Những xu hướng văn hóa nổi bật trong năm 2023

Đây được xem là tin tốt cho lĩnh vực nghệ thuật, thời trang và văn hóa trong bối cảnh thế giới vẫn diễn biến phức tạp, sự gián đoạn bởi công nghệ phát triển đang trở nên cấp bách nhất đối với xã hội.

Taylor Swift biểu diễn trong đêm thứ hai của "The Eras Tour" ở Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh: TAS2023/Getty Images

Những tour diễn vòng quanh thế giới thành công

Hai trong số những động lực lớn nhất của nền kinh tế văn hóa là các chuyến lưu diễn của bộ đôi thành công nhất trong làng âm nhạc là Beyoncé và Taylor Swift.

Từ trái sang: Taylor Swift biểu diễn tại Santa Clara, California trong "The Eras Tour" và Beyoncé trong đêm khai mạc chuyến lưu diễn "Renaissance" tại Stockholm, Thụy Điển. Ảnh:Jeff Kravitz/Getty Images; Kevin Mazur/Getty Images

"The Eras Tour" của phần sau, theo đúng nghĩa đen, đã khiến trái đất rung chuyển, trở thành chuyến lưu diễn đầu tiên thu về hơn 1 tỷ USD. Nhu cầu mua vé cao khiến các nhà tổ chức chặng Singapore ghi nhận có hơn 22 triệu người đăng ký bán trước trong khi hơn một triệu người xếp hàng trực tuyến.

Trong khi đó, theo một phân tích về chi tiêu của người xem buổi hòa nhạc của công ty nghiên cứu AskPro, chuyến lưu diễn "Renaissance World Tour " của Beyoncé đã đóng góp hơn 4,5 tỷ USD vào nền kinh tế Mỹ.

Các tập đoàn thời trang lớn ngày càng mạnh

Người đi bộ ngang qua cửa hàng sang trọng Louis Vuitton trên đường Parizska ở Praha, Cộng hòa Séc. Ảnh: Milan Jaros/Bloomberg/Getty Images

Các tập đoàn ngành công nghiệp thời trang tiếp tục phát triển thị trường xa xỉ trị giá 1,6 nghìn tỷ USD trong năm nay. Theo dữ liệu tháng 3/2023 từ Savigny Luxury Index, chỉ số thị trường chung đo lường do tập đoàn quản lý tài sản Savigny Partners công bố, thương hiệu do tập đoàn LVMH, Kering và Richemont sở hữu chiếm 62% thị trường thời trang xa xỉ.

Mùa hè năm nay, công ty mẹ Tapestry của Coach và Kate Spade đã sáp nhập với Capri, chủ sở hữu của nhãn hiệu Versace và Michael Kors trong một thỏa thuận trị giá 8,5 tỷ USD. Trong khi đó, LVMH, công ty sở hữu Louis Vuitton, Givenchy, Christian Dior và Fendi, cùng nhiều công ty khác, đã trở thành công ty châu Âu đầu tiên vượt qua mức 500 tỷ USD giá trị thị trường vào tháng 4.

Thực tế điều hành các nhãn hiệu thời trang cao cấp độc lập ngày càng ảm đạm, khi các nhà thiết kế tự tài trợ phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt trước những tài năng trẻ. Nhiều ngành công nhận không thể duy trì thương hiệu.

Trong khi nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt do lạm phát gia tăng cũng như giá năng lượng và thực phẩm tăng vọt, có lẽ không có gì ngạc nhiên khi năm 2023 là năm của "sự xa hoa thầm lặng".

Ý tưởng "sự giàu có thầm lặng" phản ánh mức độ thể hiện đẳng cấp mà không cần đến những logo chói lóa. "Succession" - bộ phim truyền hình chủ đề tài phiệt đình đám của HBO kết thúc mùa thứ tư và cũng là mùa cuối cùng trong tháng 5 năm nay, đã nhắc đến xu hướng "giàu có thầm lặng" lên hàng đầu, với các nhân vật chính cực kỳ giàu có tham gia chương trình thường chọn những trang phục cơ bản cao cấp.

Prada cũng giới thiệu bộ sưu tập quần áo nam mới với tư cách là "xem xét lại những điều đơn giản" và nhà thiết kế đình đám Phoebe Philo đã tung ra nhãn hiệu cùng tên được chờ đợi từ lâu với bộ sưu tập đầu tay được xác định bởi sự sang trọng tinh tế.

Sự bùng nổ của AI và sự sáng tạo nghệ thuật

Các nhà biên kịch và diễn viên không phải là những người duy nhất lo lắng trước sự ngày càng mạnh của trí tuệ nhân tạo AI. Các tác giả như George R. R. Martin, Jodi Picoult và John Grisham đã tham gia một vụ kiện tập thể chống lại OpenAI, công ty đứng sau ChatGPT, nói rằng OpenAI đã sử dụng tác phẩm có bản quyền để tạo ra những phản hồi giống con người hơn.

Hơn 10.000 tác giả, bao gồm James Patterson, Roxane Gay và Margaret Atwood, cũng đã ký một bức thư ngỏ kêu gọi các nhà lãnh đạo ngành AI phải có sự đồng ý của các tác giả khi sử dụng tác phẩm để đảm bảo tính công bằng.

Bên cạnh đó, các lĩnh vực khác cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh từ công nghệ mới nổi. Vào tháng 4, một bức ảnh do AI tạo ra thậm chí còn giành được Giải thưởng Nhiếp ảnh Thế giới của Sony. Trước xu hướng này, nhiều nhà sáng tạo đã nắm bắt được tiềm năng của sự phát triển này, từ truyện tranh manga do AI tạo ra đầu tiên của Nhật Bản cho đến toàn bộ bộ sưu tập thời trang được thiết kế bằng công nghệ.

Những khám phá bất ngờ

Những đồ cổ có giá trị được tìm thấy ở cửa hàng từ thiện ở London, được bán với giá hơn 74.000 USD. Ảnh: Roseberys Fine Art Auctioneers & Valuers

Năm 2023 cũng ghi nhận một số người mua sắm may mắn khi tìm thấy đá quý và thu được lợi nhuận lớn từ những mặt hàng mua được ở cửa hàng tiết kiệm.

Các cửa hàng tiết kiệm ở Anh - nơi bán đồ đã qua sử dụng nhưng vẫn đảm bảo chất lượng – đang mang đến cơ hội kiếm bội tiền cho khách hàng. Cụ thể, khi một cặp vợ chồng ở Anh mua một chiếc bình nhỏ của một nghệ nhân gốm sứ Nhật Bản với giá tương đương 3,30 đô la, sau đó chiếc bình được định giá gần 12.000 đô la. Hay một nhà sưu tập ẩn danh đã bán hai chiếc bình thời nhà Thanh với giá hơn 74.000 đô la, sau khi mua từ một cửa hàng tiết kiệm ở Anh.

Ở Mỹ, một người đam mê đồ cổ đã chứng kiến món hàng trị giá 4 USD được định mức giá bán là 191.000 USD trong cuộc đấu giá sau khi tiết lộ đây là một bức tranh của Wyeth.

Sau đó, vào đầu tháng này, một người mua sắm tiết kiệm ở Richmond, Virginia đã kiếm được lợi nhuận khổng lồ khi chiếc bình thủy tinh mà cô mua với giá 3,99 USD tại Goodwill được bán với giá hơn 107.000 USD sau khi được xác định là tác phẩm của kiến trúc sư người Ý Carlo Scarpa.

Bên cạnh đó, nhưng khám phá mới khác trong thế giới nghệ thuật đều đến từ sự định giá lại - chẳng hạn như bức tranh từng được bán đấu giá với giá 15.000 USD đã thu về gần 14 triệu USD trong tháng này sau khi được xác định là của Rembrandt.

Và cũng có những sự trở lại bất ngờ, chẳng hạn như một bức tranh Van Gogh bị đánh cắp được giao lại cho một thám tử nghệ thuật người Hà Lan trong một chiếc túi IKEA./.

Hồng Nhung