Những trường hợp phạm tội tham ô đã có bản án tử hình có được xem xét lại hay không?
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự có hiệu lực từ 1-7-2025 đã bỏ hình phạt tử hình với tội tham ô tài sản, vậy trường hợp bà Trương Mỹ Lan trong vụ Vạn Thịnh Phát có thoát án tử?
Bà Nguyễn Phương Thủy trả lời tại buổi họp báo
Trưa 27-6, tại buổi họp báo công bố kết quả Kỳ họp thứ 9 - Quốc hội Khóa XV, báo chí đặt câu hỏi về việc Quốc hội vừa thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó bỏ hình phạt tử hình với một số tội danh, bao gồm cả tội tham ô tài sản.
Mặt khác, Luật này quy định với những người bị án tử hình các tội danh được bỏ hình phạt tử hình theo quy định của Luật, nhưng chưa thi hành án được chuyển sang án chung thân.
“Vậy với tội danh tham ô tài sản của bị cáo Trương Mỹ Lan trong đại án Vạn Thịnh Phát có thuộc đối tượng được xét giảm án tử hình sang chung thân không?” – báo chí đặt câu hỏi.
Trả lời, bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội cho biết, dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự do Chính phủ trình.
Trong các báo cáo, tờ trình tại Quốc hội, Chính phủ đã nêu rất rõ quan điểm và lý do cần giảm bớt các tội danh có hình phạt tử hình.
Về việc áp dụng luật đối với các bị án đã có bản án tử hình trước khi luật có hiệu lực, bà Thủy giải thích: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự đã quy định rất cụ thể, chi tiết tại điều khoản chuyển tiếp.
Cụ thể, theo quy định chuyển tiếp của dự án Luật, đối với những trường hợp phạm tội bị tòa án tuyên phạt tử hình mà bản án đã có hiệu lực trước ngày 1-7-2025, thuộc các trường hợp được quy định về việc bỏ hình phạt tử hình tại dự án Luật, nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của Luật sẽ được xem xét chuyển xuống thành hình phạt chung thân.
Theo đó, những trường hợp đã có bản án tử hình với quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án, nếu thuộc các trường hợp được quy định trong luật mới và đáp ứng đủ các điều kiện, thì cũng sẽ được xem xét chuyển xuống thành hình phạt chung thân.
Bà Nguyễn Phương Thủy nhấn mạnh, quy định này thể hiện nhất quán quan điểm khoan hồng của Nhà nước và là một nguyên tắc cơ bản trong xây dựng pháp luật hình sự của Việt Nam từ trước đến nay.
"Đối với người phạm tội, nếu đến thời điểm xem xét mà có những quy định pháp luật mới theo hướng giảm nhẹ hơn, khoan hồng hơn, thì đều được áp dụng những quy định đó. Đây là nguyên tắc chúng tôi đã thực hiện từ trước đến nay đối với các tội phạm và hình phạt" - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội khẳng định.
