Nhượng quyền khai thác chợ trên giấy

Tiểu thương điêu đứng theo “chủ tịch”

Theo hồ sơ vụ án, Công ty TNHH MTV Vạn Thành Phát - Phú Bài Huế (viết tắt là Công ty Vạn Thành Phát) được hình thành do Nguyễn Văn Tuấn mua lại của Công ty cổ phần Đầu tư Trung Quý - Huế. Sau đó, Công ty Vạn Thành Phát được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu vào ngày 24/12/2015 do Nguyễn Văn Tuấn đứng tên chủ sở hữu, Chủ tịch công ty và là người đại diện pháp luật của công ty. Đến tháng 5/2016, Nguyễn Văn Tuấn bán lại Công ty Vạn Thành Phát cho bà Cao Thị Mộng Đẹp ở thị xã Hương Thủy (Thừa Thiên-Huế). Sau đó, bà Đẹp ký hợp đồng lao động với Tuấn, bổ nhiệm Tuấn vào chức vụ chủ tịch và là người đại diện pháp luật của công ty. Theo đó, Tuấn có trách nhiệm quyền hạn theo điều lệ công ty và chịu sự điều hành của chủ sở hữu là bà Đẹp. Cụ thể, điều lệ Công ty Vạn Thành Phát quy định chủ sở hữu công ty có quyền quyết định đầu tư kinh doanh và quản trị nội bộ công ty. Chủ tịch công ty thực hiện các quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu công ty và chỉ có hiệu lực kể từ ngày được chủ sở hữu công ty phê duyệt.

Dự án chợ Phú Bài dính hàng loạt sai phạm sau khi được thanh tra.

Đối với dự án xây dựng chợ Phú Bài đóng tại phường Phú Bài (thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên-Huế) là dự án xây dựng mới hoàn toàn chợ dân sinh theo tiêu chuẩn chợ hạng II. Ngày 25/1/2016, UBND thị xã Hương Thủy phê duyệt phương án quản lý, kinh doanh, khai thác chợ Phú Bài do Công ty cổ phần Đầu tư Trung Quý - Huế làm chủ đầu tư. Sau khi, Tuấn mua lại Công ty cổ phần Đầu tư Trung Quý - Huế và thành lập Công ty Vạn Thành Phát thì công ty này tiếp tục là đơn vị triển khai thực hiện dự án này. Ngày 20/4/2017, Công ty Vạn Thành Phát được UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế ký hợp đồng cho thuê 16.838 m2 đất tại 84 Sóng Hồng, phường Phú Bài (thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên[1]Huế) với thời hạn thuê đất đến ngày 3/6/2060 để làm dự án xây dựng chợ Phú Bài và chính thức đi vào hoạt động vào tháng 10/2016.

Cũng vào thời điểm này, bà Cao Thị Mộng Đẹp đồng ý và giao cho Tuấn nhiệm vụ ký hợp đồng giao quyền quản lý, khai thác toàn bộ mặt bằng điểm kinh doanh chợ Phú Bài cho Công ty TNHH dịch vụ giữ xe Nghĩa Bình 24h (viết tắt là Công ty Nghĩa Bình 24h) trong thời hạn 6 năm. Hợp đồng thể hiện Công ty Nghĩa Bình 24h được quyền quản lý và thu các khoản thu, các loại phí từ việc khai thác hoạt động chợ, trong đó chủ yếu là phí trông giữ xe, phí hoa chi, tiền điện nước. Qua đó, Công ty Nghĩa Bình 24h chuyển trước 300 triệu đồng cho Công ty Vạn Thành Phát để bảo đảm việc thực hiện hợp đồng và hằng tháng nộp cho Công ty Vạn Thành Phát 40 triệu đồng.

Mặc dù đã nhận tiền của Công ty Nghĩa Bình 24h nhưng do cần tiền sử dụng mục đích cá nhân, cá độ bóng đá nên tháng 1/2018, Nguyễn Văn Tuấn (lúc này đang giữ chức vụ Giám đốc Công ty Vạn Thành Phát) bịa đặt ra thông tin muốn có tiền đầu tư chợ tại TP Hà Nội để mượn 800 triệu đồng của bà Bùi Thị Như Ý. Lúc này, bà Ý là tiểu thương kinh doanh tại chợ Phú Bài và biết Tuấn là Chủ tịch Công ty Vạn Thành Phát nên tin tưởng cho Tuấn mượn. Tuấn viết 3 giấy mượn tiền với số tiền 800 triệu đồng và giao cho bà Ý giữ. Tuy nhiên, do thấy Tuấn thường xuyên vắng mặt tại công ty nên tháng 8/2018, bà Ý nhiều lần đến Công ty Vạn Thành Phát để đòi nợ. Lúc này, Tuấn không có tiền trả nên đưa ra cam kết và thỏa thuận với bà Ý là sẽ giao quyền quản lý, khai thác chợ Phú Bài cho bà Ý vào cuối năm 2018, khi thanh lý hợp đồng với Công ty Nghĩa Bình 24h.

Để tạo niềm tin cho bà Ý, Tuấn hứa sẽ hợp đồng với bà Ý trong thời gian 10 năm, trị giá hợp đồng là 3,6 tỷ đồng. Tuấn yêu cầu bà Ý chuyển tiền theo giá trị hợp đồng trước cho Tuấn và Công ty Vạn Thành Phát sẽ xác nhận số tiền khi chính thức ký hợp đồng giao khoán. Đối với số tiền 800 triệu đồng đã mượn trước đó, Tuấn và bà Ý thống nhất sẽ chuyển thành tiền thanh toán hợp đồng giao khoán khi chưa được chủ sở hữu là bà Cao Thị Mộng Đẹp đồng ý, phê duyệt. Sau khi hai bên đồng ý thỏa thuận và chuyển số tiền 800 triệu đồng Tuấn nợ thành tiền hợp đồng giao khoán chợ Phú Bài, từ tháng 8/2018 đến tháng 10/2018, bà Ý tiếp tục 4 lần giao tiền mặt cho Tuấn tại văn phòng của công ty với số tiền 1,240 tỷ đồng.

Nguyễn Văn Tuấn tại phiên phúc thẩm do Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng xét xử.

Về phía bà Ý, do quen biết từ trước với ông Hồ Nam Hà (trú thị xã Hương Thủy, Thừa Thiên-Huế) là Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty Thiên Hà nên cuối tháng 10/2018, bà Ý thỏa thuận với ông Hà cùng nhau góp vốn để thực hiện quản lý khai thác chợ Phú Bài và ông Hà đồng ý. Khi gặp Tuấn trao đổi, Tuấn thông tin việc thực hiện quản lý khai thác chợ sẽ có lãi 80 triệu đồng/tháng thì bà Ý và ông Hà thống nhất với Tuấn sẽ cùng góp vốn với tỷ lệ 50:50, sử dụng pháp nhân Công ty Thiên Hà để ký hợp đồng giao khoán.

Biết bà Ý và ông Hà đã hoàn toàn tin tưởng mình nên sau đó Tuấn nhờ Nguyễn Phúc Khánh (trú xã Tiền Tiến, TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương) là cháu rể Tuấn, được Tuấn nhận vào làm việc tại ban quản lý chợ Phú Bài soạn thảo và in hợp đồng giao khoán số 01/2018 và giấy hẹn bàn giao chợ. Nội dung hợp đồng giao khoán thể hiện Công ty Thiên Hà được quyền quản lý và thu các khoản thu, các loại phí từ việc khai thác hoạt động chợ, trong đó chủ yếu là phí trông giữ xe, phí hoa chi, tiền điện nước. Sau khi Khánh soạn xong, Tuấn đại diện Công ty Vạn Thành Phát ký với Công ty Thiên Hà hợp đồng giao khoán và Tuấn cũng ký giấy hẹn bàn giao chợ, ghi kể từ ngày 5/3/2019. Điều đáng nói, những việc này Tuấn không hề báo cáo và không được chủ sở hữu Công ty Vạn Thành Phát là bà Cao Thị Mộng Đẹp phê duyệt.

Theo đề nghị của Tuấn, bà Ý, ông Hà đã nhiều lần chuyển tiền vào tài khoản của Tuấn. Để tạo niềm tin, Tuấn đã ký 2 phiếu thu của Công ty Vạn Thành Phát (trong đó, 1 phiếu thu 1,8 tỷ đồng và 1 phiếu thu 1,2 tỷ đồng) đưa cho bà Ý. Tương tự, Tuấn đã ký 3 phiếu thu của Công ty Vạn Thành Phát với nội dung thu tiền đưa cho ông Hà. Để làm tin việc nhận tiền của bà Ý và ông Hà, Tuấn ký 1 hợp đồng thế chấp tài sản (không có công chứng) là 1.000 m2 đất trống và 300 m2 kiốt B tầng 2 tại chợ Phú Bài cho Công ty Thiên Hà đảm bảo nghĩa vụ dân sự 2,7 tỷ đồng để đưa cho bà Ý giữ nhằm mục đích để bà Ý và ông Hà tin tưởng, chuyển tiếp số tiền còn lại của hợp đồng là 900 triệu đồng.

Sau khi nhận tiền từ bà Ý và ông Hà, Tuấn không chuyển về công ty mà đã sử dụng vào mục đích cá nhân. Trong khi đó, đã quá thời hạn giao quyền quản lý, khai thác chợ Phú Bài ghi trong hợp đồng giao khoán nhưng Nguyễn Văn Tuấn vẫn không thực hiện việc giao quyền quản lý khai thác chợ nên bà Ý và ông Hà đã viết đơn tố cáo đến Cơ quan công an. Cơ quan tố tụng khẳng định, hành vi phạm tội của bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, gây nguy hại lớn cho xã hội, đã xâm phạm đến quyền sở hữu tài sản của người khác, ảnh hưởng xấu đến trật tự, an toàn xã hội. Mới đây, tại phiên phúc thẩm do TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử, Nguyễn Văn Tuấn bị tuyên phạt 12 năm 6 tháng tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Phát hiện hàng loạt sai phạm

Theo cơ quan chức năng, bên cạnh việc Chủ tịch Công ty Vạn Thành Phát vào tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, từ phản ánh của các tiểu thương và dư luận, cuối năm 2022, UBND thị xã Hương Thủy đã tiến hành thanh tra đối với dự án chợ Phú Bài do Công ty Vạn Thành Phát khai thác và phát hiện hàng loạt sai phạm. Theo UBND thị xã Hương Thủy, chợ Phú Bài có 10 hạng mục xây dựng vi phạm, thay đổi, điều chỉnh so với giấy phép xây dựng; 2 hạng mục đã xây dựng không có trong bản vẽ; tổng diện tích xây dựng vi phạm, không phù hợp với chỉ giới ở thời điểm xây dựng theo giấy phép xây dựng số 22 là 956,71 m2.

Tại thời điểm xây dựng, chủ đầu tư (trước ngày 18/3/2016 là Công ty cổ phần Đầu tư Trung Quý - Huế, từ ngày 18/3/2016 đến nay là Công ty Vạn Thành Phát) tiến hành xây dựng và để các tiểu thương tự ý xây dựng vi phạm chỉ giới, không đúng với giấy phép được cấp và phương án được phê duyệt. Đáng chú ý, tuy chợ Phú Bài được UBND thị xã Hương Thủy phê duyệt số lượng lô quầy kinh doanh là 450 nhưng Công ty Vạn Thành Phát đã tự ý phân thành 644 lô, trong đó có các lô chưa xây dựng, kinh doanh nhưng đã chuyển nhượng, chênh lệch tăng đến 194 lô. Các lô quầy mặt tiền đường Nguyễn Huy Tưởng và Nguyễn Đình Xướng (phường Phú Bài, thị xã Hương Thủy) chưa được phê duyệt phương án chuyển nhượng cũng như thu phí hoa chi nhưng chủ đầu tư đã tiến hành chuyển nhượng và tổ chức kinh doanh.

Liên quan đến khai thác, chuyển nhượng lô quầy, cơ bản toàn bộ lô quầy theo hiện trạng phân lô tại chợ Phú Bài đã được chủ dự án chuyển nhượng cho tiểu thương với thời hạn 44 năm (kể từ năm 2016). Tuy nhiên, đa số tiểu thương không có hợp đồng chuyển nhượng, chỉ có giấy chứng nhận lô quầy. Những sai phạm của Công ty Vạn Thành Phát tại chợ Phú Bài còn liên quan đến việc mua bán lô quầy không ký hợp đồng; một số giấy chứng nhận lô quầy ghi không đúng mục đích sử dụng, gây hiểu nhầm, dẫn đến tình trạng các tiểu thương vừa ở, vừa kinh doanh; một số kiot mặt tiền chưa xây dựng hoặc xây dựng một phần nhưng đã chuyển nhượng, sau đó tiểu thương tự xây dựng, cải tạo.

Cụ thể, có 13 lô chuyển nhượng mặt bằng khi chưa xây dựng; 11 lô chuyển nhượng mặt bằng khi xây dựng một phần; tự phân 115 lô và 1 khu mặt bằng 350 m2 để chuyển nhượng tại những khu vực không thiết kế lô; tự phân tăng thêm 60 kiot những khu vực thiết kế lô dài nhưng khi xây dựng cắt thành lô ngắn và thêm một số lô những vị trí đất trống; phân thành nhiều lô nhỏ thời gian sử dụng 44 năm...

“Việc chủ đầu tư chuyển nhượng mặt bằng khi chưa xây dựng vừa không đúng quy định, vừa gây hiểu nhầm cho tiểu thương là chuyển nhượng quyền sử dụng đất có thời hạn 44 năm, trong khi chủ đầu tư được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm và chỉ được quyền cho thuê mặt bằng kinh doanh sau khi đã tiến hành đầu tư, xây dựng theo dự án đầu tư đã được phê duyệt. Điều này dẫn đến tranh chấp, vi phạm trật tự xây dựng”, ông Nguyễn Thanh Minh - Chủ tịch UBND thị xã Hương Thủy cho hay.

Ngoài ra, việc chủ đầu tư dự án bố trí, cho thuê, chuyển nhượng lô quầy dọc đường Sóng Hồng (47 lô quầy, 1 căn bảo vệ và 1 mặt bằng kinh doanh) là vi phạm trật tự xây dựng, không đúng với phương án đã được phê duyệt, không đảm bảo trật tự an ninh, an toàn, ảnh hưởng mỹ quan đô thị... UBND thị xã Hương Thủy đã yêu cầu UBND phường Phú Bài, Đội Quy tắc đô thị thị xã tiến hành kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân có liên quan trong việc thiếu kiểm tra, phát hiện, cung cấp thông tin, kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý vi phạm về quản lý trật tự xây dựng đối với dự án chợ Phú Bài.

Hải Lan