Những ngọn nến lung linh tri ân các liệt sỹ trong đêm 27/7
Tối 27/7/2020, như mọi năm, Lễ tưởng niệm và tri ân các Anh hùng liệt sỹ của chính quyền, các đoàn thể và nhân dân xã Thượng Quận (Thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) diễn ra trang trọng, trong ánh nến lung linh huyền ảo được thắp sáng trên các ngôi mộ liệt sỹ.
Cô bé Yến Chi, học sinh lớp 11, cùng mẹ là Bùi Thị Luận lúi húi thắp nén hương lên các phần mộ liệt sỹ ở nghĩa trang, Yến Chi cho biết: "Đây là mộ của Liệt sỹ Nguyễn Văn Chuẩn, là cụ nội của cháu. Hôm nay, mẹ con cháu ra đây từ sớm để được chứng kiến các anh chị đoàn thanh niên xã vệ sinh, lau chùi, quét dọn các phần mộ liệt sỹ ở nghĩa trang. Mẹ con cháu muốn được tự tay lau chùi phần mộ cho cụ nội. Cháu tự hào vì là cháu nội của liệt sỹ Chuẩn". Yến Chi kể thêm: "Mẹ vẫn thi thoảng dẫn cháu ra đây để thăm mộ của cụ. Trước Anh linh của cụ, cháu hứa sẽ cố gắng học tập tốt, là con ngoan, trò giỏi để luôn xứng đáng với sự hy sinh xương máu của cụ và các liệt sỹ đã ngã xuống vì độc lập của Tổ quốc".
Ngồi ở lặng ở góc khuất trong nghĩa trang, bà Nguyễn Thị Tin, thôn Bãi Mạc, bần thần thắp nén nhang cho phần mộ liệt sỹ. Bà kể: "Đây là phần mộ của liệt sỹ Nguyễn Đức Hỏa, bố chồng tôi. Nay chồng tôi mất rồi, tôi và các con vẫn thi thoảng lại ra đây thay chồng, cha gánh vác trọng trách mà chồng tôi để lại". Bà Tin chia sẻ thêm: "Chồng tôi mồ côi cha từ lúc chưa đầy 5 tuổi, gương mặt cha chỉ mang máng trong trí nhớ chồng tôi thôi. Vì bố chồng tôi đi hoạt động cách mạng, nếu có về thăm nhà cũng đều vào ban đêm, nên chồng tôi ít khi nhìn rõ mặt cha mình. Rồi ông cụ hy sinh, chỉ đến khi Nhà nước gửi tấm Bằng Tổ quốc ghi công về, cả nhà mới biết cụ không bao giờ trở về nữa. Hồi chồng tôi còn sống, ông ấy vẫn hay ra bàn thờ gọi cha mà không có tấm di ảnh. Mỗi ngày Lễ, Tết và nhất là ngày 27/7, mẹ con tôi đều ra đây thắp hương và tưởng nhớ cha, ông như thế này". Nói rồi bà Tin nhẹ nhàng đi thắp hương tại các phần mộ liệt sỹ khác.
Trong dòng người đông đúc, giữa khói hương và ánh nến lung linh chập chờn ở nghĩa trang, người đàn ông tóc bạc trắng ngồi ở cuối nghĩa trang khẽ choàng 2 tay qua cạnh 2 phần mộ 2 bên nói thì thầm điều gì đó với liệt sỹ đã khuất. Đó là ông Nguyễn Hữu Phái, ở thôn Thượng Xá. Ông Phái cho biết: "Đây là 2 ông chú ruột của tôi, là em bố tôi đấy. Vì là 2 anh em ruột, nên khi quy tập mộ về nghĩa trang này, gia đình tôi cũng đặt 2 mộ nằm cạnh nhau. Đó là phần mộ của liệt sỹ Nguyễn Hữu Nguyên và liệt sỹ Nguyễn Hữu Hán, hy sinh thời chống Pháp. Sang thời chống Mỹ, con trai của liệt sỹ Nguyễn Hữu Hán là Nguyễn Hữu Hồng vào chiến trường và cũng không trở về nữa. Liệt sỹ Hồng nằm ở ngay bên kia nghĩa trang".
"Mẹ tôi có 2 con trai là liệt sỹ và sau lại thêm cháu trai cũng liệt sỹ, nên bà được truy tặng là Mẹ Việt Nam Anh hùng. Chỉ có điều, khi mẹ được Nhà nước truy tặng thì bà đã về với các chú tôi và tổ tiên rồi. Chính tôi là người đi nhận tấm bằng truy tặng đó cho mẹ tôi. Dẫu vậy, gia đình tôi rất tự hào vì có 3 liệt sỹ hy sinh vì đất nước", ông Phái tâm sự.
Đêm đã khuya, dòng người đã về vãn nhưng cô gái trẻ mặc áo thanh niên tình nguyện Nguyễn Thị Tuyền, Bí thư Đoàn Thanh niên xã, vẫn cúi thấp bên một phần mộ liệt sỹ chắp tay cầu khấn. "Đây là bác ruột em, liệt sỹ Nguyễn Ngọc Nhất. Em đang giữ trọng trách của Đoàn Thanh niên xã, giờ mới tranh thủ trò chuyện cùng bác được. Em chỉ cầu mong bác yên nghỉ, chúng em là cháu con sẽ nguyện phấn đấu hết mình vì sự nghiệp chung của đất nước, tiếp nối theo truyền thống cha ông". Với vai trò là Bí thư Đoàn xã, Tuyền cũng cho biết thêm: "Trong tháng 7/2020, em cùng với các bạn trẻ toàn thị xã Kinh Môn đã và đang sôi nổi tổ chức các hoạt động thiết thực kỷ niệm 73 năm Ngày Thương binh Liệt sỹ. Để báo đáp công ơn hy sinh vì độc lập, tự do đất nước của cha ông, nhiều năm qua chúng em đã tích cực tham gia các phong trào đền ơn đáp nghĩa, các hoạt động tri ân động viên, thăm hỏi, tặng quà, phần việc thanh niên, giúp đỡ gia đình chính sách, thương bệnh binh, thân nhân các gia đình liệt sĩ, cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn, người có công với Cách mạng và đây cũng là một trong những nội dung quan trọng của chiến dịch hoạt động hè năm 2020".
Buổi lễ tri ân các Anh hùng liệt sỹ đã kết thúc trong niềm tự hào của người dân ở mảnh đất có bề dày truyền thống cách mạng, với gần 200 phần mộ liệt sỹ và hàng nghìn thương bệnh binh, cựu chiến binh, TNXP.
Ông Bùi Văn Lượng, Chủ tịch UBND xã Thượng Quận, không giấu nổi sự bùi ngùi: "Năm nào địa phương cũng tổ chức buổi lễ dâng hương, tri ân các Anh hùng liệt sỹ rất long trọng, chỉn chu. Năm nay chúng tôi đang thi công con đường chạy qua nghĩa trang, nên các phần mộ liệt sỹ bị bụi bám vào, không khí chưa sạch sẽ lắm, nên tôi có phần hơi áy náy. Nhưng tôi đã xin hứa trước Anh linh của liệt sỹ, chỉ ngay sau ngày 27/7 thôi, nhân dân địa phương sẽ nhanh chóng hoàn thành tiếp hạng thi công con đường này, cùng với đó sẽ tôn tạo, nâng cấp nghĩa trang liệt sỹ to, đẹp hơn. Chắc chắn lần sau lễ dâng hương sẽ chỉn chu, trang trọng như những lần trước. Đó cũng là thể hiện sự tri ân của nhân dân xã nhà luôn tự hào và tưởng nhớ, ghi ơn các Anh hùng liệt sỹ đã ngã xuống vì sự bình yên, no ấm hôm nay".