Những vấn đề đặt ra trong tạo nguồn, phát triển đảng viên là học sinh

Việc kết nạp những đảng viên tuổi 18 đang mang lại một “luồng gió mới” trong công tác xây dựng Đảng nói chung, phát triển đảng viên nói riêng ở tỉnh vùng cao, biên giới Lào Cai. Tuy nhiên, việc tạo nguồn và phát huy hiệu quả nguồn lực trẻ tuổi, chất lượng cao cho Đảng vẫn còn gặp khó khăn.

Tuổi 18 đáng nhớ

Năm 2023 là dấu mốc đặc biệt với Nguyễn Tiến Mạnh, lớp chuyên Sử - Địa khóa 5, Trường THPT Chuyên tỉnh Lào Cai khi giành giải Ba môn lịch sử cấp quốc gia, được tuyển thẳng vào đại học và đứng trong hàng ngũ của Đảng khi 18 tuổi.

Bảng thành tích của Nguyễn Tiến Mạnh rất ấn tượng, là thủ khoa đầu vào môn chuyên Lịch sử của trường; đoạt giải Nhất môn Lịch sử kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh; Huy chương Bạc Cuộc thi chọn học sinh giỏi khu vực Duyên Hải và Đồng bằng Bắc Bộ; giải Ba môn Lịch sử kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Là Phó Bí thư Đoàn trường, Nguyễn Tiến Mạnh luôn tích cực tham gia các hoạt động, phong trào; được Đoàn Khối Cơ quan - Doanh nghiệp tỉnh tặng danh hiệu “Đoàn viên tiêu biểu”, “Học sinh ba tốt”; Thành đoàn Lào Cai tặng danh hiệu “Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác”; được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh và Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nguyễn Tiến Mạnh phấn khởi: Trở thành đảng viên ở tuổi 18 là dấu ấn đặc biệt đối với tôi, nhắc tôi luôn cố gắng, phấn đấu hơn nữa.

Còn tại Trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS và THPT huyện Bát Xát, ngày 1/7/2023, cô gái có vóc dáng bé nhỏ Vừ Thị Sấy cũng đón niềm vinh dự lớn khi là học sinh dân tộc thiểu số đầu tiên của huyện Bát Xát được kết nạp Đảng. Vừ Thị Sấy là người con của dân tộc Mông đến từ vùng đất nghèo Dền Thàng, 1 trong 10 xã nghèo nhất của tỉnh.

Xa gia đình xuống phố huyện học nội trú từ nhỏ nhưng nỗ lực của em thật đáng nể, 12 năm liên tục đạt học sinh giỏi toàn diện; đạt 4 giải học sinh giỏi cấp tỉnh, 3 giải nghiên cứu khoa học cấp tỉnh, 1 giải sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng cấp tỉnh; 3 lần được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh. Vừ Thị Sấy cũng là nhân tố tích cực tham gia các phong trào, hoạt động của Đoàn trường.

“Luồng gió mới” trong công tác phát triển đảng viên

Năm 2023, tỉnh Lào Cai có 11 quần chúng là học sinh được kết nạp Đảng tại trường học thuộc huyện Bát Xát, Văn Bàn và thành phố Lào Cai. Liên tục trong tháng 6, tháng 7 có 4 chi, đảng bộ trường học tổ chức lễ kết nạp cho 11 đảng viên tuổi 18.

Là việc “xưa hay hiếm” nên dư luận xã hội có những ý kiến, lo ngại việc tạo nguồn, phát triển đảng viên là học sinh. Để có những thông tin đa chiều, chúng tôi đã tìm hiểu và ghi nhận thực tế ở các chi, đảng bộ và những đánh giá của ngành có liên quan.

Chi bộ Trường THPT số 1 thành phố Lào Cai là tổ chức đảng đầu tiên trên địa bàn tỉnh kết nạp đảng viên là học sinh vào năm 2020, quần chúng được kết nạp khi ấy là Thái Bá Minh. Ngày 17/6/2023, chi bộ kết nạp thêm 3 đảng viên là học sinh, trở thành tổ chức cơ sở đảng kết nạp nhiều đảng viên là học sinh của tỉnh.

Đồng chí Phạm Thị Tuyết Thanh, Bí thư Chi bộ nhà trường khẳng định: Việc quan tâm, phát triển, tạo nguồn đảng viên trong học sinh được chi bộ thực hiện dựa trên quan điểm được ghi trong Văn kiện Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng với chủ trương “Phát hiện, bồi dưỡng, kết nạp vào Đảng những thanh niên ưu tú trưởng thành trong phong trào lao động, học tập”. Trước đó, Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương đề ra nhiệm vụ “Coi trọng công tác phát triển đảng, công tác chính trị, tư tưởng trong học sinh các trường học”.

Cả 4 học sinh được Chi bộ Trường THPT số 1 thành phố Lào Cai kết nạp Đảng đều là học sinh giỏi cấp tỉnh, có thành tích tại các kỳ thi quốc gia, quốc tế; là thủ khoa, á khoa trong kỳ thi tốt nghiệp THPT. Đây cũng là những nhân tố tích cực, là thủ lĩnh ở các chi đoàn, câu lạc bộ của nhà trường.

Trường THPT Chuyên Lào Cai có chất lượng giáo dục hàng đầu của tỉnh, khẳng định tầm cỡ khu vực và trong hệ thống các trường chuyên cả nước. Năm 2023, Đảng bộ nhà trường lần đầu tiên kết nạp đảng viên là học sinh, với 4 tân đảng viên tuổi 18. Việc kết nạp đảng viên là học sinh là kết quả của một quá trình theo dõi, bồi dưỡng của chi, đảng bộ và sự nỗ lực, phấn đấu của quần chúng.

Việc kết nạp những đảng viên tuổi 18 đang mang lại một “luồng gió mới” trong công tác xây dựng Đảng nói chung, phát triển đảng viên nói riêng ở tỉnh vùng cao, biên giới Lào Cai. Nhìn từ chất lượng của các đảng viên trẻ tuổi có thể thấy đây là nguồn lực có trình độ cao, có hoài bão, khát vọng và cống hiến, tuy nhiên, số lượng này vẫn còn quá ít dù nguồn “tài nguyên” được đánh giá dồi dào.

Để tương xứng với tiềm năng

Tại Hội thảo chuyên đề “Phát triển đảng viên trong học sinh, sinh viên khu vực miền Bắc” do Ban Tổ chức Trung ương tổ chức tháng 6 năm 2023 tại tỉnh Vĩnh Phúc có đánh giá: Công tác phát triển đảng viên là học sinh, sinh viên đã được các cấp ủy, tổ chức đảng các địa phương quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đạt kết quả tích cực. Từ năm 2020 đến năm 2022, đã có 8.620 quần chúng là học sinh, sinh viên được kết nạp Đảng, trong đó có 1.508 học sinh.

Theo báo cáo này, tỉnh Lào Cai đứng ở vị trí thứ 21 trong 25 tỉnh, thành phố. Tại thời điểm báo cáo, tỉnh Lào Cai chỉ có 2 học sinh được kết nạp Đảng. Thực trạng này cho thấy công tác tạo nguồn, phát triển đảng viên trong học sinh ở Lào Cai không chỉ đi sau mà còn đi chậm so với các địa phương trong khu vực.

Hiện toàn tỉnh có 38 trường THPT với 15.200 học sinh; 38 chi bộ, đảng bộ nhà trường trực thuộc các huyện ủy, thị ủy, thành ủy. Từ năm 2020 tới nay, toàn tỉnh mới kết nạp 13 đảng viên là học sinh, so với số học sinh và cơ sở giáo dục thì quá chênh lệch; so với số đảng viên kết nạp trong toàn Đảng bộ tỉnh từ năm 2020 đến nay (trên 4.900 đảng viên) thì lại càng khiêm tốn.

Câu chuyện này bắt nguồn từ thực tế là trước đây việc quan tâm, tạo nguồn phát triển đảng viên trong học sinh chưa được quan tâm đúng mức. Một số cấp ủy và các chi, đảng bộ trường THPT chưa thực sự quan tâm đến tạo nguồn đảng viên là học sinh. Tại các nhiệm kỳ trước, mục tiêu phát triển đảng viên của các chi, đảng bộ chỉ chung chung, không đề cập cụ thể đối tượng và đặc biệt là không có học sinh.

Một lý do khác xuất phát từ phụ huynh khi muốn con em mình tập trung vào việc học tập, nhất là năm cuối cấp THPT hơn là phấn đấu đứng trong hàng ngũ của Đảng. Nhiều học sinh chưa nhận thức đầy đủ về ý nghĩa của việc vào Đảng nên chưa xây dựng cho mình động cơ phấn đấu trở thành đảng viên.

Công tác tạo nguồn đảng viên trong học sinh chỉ thực sự được quan tâm và đạt một số kết quả kể từ sau Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đến nay. Trong kế hoạch phát triển đảng viên hằng năm, Tỉnh ủy yêu cầu đảng bộ trực thuộc chú trọng kết nạp đảng viên là học sinh, sinh viên trong các trường chuyên nghiệp và THPT trên địa bàn tỉnh. Chủ trương này đã tháo gỡ những khó khăn trong nhận thức và hành động của các cấp ủy, tạo điều kiện thuận lợi trong công tác tạo nguồn đảng viên từ học sinh.

Đảng bộ thành phố Lào Cai hiện có 6 chi, đảng bộ trường THPT và trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên. Kể từ năm 2020 đến nay, Đảng bộ thành phố đã có 8 quần chúng ưu tú là học sinh được kết nạp Đảng, dẫn đầu toàn tỉnh về số đảng viên là học sinh.

Theo đồng chí Đặng Song Nam, Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy, trước thực trạng ngày càng già hóa đảng viên ở Đảng bộ thành phố, đặc biệt là tại các chi bộ nông thôn, khu dân cư (trên 80% đảng viên hưu trí, cao tuổi) thì việc tạo nguồn đảng viên từ học sinh càng cần thiết hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, quan điểm của Đảng bộ thành phố Lào Cai là không phát triển ồ ạt mà phải lấy chất lượng làm hàng đầu.

Để thực hiện chủ trương của Đảng, tạo nguồn đảng viên trẻ, chất lượng từ lực lượng học sinh thì các chi bộ nhà trường phải thực sự coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, lâu dài và dành sự quan tâm đúng mức. Trên cơ sở đó, các tổ chức đảng trong trường học cần làm tốt công tác rà soát, phát hiện và bồi dưỡng quần chúng ưu tú.

Đồng chí Trương Quốc Định, Trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy Bát Xát

Tạo nguồn, phát triển đảng viên từ học sinh không chỉ là mục tiêu của nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp, điều này còn tạo không khí thi đua sôi nổi học tập, rèn luyện trong các trường THPT. Tuy nhiên, việc tạo nguồn và phát huy hiệu quả nguồn lực trẻ tuổi, chất lượng cao cho Đảng vẫn còn gặp khó khăn. Nội dung này sẽ được chúng tôi đề cập trong bài tiếp theo.