Những người 'giữ nhịp' cho cộng đồng

Mỗi buổi sáng, khi sương còn giăng nhẹ trên bờ kênh Sa Đéc, tiếng loa truyền thanh từ khóm lại vang lên: “Bà con lưu ý…”. Tiếng nói quen thuộc, giọng người Bí thư chi bộ khóm, vừa trầm vừa ấm.

Tiếng loa ấy không chỉ báo tin thời tiết, hay nhắc bà con đổ rác đúng giờ, mà còn nhắc nhau giữ nếp sống văn minh, cùng xây phường xanh sạch, cùng thương lấy người nghèo, cùng chung tay giữ bình yên khu phố.

Trong cái ồn ào của đời sống đô thị, giọng nói ấy làm người ta yên tâm, bởi nó là tiếng nói của người gần dân nhất, hiểu dân nhất.

Những người nố

i ch

ính quyền với dân, nố

i ch

ủ trương với lòng người

Sau khi sáp nhập, cả nước còn 3.321 đơn vị hành chính cấp xã. Ở mỗi xã, phường, đặc khu, người ta thường nghĩ đến những vị lãnh đạo có chức vụ, có văn phòng. Nhưng giữa những con hẻm, khu phố, những khóm ấp nhỏ, thôn bản, lại có một lực lượng thầm lặng, đó là những Bí thư chi bộ, Trưởng khóm, Trưởng ấp, Trưởng thôn, trưởng bản.

Thủ tướng Phạm Minh Chính ôm Trưởng bản Mùa A Thi - người đã giúp 90 người thoát thảm họa lũ quét tại bản Háng Pu Xi, xã Xa Dung, tỉnh Điện Biên. Ảnh: TTXVN

Họ là người đi vận động bà con khi xã, phường có chủ trương mới. Là người lắng nghe tiếng thở dài của hộ nghèo, của gia đình có con hư, của người già neo đơn, của người vừa bị rủi ro trong làm ăn. Là người đầu tiên biết khi nào khu phố có chuyện, và cũng là người cuối cùng tắt đèn sau buổi họp dân.

Họ không làm công việc quản lý, mà làm công việc kết nối, nối chính quyền với dân, nối chủ trương với lòng người.

Khi

“

gần dân” không chỉ là khẩu hiệu

Trong các cuộc họp, chúng ta vẫn hay nói: “Xã, phường là cấp gần dân nhất”. Nhưng thực ra, “gần dân nhất” chính là khóm ấp, thôn bản. Phường có thể ra quyết định, xã có thể lập kế hoạch, nhưng người khóm ấp, thôn bản mới là người đưa thông tin đến từng hộ dân, từng con hẻm.

Đồng chí Vừ Bá Xia - Bí thư, Trưởng bản Hợp Thành (xã Tương Dương, tỉnh Nghệ An) tận tình chỉ dẫn bà con cách phát triển kinh tế qua sách vở kỹ thuật.

Họ là “nhịp cầu” của thông tin hai chiều: chính sách từ trên xuống người dân; tâm tư người dân từ dưới lên. Nếu cây muốn xanh, đất phải ẩm; nếu chính quyền muốn hiệu lực, lòng dân phải tin. Và chính những người ở khóm ấp ấy là “mạch nước ngầm” giữ cho đất luôn tươi.

Họ đang cần được tiếp sức để mạnh mẽ hơn

Những năm qua, vai trò của lực lượng khóm ấp ngày càng quan trọng, nhưng cơ chế, công cụ, và kỹ năng thì vẫn chưa theo kịp. Ở phường Sa Đéc, khi gặp 32 Bí thư chi bộ khóm, mới thấy hết “điểm nghẽn” không nằm ở tinh thần, mà nằm ở phương tiện và thông tin. Nhiều văn bản cấp trên gửi xuống nhưng họ chưa được tiếp cận kịp, chưa có kênh để phản hồi lại.

Chính vì thế, phường đã bắt tay xây dựng hệ thống phần mềm tương tác: nơi Bí thư khóm có thể nhận thông tin, gửi ý kiến dân, và theo dõi tiến độ giải quyết. Đồng thời, lập kế hoạch tập huấn các chuyên đề thiết thực: công tác Đảng, môi trường, trật tự đô thị, chuyển đổi số… Bởi “gần dân” không chỉ là đi nhiều, biết nhiều, mà còn là hiểu đúng và truyền đúng.

Trưởng bản Mùa A Thi - Ảnh: Báo Điện Biên Phủ

Những “thủ lĩnh cộng đồng” không cần danh xưng lớn

Người khóm - ấp, thôn - bản, ai cũng có câu chuyện riêng. Có người từng là giáo viên, về hưu lại làm Bí thư chi bộ. Có người là nông dân, giờ gánh thêm việc tổ trưởng dân phố, tổ tự quản cộng đồng. Nhưng họ có chung một nguồn vốn vô hình: niềm tin của dân. Chính niềm tin ấy là “quyền lực mềm” để vận động dân làm đường, giữ trật tự, bảo vệ môi trường, phát hiện kịp thời những mảnh đời, những số phận cần có sự tiếp sức của chính quyền, cộng đồng, xã hội.

Không có niềm tin ấy, mọi văn bản sẽ nằm yên trên giấy.

Có niềm tin ấy, một lời nói thôi cũng đủ khơi dậy sự đồng thuận.

Đó là lý do vì sao, trong thời đại chuyển đổi số, cần chuyển đổi nhận thức: từ “cán bộ cơ sở” sang “thủ lĩnh cộng đồng.”

Bởi họ không chỉ là “cánh tay nối dài” của chính quyền, mà là “trái tim” của cộng đồng.

Khi người dân ghi nhận - đó là phần thưởng lớn nhất

Không phải bằng huân chương, không phải bằng khen thưởng, phần thưởng lớn nhất của những người làm ở khóm ấp chính là lời cảm ơn của dân, lời ghi nhận của lãnh đạo xã, phường.

Là cánh cửa trụ sở xã, phường luôn sẵn sàng chào đón họ đến cùng tham gia bàn bạc những quyết sách quan trọng tác động đến đời sống dân cư.

Là khi đi ngang, bà con chào: “Chào Bí thư, nay khỏe hông?”

Là khi con trẻ trong xóm gọi thân mật: “Chú Ba khóm mình vui tính quá”

Là khi đêm có chuyện, người dân đầu tiên gọi điện cho họ, chứ không phải cho ai khác, vì họ biết, người đó sẽ đến.

Những người giữ nhịp cho lòng dân

Trong một hệ thống hành chính nhiều tầng nấc, có những vị trí không nằm trong sơ đồ tổ chức, nhưng lại là nút giao quan trọng nhất của lòng tin.

Đồng chí Vừ Bá Xia, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Hợp Thành, hướng dẫn bà con trồng bo bo ứng dụng kỹ thuật số, góp phần thay đổi tư duy sản xuất, phát triển kinh tế hộ gia đình.

Những Bí thư khóm, Trưởng ấp, Trưởng thôn… chính là những người giữ nhịp cho cộng đồng. Họ cầm sợi dây gắn kết. Họ đi giữa lòng dân, tay cầm chiếc điện thoại cũ, chiếc loa phát thanh nhỏ, tập giấy ghi chú dày. Họ lặng lẽ, nhưng họ chính là nền móng của một xã hội biết thương nhau, một chính quyền biết lắng nghe.

Chị Hoàng Thị Hường (bên trái) - Bí thư Chi bộ ấp Vĩnh Trinh tham gia công đoạn đóng gọi kẹo tại cơ sở sản xuất kẹo chuối Nhật Hào. Ảnh: dangcongsan.vn

Một đô thị mạnh không phải vì nhà cao, đường rộng, mà vì ở đó, người dân tin nhau, cán bộ thương dân, và có những người khóm ấp giữ cho lòng dân luôn ấm.

Lê Minh Hoan