Những người lính già kể chuyện đời hoa lửa ở chiến trường Bình Dương xưa

Những câu chuyện thời chiến, những trận đánh ác liệt được cựu chiến binh kể lại một cách sống động, như thể mọi việc vừa mới xảy ra ngày hôm qua.

Ký ức 50 năm

Trung tướng Nguyễn Đức Sơn, nguyên Phó Tư lệnh Chính trị Quân đoàn 1, Trưởng Ban liên lạc Hội bạn chiến đấu Quân đoàn 1, bồi hồi nhớ lại, ngày 24/10/1973, Quân đoàn 1- Binh đoàn Quyết thắng, một trong những binh đoàn chủ lực, cơ động đầu tiên của Quân đội Nhân dân Việt Nam được thành lập, đáp ứng yêu cầu chiến lược của cách mạng miền Nam trong giai đoạn cao trào của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Chiến sĩ Quân đoàn 1 hành quân vào Nam (ảnh tư liệu)

Đặc biệt, trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Quân đoàn nhận nhiệm vụ tiến công từ hướng Bắc Sài Gòn. Nhiệm vụ đầu tiên của Quân đoàn là bao vây tiêu diệt địch tại căn cứ Phú Lợi (nay là Sở Chỉ huy Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Dương). Nơi đây có tiểu đoàn bảo an và cảnh sát ngụy với hơn 300 quân cố thủ. Việc chiếm đánh căn cứ này vô cùng khó khăn bởi 10 lớp hàng rào dây thép gai bao quanh. Thế nhưng, trinh sát của ta chỉ phát hiện 9 hàng rào, bộ đội dùng hết bộc phá vẫn chưa thể phá xong. Khi mở được hàng rào, địch dùng 2 xe tăng chặn lại, buộc phải điều thêm hỏa lực, pháo 85 bắn áp chế.

Nhắc về trận đánh tại căn cứ Phú Lợi, ông Đào Văn Cai, nguyên Đại đội phó chỉ huy Đại đội 2, Tiểu đoàn 14, Trung đoàn 186, Sư đoàn 312, Quân đoàn 1 kể thêm, ngày 29/4, đơn vị nhận lệnh kéo pháo vào khu vực căn cứ để bắn phá. Anh em dùng cuốc, xẻng, sức người kéo pháo trên đường ruộng. Rạng sáng 30/4, pháo mới vào được trận địa.

Chiến sĩ Quân đoàn 1 luyện tập sẵn sàng chiến đấu năm 1974 (ảnh tư liệu)

5h15, lệnh nổ pháo được ban ra. Sau 30 phút chiến đấu, đơn vị dùng pháo 85 bắn thẳng vào mục tiêu. Khi hết cơ số đạn, bộ binh và xe tăng đồng loạt xung phong, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Ông Cai nhớ lại: "Việc chiếm lĩnh căn cứ vô cùng khó khăn, đường sá toàn đường ruộng, anh em phải dùng cuốc xẻng để đưa pháo vào. Pháo 85 bắn thẳng, cự ly 900m, tối vào tiếp cận thì gần, nhưng ban ngày lộ diện ngay trước mặt địch. May mắn thay, lực lượng bộ binh, xe tăng và các binh chủng hợp thành đã nhanh chóng, gọn gàng chiếm lĩnh trận địa, giải quyết dứt điểm căn cứ Phú Lợi".

Bên cạnh việc chiến đấu, chiếm lĩnh căn cứ Phú Lợi, Quân đoàn 1 còn nhận nhiệm vụ bao vây, tiêu diệt, ngăn chặn Sư đoàn 5 ngụy từ Lai Khê (Bàu Bàng) và tiến công đánh chiếm Bộ Tổng Tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa, Bộ Tư lệnh các binh chủng ngụy ở Gò Vấp, Bình Thạnh.

Ông Nguyễn Đức Sơn (ngoài cùng, bên trái) cùng chỉ huy Sư đoàn 312 và Ban chỉ huy Trung đoàn 165 hội ý ngay sau chiến thắng Phú Lợi chiều 30/4/1975 (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Thiếu tá Lê Viết Viên, Chính ủy Trung đoàn 141, Sư đoàn 312, Quân đoàn 1 cho biết, để thực hiện nhiệm vụ này, đầu tiên Quân đoàn 1 phải mở cửa, đánh Bình Cơ, Bình Mỹ, tiêu diệt Tiểu đoàn bảo an 306 ngụy, một đơn vị khét tiếng tàn ác.

8h ngày 26/4/1975, thực hiện mệnh lệnh, Tiểu đoàn 3 của Trung đoàn 141, cùng Tiểu đoàn 1 bộ đội địa phương Bình Dương nổ súng. Sau một giờ chiến đấu, hai tiểu đoàn bảo an ngụy bị tiêu diệt và tan rã, mở cửa cho toàn bộ Quân đoàn 1 thọc sâu trên đường 16, tiến vào Sài Gòn.

Đến sáng 30/4, Sư đoàn 5 ngụy ở Lai Khê bị đánh, rút chạy qua Bến Cát, tiến về Sài Gòn. Đơn vị tiếp tục nhận lệnh tấn công, làm chủ Lai Khê, ngăn chặn đường tiến của địch. Sau đó, một lực lượng của Trung đoàn tiến về Sài Gòn làm nhiệm vụ diễu binh.

Ông Viên kể, ngày 25/3 năm đó, đơn vị hành quân từ miền Bắc và đến Đồng Xoài (Bình Phước) ngày 15/4. Trên đường đi, ai cũng tự nhủ, ra đi để tiến sâu, tiến xa, giành toàn thắng. Sau đó lại nhận được mệnh lệnh thần tốc, thần tốc, táo bạo, táo bạo, từng giờ, từng phút. Những khẩu hiệu ấy tạo nên khí thế mạnh mẽ trong toàn lực lượng. Trong quá trình di chuyển, cán bộ chiến sĩ luôn được nhắc nhở phải táo bạo, quyết đoán để quyết thắng. Khi vào chiến dịch rất ác liệt, nhưng tất cả đều quyết tâm giành chiến thắng.

"Ngày 30/4, thắng lợi mừng khôn xiết, không thể diễn tả được niềm vui sướng khi đất nước được giải phóng. Vui mừng lắm, nhưng chỉ mong báo tin cho bố mẹ, vợ con biết mình còn sống và đang ở Bình Dương. Lúc đó, điện đài khó khăn lắm".

Tự hào trước sự đổi thay của đất nước

Trung tướng Nguyễn Đức Sơn, nguyên Phó Tư lệnh Chính trị Quân đoàn 1, Trưởng Ban liên lạc Hội bạn chiến đấu Quân đoàn 1 nhấn mạnh, để giành chiến thắng tại các căn cứ ở tỉnh Thủ Dầu Một, đơn vị đã thực hiện đúng phương châm "tấn công và nổi dậy". Lực lượng chủ lực, nòng cốt tấn công là Quân đoàn 1 đã phối hợp chặt chẽ với sự nổi dậy của nhân dân địa phương và các lực lượng vũ trang tại chỗ. Đặc biệt, ấn tượng sâu sắc trong ông là sự giúp đỡ tận tình của người dân dành cho bộ đội.

Cựu chiến binh gặp mặt sau 50 năm giải phóng tỉnh Thủ Dầu Một

Trung tướng Sơn xúc động: "Khi bộ đội tiến công vào, chỗ mẹ Sáu Ngẫu đã chủ động mời bộ đội vào nhà, chỉ dẫn đường đi, hướng tiến công thế nào thuận lợi, thông báo vị trí địch đóng quân để tránh thương vong, ân cần dặn dò. Điều đó đã cho thấy lòng dân Bình Dương luôn hướng về cách mạng, gắn bó máu thịt với bộ đội và lực lượng vũ trang. Những hình ảnh ấy khiến chúng tôi rất xúc động”.

Sau 50 năm trở lại Bình Dương, những người cựu chiến binh năm xưa không khỏi tự hào khi đã góp phần vào công cuộc giải phóng địa phương.

Các đại biểu thắp hương tưởng nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh và các anh hùng liệt sĩ tại Nhà Truyền thống Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Dương

Ông Nguyễn Bá Bồng, nguyên cựu chiến binh Quân đoàn 1, người từng tham gia trận đánh ở Lái Thiêu, tỉnh Thủ Dầu Một chia sẻ, sau chiến tranh, ông đã có 4 lần trở lại Bình Dương, chủ yếu là trong các hoạt động của Hội Nạn nhân chất độc da cam. Ông thấy rằng, Bình Dương ngày nay đã “thay da đổi thịt” với những khu công nghiệp hiện đại và các dự án lớn. Trở lại chiến trường xưa, ông không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay kỳ diệu này.

Ông Bồng chia sẻ: "Anh em cựu chiến binh chúng tôi nhìn lại cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giành lại độc lập, thống nhất Tổ quốc. Giờ đây, đất nước nói chung và Bình Dương nói riêng có những bước phát triển vượt bậc. Đó là niềm tự hào lớn lao của những người lính năm xưa, những người đã chiến đấu, hy sinh để bảo vệ Tổ quốc. Sự phát triển này là nguồn động viên to lớn đối với chúng tôi”.

Cũng như ông Bồng, các cựu chiến binh đều bày tỏ niềm hy vọng rằng, trong công cuộc đổi mới hiện nay, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân luôn nỗ lực hết mình để xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Đặc biệt, trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới, đây cũng là cách để thế hệ trẻ tri ân những người đã cống hiến, hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Thiên Lý/VOV-TP.HCM