, đường sá dễ bị chia cắt thì đây không chỉ là khẩu hiệu mà là chìa khóa sinh tồn. Khi xe cứu hộ không thể lên, khi tín hiệu bị mất, chính những con người tại địa phương là “đội cứu hộ đầu tiên” - tự chỉ huy, tự ứng phó, tự cứu dân mình, bởi thiên tai không chờ lệnh, không chờ chỉ đạo, nếu tại chỗ không dám quyết, không dám làm, thì chỉ một khắc chậm trễ cũng có thể đe dọa tính mạng con người. Và, trong phương án “4 tại chỗ”, lực lượng Công an cấp xã luôn được xác định là lực lượng xung kích tuyến đầu. Điển hình, trong tối 26/10, Công an xã Phước Hiệp đã tham gia vận động, hỗ trợ di dời khẩn cấp 33 hộ dân/138 người tại khu vực thôn 4 đến nhà bà con và nhà văn hóa thôn để đảm bảo an toàn. Công tác di dời người dân được tiến hành từ khoảng 18h và kết thúc lúc gần 21h.

Hay, như trong câu chuyện sơ tán 3 người bị trọng thương do sạt lở đất gây ra tại xã Trà Tân vào đêm 29, rạng sáng ngày 30/10, lực lượng Công an xã đã đóng vai trò rất quan trọng. Từ thực tế có thể khẳng định rằng, việc chủ động phương án “4 tại chỗ” trong ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai đã được lực lượng Công an cơ sở trên địa bàn TP Đà Nẵng thực hiện đạt hiệu quả cao, góp phần quan trọng bảo vệ an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân. “4 tại chỗ” được triển khai rộng khắp, từ miền núi, biên giới đến vùng đồng bằng, ven biển. Tại xã biên giới A Vương, công an xã xác định việc ứng phó mưa lũ, sạt lở đất phải được triển khai sớm, đồng bộ, với tinh thần tuyệt đối không lơ là, chủ quan.

Công an xã biên giới A Vương huy động lực lượng giúp di dời người dân.

Sáng 28/10, nước sông A Vương dâng cao nhanh chóng, chỉ trong vài giờ đã sát mép cầu A Vương. Thôn Azứt, trung tâm xã A Vương là khu vực hành chính chính nhưng đã bị ngập nặng tại một số điểm, gây khó khăn, đe dọa tài sản, tính mạng của bà con. Cùng với đó, nhiều thôn trên địa bàn xã như Atêếp, Bhloóc, Dang, Aréc,... có sạt lở, nước dâng cao gây ngập úng, chia cắt cục bộ. Đường Hồ Chí Minh, tuyến đường huyết mạch nối trung tâm Đà Nẵng lên xã A Vương và các xã vùng cao Tây Giang, Hùng Sơn, tại đoạn Km439+100 thuộc địa phận xã A Vương, đã bị nước ngập sâu qua mặt đường, khiến giao thông tê liệt.

Công an xã A Vương phối hợp chặt chẽ với lực lượng quân sự, Đồn Biên phòng Anông và UBND xã, triển khai 100% quân số có mặt từ sáng sớm. Với tinh thần “Lúc dân cần, lúc dân khó, có công an”, các chiến sĩ công an tập trung hỗ trợ di dời tài sản, đồ đạc, sơ tán người dân, đặc biệt tại thôn Azứt đến nơi an toàn, đảm bảo không để bất kỳ hộ nào bị bỏ lại. Đồng thời, Công an xã A Vương cùng lực lượng an ninh, trật tự cơ sở nhanh chóng giăng dây, treo biển cảnh báo tại các khu vực ngập lụt, sạt lở và đoạn đường Hồ Chí Minh bị ách tắc, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người và phương tiện. “Với tinh thần “Lúc dân cần, lúc dân khó, có công an”, chúng tôi đã quán triệt phương châm “4 tại chỗ” đến từng cán bộ, chiến sĩ, sẵn sàng triển khai lực lượng, trang thiết bị cứu hộ, cứu nạn, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ”, Trung tá Ngô Văn Thìn, Trưởng Công an xã A Vương nhấn mạnh.

Ngọc Thi