Những tượng đài bất tử trên biên giới (bài 41)
Tuy đóng quân ở vùng sâu, vùng xa, còn nhiều khó khăn, gian khổ, nhưng trong cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc, được sự thương yêu, giúp đỡ của chính quyền và đồng bào các dân tộc trên địa bàn, cán bộ, chiến sĩ (CB, CS) Đồn CANDVT Bó Gai (nay là Đồn Biên phòng Cần Yên) và Đồn CANDVT Bí Hà (nay là Đồn Biên phòng Thị Hoa, BĐBP Cao Bằng) đã anh dũng chiến đấu, sẵn sàng hy sinh tính mạng để bảo vệ đồn, bảo vệ nhân dân, giữ vững an ninh chính trị trong địa bàn...
Bài 41: “Lũy thép” trên biên giới Cao Bằng
Đồn CANDVT Bó Gai: Dựng “chiến lũy” trên biên giới
Tuy cuộc sống còn nhiều khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, nhưng trước diễn biến ngày càng phức tạp xảy ra trên biên giới, nhân dân trong địa bàn luôn phối hợp tốt với CB, CS Đồn CANDVT Bó Gai tham gia bảo vệ đường biên, mốc giới, góp phần giữ vững chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Nhân dân xã Cần Yên và 3 xã lân cận là Lương Thông, Lương Can và Đa Thông, huyện Thông Nông đã huy động hàng nghìn người tham gia cùng Đồn CANDVT Bó Gai dựng “chiến lũy” trên biên giới với mong muốn góp sức mình vào công cuộc bảo vệ chủ quyền Tổ quốc.
Từng gắn bó với đơn vị từ năm 1974 đến năm 1981, từng làm Đồn phó rồi lên Đồn trưởng Đồn CANDVT Bó Gai, ông Đàm Văn Rược, người dân tộc Tày, quê ở xã Đào Ngạn, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng nhớ lại: "Thực hiện sự chỉ đạo của Ban chỉ huy CANDVT Cao Bằng, nhằm đối phó với ý đồ của địch, từ cuối năm 1978, các phương án như: Chiến đấu bảo vệ biên giới, chiến thuật phòng thủ bảo vệ đồn, chiến đấu bảo vệ khu vực, trên đường, khi bị phục kích, tập kích... đã được điều chỉnh, bổ sung và tập dượt nhiều lần. Tinh thần, ý thức, quyết tâm chiến đấu của CB, CS được xác định tốt. Do vậy, khi địch tấn công, Đồn CANDVT Bó Gai cũng như các đồn, đơn vị khác đều chủ động tâm thế chiến đấu, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ biên giới, bảo vệ nhân dân".
Vào lúc 21 giờ, ngày 16/2/1979, địch nã pháo dữ dội vào địa bàn xã Cần Yên và cho bộ binh tấn công đồn và các chốt bảo vệ biên giới. Tuy quân địch rất đông, vũ khí nhiều, nhưng CB, CS Đồn CANDVT Bó Gai vẫn bình tĩnh, dũng cảm quyết liệt nổ súng chiến đấu ngay từ những phút đầu để bảo vệ biên giới thiêng liêng của Tổ quốc. Trong trận chiến đấu không cân sức này, đơn vị đã tiêu diệt trên 250 tên, bắn cháy 3 xe tăng và 1 xe ủi của địch. Để giữ vững chủ quyền an ninh khu vực biên giới được giao phụ trách, đã có nhiều CB, CS của đơn vị anh dũng hy sinh...
Với những thành tích xuất sắc trong chiến đấu bảo vệ biên giới, bảo vệ tài sản, tính mạng của nhân dân, ngày 12/5/1979, Đồn CANDVT Bó Gai vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Nhất. Cùng với đó, có nhiều tập thể và cá nhân được tặng thưởng các danh hiệu cao quý khác, được thăng quân hàm trước niên hạn.
Đồn CANDVT Bí Hà: Mưu trí, dũng cảm chiến đấu bảo vệ biên giới
Là một trong những đơn vị được thành lập đầu tiên trên tuyến biên giới Cao Bằng (tháng 3/1959), Đồn CANDVT Bí Hà được giao quản lý, bảo vệ đoạn biên giới dài 13km, thuộc địa bàn 2 xã Thái Đức và Thị Hoa. Vào thời điểm cuối năm 1978, dân số 2 xã khoảng 2.700 người, trong đó có 2.402 người dân tộc Nùng và gần 300 người dân tộc Tày cùng chung sống xen kẽ nhau. Lúc đó, đường biên giới do đồn quản lý đi qua nhiều địa hình hiểm trở, hệ thống đường tuần tra chưa được mở, chủ yếu là đường mòn dân sinh. Tuy cuộc sống còn nhiều khó khăn, khí hậu khắc nghiệt, nhưng CB, CS Đồn CANDVT Bí Hà luôn tích cực phối hợp với chính quyền địa phương vận động nhân dân tham gia bảo vệ đường biên, mốc giới, góp phần giữ vững chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia.
Đại tá Nông Đức Hiếu, nguyên Bí thư Đảng ủy, Chính ủy CANDVT Cao Bằng (giai đoạn 1978-1979) nhớ lại: "Cuối tháng 1/1979, địch đã cho quân tập kích vào chốt gác của dân quân ta tại khu vực gần cột mốc 32, xã Thị Hoa, huyện Hạ Lang và liên tục nổ súng vào trạm kiểm soát của Đồn CANDVT Bí Hà, gây nhiều thiệt hại về tài sản".
Tại Nhà bia tưởng niệm liệt sĩ của Đồn Biên phòng Thị Hoa, thắp nén nhang thơm dâng lên hương hồn các thế hệ đi trước đã anh dũng ngã xuống ngay chính mảnh đất biên cương này, Trung tá Nguyễn Đình Ngữ, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Thị Hoa xúc động: "Do đã có sự chuẩn bị tinh thần và tập dượt nhiều lần các phương án chiến đấu nên gần 100 CB, CS của Đồn CANDVT Bí Hà đã dũng cảm đánh bật hàng chục đợt tấn công của đối phương đông gấp nhiều lần. Nhờ dựa vào hệ thống công sự liên hoàn và phối hợp chặt chẽ với các đơn vị bộ đội chủ lực và dân quân địa phương, Đồn CANDVT Bí Hà đã nhiều ngày quần lộn với địch, tiêu diệt trên 200 tên, thu hồi và phá hủy nhiều vũ khí của chúng".
Sau chiến tranh 1979, đoạn biên giới do Đồn CANDVT Bí Hà phụ trách vẫn chưa im tiếng súng. Trong báo cáo còn lưu giữ của đơn vị cho thấy, trong các năm 1980-1985, địch luôn tìm mọi cách quấy phá, tung nhiều toán thám báo sang đất ta dò la tin tức, tạo ra sự phức tạp mới trên biên giới. Nhưng nhờ chủ động, tích cực và có sự ủng hộ, thương yêu của chính quyền, đồng bào các dân tộc trên địa bàn, Đồn CANDVT Bí Hà vẫn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới quốc gia. Cùng với đó là tích cực tham gia xây dựng, củng cố hệ thống cơ sở chính trị, phát triển kinh tế, từng bước nâng cao đời sống cho nhân dân...
Với những chiến công hiển hách trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, trong xây dựng đơn vị và địa bàn ngày càng vững mạnh, năm 2010, Đồn Biên phòng Thị Hoa vinh dự được tặng thưởng danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Bài 42: Hiên ngang Lũng Làn