Những tượng đài bất tử trên biên giới (bài 13)

Bài 13: Thường Phước anh hùng

Mưu trí, dũng cảm trong chiến đấu

Tháng 3/1976, lúc mới thành lập, trên tuyến biên giới Đồng Tháp chỉ có 3 đồn CANDVT là Bình Phú (nay là Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Dinh Bà), Cầu Muống và Cầu Ván (nay là Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Thường Phước). Sở dĩ gọi là Đồn Cầu Ván vì lúc đó, khu vực này có rất nhiều cầu khỉ, chỉ duy nhất một cái cầu được bắc bằng ván. Vì là “biểu tượng”, nên cầu ván trở thành địa danh của vùng đất nơi vùng biên viễn này. Tên gọi Đồn CANDVT Cầu Ván cũng hình thành trên cơ sở đó. Đến nay, chiếc cầu ván năm xưa đã được thay bằng cầu bê tông to đẹp, chắc chắn, trở thành cầu nối giao thương giữa nhân dân hai bên biên giới Việt Nam và Campuchia. Và Đồn CANDVT Cầu Ván cũng đã được đổi tên thành Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế (CKQT) Thường Phước.

Bia tưởng niệm liệt sĩ Đồn Biên phòng CKQT Thường Phước. Ảnh: Đăng Bảy

Đồn CANDVT Cầu Ván đóng tại xã Thường Phước, huyện Hồng Ngự. Đây là vị trí chiến lược quan trọng, kiểm soát cửa khẩu sông Tiền chung với tỉnh An Giang và đoạn biên giới đất liền từ ấp 1 Thường Phước đến trạm Mỹ Cân. Khi chiến tranh biên giới Tây Nam nổ ra, Đồn CANDVT Cầu Ván luôn là mục tiêu đánh phá thường xuyên của địch. Lịch sử CANDVT Đồng Tháp ghi: Đêm 19 và rạng sáng ngày 20/9/1977, Pol Pot tổ chức 2 mũi tập kích vào trạm Thường Phước, thuộc Đồn CANDVT Cầu Ván. Chúng điên cuồng dùng hỏa lực bắn vào trạm nhằm san bằng trận địa. Nhưng khi cách trạm 10m, chúng bị vướng bãi lựu đạn do ta gài nên một số tên bị chết, bị thương. Do có tổ chức phòng thủ chu đáo và thường trực chiến đấu cao, cán bộ, chiến sĩ (CB, CS) của trạm Thường Phước đã nhanh chóng triển khai ra công sự, tổ chức đánh trả quyết liệt, buộc địch phải rút về bên kia biên giới.

Ông Phan Xuân Trường, lúc chiến đấu là Trung úy, Đồn trưởng Đồn CANDVT Cầu Ván kể: Hồi 14 giờ, ngày 15/7/1978, bọn Pol Pot dùng 2 đại đội bộ binh, có hỏa lực yểm trợ, chia 2 mũi chính diện và một mũi tập hậu, đánh vào chốt Cầu Ván. Theo phương án bố trí sẵn, chờ cho địch đến thật gần, CB, CS ta bất ngờ nổ súng quyết liệt vào đội hình địch. Chiến sĩ Trần Văn Dương dùng B40 diệt ngay khẩu đại liên của địch và làm bị thương một số tên khác. Cuộc chiến đấu quyết liệt và kéo dài 3 giờ liền. Lực lượng ta ít, nhưng đã mưu trí, dũng cảm đánh bại 2 đại đội địch, buộc chúng phải rút chạy về bên kia biên giới.

Với mưu đồ đánh chiếm Cầu Ván để mở đường đánh chiếm thị trấn Tân Châu và Hồng Ngự, ngày 28/11/1978, bọn Pol Pot sử dụng 1 trung đoàn chủ lực và 1 đại đội đặc công, từ hữu ngạn sông Tiền (An Giang) đánh vào Đồn CANDVT Cầu Ván. Lúc 5 giờ 15 phút, ngày 28/11/1978, địch dùng một mũi bộ binh cùng với sự yểm trợ của 9 tàu thủy, dùng các loại hỏa lực đại liên, DKZ, pháo, đạn hóa học và cối 120 ly bắn cấp tập vào đồn. Khi ngưng bắn cũng là lúc bộ binh địch tiếp cận từ 3 hướng, từng tốp khoảng 15 đến 20 tên lợi dụng bờ sông và chiến hào đánh vào đồn. Đợi cho địch đến thật gần, anh em trong đơn vị nổ súng tiêu diệt tại chỗ 8 tên, bọn còn lại tháo chạy. Sau đó, chúng tiếp tục dùng hỏa lực và đạn hóa học tấn công đồn thêm 2 lần nữa.

Nhưng CB, CS Đồn CANDVT Cầu Ván và các đơn vị phối hợp đã dùng hỏa lực bắn hỏng 1 khẩu DKZ và 1 súng 12,7 ly của địch, bắn chết nhiều tên. “Tiếp sau đó, địch dùng một mũi bộ binh đánh vào đồn, đồng thời, huy động 2 tàu đổ quân cách đồn 800m để chặn đường tiếp viện của ta. Lúc này, một tổ của đồn cùng tiểu đội du kích 732 xã Thường Phước cơ động đánh địch, làm chúng phải tháo chạy về bên kia biên giới” - cựu Đồn trưởng Phan Xuân Trường nhớ lại.

Lập nhiều thành tích xuất sắc trong quản lý, bảo vệ biên giới

Thời kỳ đổi mới, Đồn Biên phòng CKQT Thường Phước đã nhanh chóng tập trung xây dựng đơn vị vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng. Đơn vị đã chủ động phối kết hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương thực hiện tốt việc kết hợp công tác Biên phòng với tham gia củng cố cơ sở chính trị, phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng-an ninh trên địa bàn biên giới. Tích cực tham gia thực hiện tốt các chương trình, mô hình xóa đói giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa, xóa mù chữ…

Cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng CKQT Thường Phước phối hợp với lực lượng chức năng và địa phương tuần tra, bảo vệ biên giới. Ảnh: Đăng Bảy

Trên mặt trận đấu tranh phòng chống tội phạm, chống buôn lậu, CB, CS đơn vị đã mưu trí, dũng cảm đấu tranh thành công nhiều chuyên án chính trị, phản động xâm nhập từ nước ngoài vào Việt Nam; đã bắt và xử lý hàng ngàn vụ, hàng chục ngàn đối tượng, thu giữ lượng hàng hóa trị giá hàng chục tỷ đồng. Ngoài ra, đồn còn tích cực tham gia phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và xây dựng phòng tuyến nhân dân bảo vệ chủ quyền, an ninh biên giới. Từ đó, đã góp phần cùng với địa phương nâng cao được dân trí, cải thiện dân sinh, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, với quân đội và với chế độ, giữ vững ổn định chính trị khu vực biên giới.

Trong các trận chiến đấu bảo vệ đồn, bảo vệ biên giới, đơn vị đã tiêu diệt 147 tên địch, bắt sống 3 tên, thu 35 súng các loại, trong đó có 1 đại liên.

Thắng lợi của các cuộc chiến đấu trên là một trong những sự kiện lịch sử oanh liệt, tô đậm thêm lá cờ truyền thống vẻ vang của lực lượng và của đơn vị. Với cách đánh táo bạo, dũng cảm, trận chiến đấu ngày 28/11/1978 của đơn vị được ghi vào lịch sử CANDVT toàn quốc như một chiến công tiêu biểu, điển hình. Và đơn vị cũng có 8 CB, CS đã anh dũng hy sinh trong sự nghiệp bảo vệ biên giới, vì nền độc lập, tự do của Tổ quốc và 12 đồng chí thương binh.

Vì lập thành tích xuất sắc trong chiến đấu nên ngày 20/12/1979, đơn vị đã vinh dự được tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Hai cá nhân là Hạ sĩ Trần Văn Dương và Binh nhất Đỗ Đình Giới được tặng tưởng Huân chương Chiến công hạng Hai. Ngoài ra, còn có 12 cán bộ, chiến sĩ của đơn vị vinh dự được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba, trong đó có Trung úy, Đồn trưởng Phan Xuân Trường.

Nối tiếp truyền thống đơn vị anh hùng, ngày 12/12/2000, Đồn Biên phòng CKQT Thường Phước đã vinh dự được tặng thưởng danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân lần thứ 2 với những thành tích tiêu biểu trong quản lý, bảo vệ biên giới.

Bài 14: Cầu Muống kiên trung

Đăng Bảy