Những lầm tưởng ảnh hưởng tới quá trình lão hóa lành mạnh

Thể chất sa sút là điều không thể tránh khỏi

Điều này không hoàn toàn đúng. Sự thật là, khi chúng ta già đi, cơ thể sẽ bị "hao mòn" sau hàng chục năm sử dụng. Tuy nhiên, chúng ta có thể làm chậm lại quá trình này.

Theo WHO, tăng cường hoạt động thể chất và cải thiện chế độ ăn uống có thể giải quyết hiệu quả nhiều vấn đề thường gặp do tuổi già. Những vấn đề này bao gồm giảm sức mạnh, tăng mỡ trong cơ thể, huyết áp cao và giảm mật độ xương.

Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã khảo sát 148 người lớn tuổi về sự lão hóa, lối sống và những kỳ vọng chung về sức khỏe của họ. Các nhà khoa học kết luận rằng những kỳ vọng liên quan đến lão hóa đóng một vai trò quan trọng trong việc áp dụng lối sống tích cực về thể chất ở người lớn tuổi và có thể ảnh hưởng đến kết quả sức khỏe chung.

Vì vậy, mặc dù có thể xảy ra một số suy giảm, nhưng việc quản lý kỳ vọng sẽ giúp các cá nhân đưa ra lựa chọn cuộc sống tốt hơn để duy trì sức khỏe thể chất và thể chất sau này trong cuộc sống.

Một nghiên cứu trước đó đã khảo sát nhận thức về lão hóa ảnh hưởng như thế nào đến khả năng tìm kiếm sự chăm sóc y tế của một cá nhân. Dữ liệu nghiên cứu từ 429 người lớn tuổi, cho thấy, kỳ vọng thấp về lão hóa có liên quan tới không tin rằng việc chăm sóc sức khỏe là quan trọng.

Tăng cường hoạt động thể chất giúp nâng cao sức khỏe, làm chậm lão hóa.

Một nghiên cứu khác đã xem xét thái độ của từng cá nhân đối với sự lão hóa trong giai đoạn cuối tuổi trung niên và cách chúng có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ tổng thể của họ. Các tác giả cho thấy, những người lớn tuổi có nhận thức tích cực hơn về quá trình lão hóa, được đo đến 23 năm trước đó, sống lâu hơn 7,5 năm so với những người có nhận thức về lão hóa kém tích cực hơn.

Tóm lại, duy trì hoạt động, ăn uống đúng cách và duy trì một quan điểm tích cực thường có thể làm chậm quá trình suy thoái thể chất liên quan đến tuổi già.

Người lớn tuổi không nên tập thể dục

Một số người nghĩ rằng, khi họ đến một độ tuổi nhất định, việc tập thể dục chẳng có ích lợi gì vì họ tin rằng nó sẽ chẳng mang lại lợi ích gì. Điều này hoàn toàn không đúng. Sự thật là, việc duy trì hoạt động có thể tăng cường sức mạnh cơ bắp, giảm chất béo và cải thiện sức khỏe tâm thần.

Trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã đưa 142 người trưởng thành từ 60–80 tuổi vào chế độ nâng tạ trong 42 tuần. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng khóa học đã làm tăng sức mạnh cơ, kích thước cơ và năng lực chức năng của cơ…

Cũng có bằng chứng tốt cho thấy tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ phát triển bệnh Alzheimer và các dạng sa sút trí tuệ khác. Một nghiên cứu với sự tham gia của 1.740 người lớn tuổi phát hiện ra rằng tập thể dục thường xuyên có liên quan đến việc trì hoãn sự khởi phát của bệnh sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer.

Tuy nhiên, đối với những người có bệnh lý, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu thực hiện một chế độ tập luyện mới. Những người mắc một số bệnh liên quan đến tuổi tác, chẳng hạn như loãng xương, nên tránh tập thể dục có tác động mạnh. Tuy nhiên, đại đa số người lớn tuổi có thể tham gia một số hình thức hoạt động thể chất.

Dinh dưỡng lành mạnh giúp kéo dài tuổi thọ.

Người lớn tuổi cần ngủ ít hơn (hoặc nhiều hơn)

Một số người tin rằng người lớn tuổi cần ngủ nhiều hơn người trẻ tuổi, có lẽ do định kiến rằng người cao tuổi thích ngủ trưa. Những người khác nói rằng người lớn tuổi cần ngủ ít hơn, điều này có thể xuất phát từ định kiến rằng người lớn tuổi dậy sớm vào buổi sáng. Những huyền thoại này tương đối khó để loại bỏ vì có nhiều yếu tố liên quan. Sự thực rằng, người lớn tuổi khó ngủ hơn và giấc ngủ của họ có xu hướng rời rạc hơn.

Điều này có thể giúp giải thích tại sao một số người lớn tuổi cần ngủ trưa trong ngày. Khi cơ thể con người thay đổi theo tuổi tác, nó có thể phá vỡ nhịp sinh học (hàng ngày). Điều này có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Mối quan hệ này cũng có nhiều mặt: Nếu nhịp sinh học của một người bị gián đoạn, nó có thể ảnh hưởng đến các khía cạnh sinh lý khác, chẳng hạn như mức độ hormone, cũng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của họ.

Bên cạnh sự gián đoạn sinh học, một số bệnh thường xảy ra ở người lớn tuổi, chẳng hạn như viêm xương khớp và loãng xương, có thể gây khó chịu, có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng ngủ hoặc ngủ của một người.

Tương tự, một số tình trạng gây khó thở, bao gồm bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) và suy tim sung huyết; điều này cũng có thể khiến giấc ngủ trở nên khó khăn hơn.

Một số loại thuốc, bao gồm thuốc chẹn beta, thuốc giãn phế quản, corticosteroid, thuốc thông mũi và thuốc lợi tiểu, cũng có thể cản trở giấc ngủ. Người lớn tuổi có nhiều khả năng đang dùng những loại thuốc này, đôi khi cùng nhau.

Theo Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật (CDC), những người trong độ tuổi 61-64 cần ngủ 7-9 giờ, và người ở độ tuổi 65 trở lên ngủ từ 7-8 giờ mỗi đêm.

Đọc sách giúp trí não minh mẫn.

Chỉ phụ nữ bị loãng xương

Loãng xương là tình trạng xương dần trở nên yếu hơn. Một số người tin rằng nó chỉ ảnh hưởng đến phụ nữ. Đây không phải là sự thật vì loãng xương có thể ảnh hưởng đến giới tính và mọi người ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, loãng xương thực sự phổ biến hơn nhiều ở người lớn tuổi, người da trắng và phụ nữ.

Theo Tổ chức Loãng xương Quốc tế ước tính rằng trên toàn cầu, cứ 3 phụ nữ trên 50 tuổi thì có 1 người bị loãng xương và khoảng 1/5 nam giới sẽ bị gãy xương liên quan đến loãng xương trong đời.

Một lầm tưởng khác có liên quan là bệnh loãng xương là không thể tránh khỏi đối với phụ nữ khi họ già đi. Như những con số trên đã chứng minh, 2/3 phụ nữ trên 50 tuổi không bị loãng xương. Để giảm thiểu rủi ro, Viện Quốc gia về Lão hóa khuyên mọi người nên ăn thực phẩm giàu canxi và vitamin D và tập thể dục thường xuyên.

Chứng mất trí nhớ là không thể tránh khỏi khi bạn già đi

Theo WHO, nguy cơ phát triển chứng sa sút trí tuệ tăng lên theo tuổi tác, nhưng nó không ảnh hưởng đến tất cả người lớn tuổi. Trên toàn thế giới, ước tính có khoảng 5-8% người trên 60 tuổi bị sa sút trí tuệ. Điều đó có nghĩa là 92% –95% người từ 60 tuổi trở lên không bị sa sút trí tuệ.

Tại Hoa Kỳ, ước tính có khoảng 13,9% người trên 71 tuổi bị sa sút trí tuệ, nghĩa là 86,1% người trên 71 tuổi không bị sa sút trí tuệ.

Suy giảm nhận thức dẫn đến sa sút trí tuệ

Trái ngược với quan điểm phổ biến, suy giảm nhận thức không nhất thiết báo hiệu sự bắt đầu của chứng sa sút trí tuệ. Những người tiếp tục phát triển chứng sa sút trí tuệ có xu hướng bị suy giảm nhận thức trước tiên. Tuy nhiên, không phải ai bị suy giảm nhận thức cũng sẽ bị sa sút trí tuệ.

Một nghiên cứu trước đó ước tính rằng 22,2% người ở Mỹ từ 71 tuổi trở lên bị suy giảm nhận thức. Trong số này, mỗi năm, 11,7% –20% phát triển chứng sa sút trí tuệ.

Suy giảm nhận thức là không thể tránh khỏi

Như các số liệu thống kê trên cho thấy, suy giảm nhận thức không phải là không thể tránh khỏi, bất kể quan niệm lâu đời rằng người lớn tuổi bị chậm lại về tinh thần. Và, quan trọng là có những cách để giảm rủi ro.

Năm 2015, Hiệp hội Alzheimer đã đánh giá bằng chứng về các yếu tố nguy cơ có thể điều chỉnh được đối với cả chứng sa sút trí tuệ và suy giảm nhận thức, cho thấy, có đủ bằng chứng để hỗ trợ mối liên hệ giữa một số yếu tố nguy cơ có thể sửa đổi và giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.

Các nhà khoa học xác định rằng duy trì hoạt động thể chất thường xuyên và quản lý các yếu tố nguy cơ tim mạch cổ điển, chẳng hạn như tiểu đường, béo phì, hút thuốc và huyết áp cao có liên quan chặt chẽ đến việc giảm nguy cơ suy giảm nhận thức. Một chế độ ăn uống lành mạnh và học tập suốt đời… cũng làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.

Bích Ngọc

(Theo MNT 10/2020)