Ninh Bình hiện đại hóa tư pháp, tăng cường kết nối với người dân

Chuyển biến thực chất, tập trung vào lĩnh vực “nóng”

Chia sẻ về nhiệm vụ trọng tâm thời gian qua ngành Tư pháp Ninh Bình, ông Bùi Đức Thái, Giám đốc Sở Tư pháp Ninh Bình khẳng định, công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật tiếp tục được đặt lên hàng đầu, bám sát chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh. Nhờ đó, nhiều kế hoạch lớn về đổi mới thể chế, triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW, lấy ý kiến Nhân dân đối với dự thảo sửa đổi Hiến pháp 2013, xây dựng danh mục văn bản quy định chi tiết của hàng loạt luật mới đã được tham mưu kịp thời, bài bản, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển của tỉnh Ninh Bình.

Toàn tỉnh đã ban hành 392 văn bản quy phạm pháp luật cấp tỉnh và 231 văn bản cấp xã, phường. Đây là khối lượng rất lớn trong điều kiện thời gian gấp nhưng vẫn đảm bảo quy trình, tính hợp hiến, hợp pháp, được thẩm định chặt chẽ, đặc biệt là nhóm văn bản liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền và triển khai Nghị quyết 206/2025/QH15 về tháo gỡ vướng mắc pháp lý. Công tác truyền thông chính sách cũng được chú trọng, giúp văn bản đi vào cuộc sống một cách thực chất, minh bạch.

Song song với đó, công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật được triển khai toàn diện, bám sát phản ánh của báo chí, người dân và yêu cầu quản lý thực tiễn. Sở Tư pháp Ninh Bình đã kiểm tra 392 văn bản cấp tỉnh, 106 văn bản cấp huyện và 231 văn bản cấp xã theo thẩm quyền sau ngày 1/7/2025, cho thấy phần lớn văn bản được ban hành bảo đảm chất lượng. Công tác rà soát được triển khai quy mô lớn trên các lĩnh vực tài nguyên - môi trường, khoa học - công nghệ, nội vụ, dân tộc - tôn giáo, xây dựng chính quyền hai cấp… Đặc biệt, việc hoàn thành rà soát hàng trăm văn bản của ba tỉnh Hà Nam - Nam Định - Ninh Bình trước khi sáp nhập và cập nhật 2.060 văn bản vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật là bước đi quan trọng hướng tới hệ thống pháp luật thống nhất và số hóa toàn diện.

Giám đốc Sở Tư pháp Ninh Bình Bùi Đức Thái.

Công tác theo dõi thi hành pháp luật (THPL) của tỉnh Ninh Bình cũng có nhiều đổi mới với cách làm linh hoạt, hướng mạnh về cơ sở. Các khảo sát chuyên sâu được triển khai trong những lĩnh vực tác động trực tiếp đến đời sống dân sinh như cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, an toàn phòng cháy chữa cháy, thủy sản, lâm nghiệp, an sinh xã hội… Đây đều là lĩnh vực chứa nhiều điểm nghẽn, đòi hỏi theo dõi sát sao và kiến nghị điều chỉnh chính sách kịp thời.

Ninh Bình cũng đẩy mạnh tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ bằng nhiều hình thức: tổ chức hội nghị trực tiếp, phổ biến pháp luật tại địa phương, đăng tải hỏi - đáp pháp lý trên trang thông tin điện tử. Những đổi mới này giúp nâng cao rõ rệt năng lực theo dõi THPL tại cơ sở.

Tuy nhiên, áp lực đối với tỉnh Ninh Bình là rất lớn khi từ 1/7/2025, khối lượng văn bản Trung ương tăng mạnh do triển khai các cơ chế tháo gỡ vướng mắc pháp lý. Một số dự thảo còn hạn chế về chất lượng do thời gian gấp; kinh phí dành cho kiểm tra, rà soát còn hạn chế; cán bộ pháp chế nhiều nơi kiêm nhiệm, thiếu kinh nghiệm; một số quy định hướng dẫn thi hành luật mới chưa kịp ban hành, gây lúng túng cho địa phương. Đây là những vấn đề cần tiếp tục khắc phục trong thời gian tới.

Những năm gần đây, công tác tư pháp của Ninh Bình có nhiều chuyển biến rõ nét, tạo dấu ấn mạnh mẽ từ phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải cơ sở, nâng chuẩn tiếp cận pháp luật cấp xã đến quản lý hộ tịch, quốc tịch, nuôi con nuôi và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Công tác PBGDPL được triển khai theo hướng hiện đại, lấy người dân làm trung tâm, gắn với yêu cầu đời sống thực tiễn và tinh thần Nghị quyết 27-NQ/TW và 66-NQ/TW. Năm 2025, toàn tỉnh tổ chức gần 1.700 hội nghị với 240.000 lượt người tham dự; tổ chức 41 cuộc thi tìm hiểu pháp luật; phát hành hơn 300.000 tài liệu tuyên truyền; biên tập và đăng tải 707 tin, bài, văn bản pháp luật lên trang PBGDPL. Sở Tư pháp Ninh Bình cũng biên soạn nhiều ấn phẩm pháp luật, tờ gấp, bộ hỏi-đáp pháp luật, góp phần nâng cao nhận thức pháp lý trong cộng đồng.

Đáng chú ý, tỉnh Ninh Bình cũng đẩy mạnh hoạt động truyền thông về phòng chống lừa đảo trực tuyến, trong đó có hình thức “bắt cóc trực tuyến” với hơn 2.980 áp phích được cấp phát, giúp người dân nâng cao cảnh giác, dễ nhận diện các phương thức, hành vi “bắt cóc trực tuyến”… tạo tiếng vang lớn trong công tác truyền thông.

Năm 2025 đánh dấu nhiều chuyển biến quan trọng trong công tác tư pháp tại Ninh Bình, đặc biệt ở các lĩnh vực gần dân, sát dân như hòa giải cơ sở, chuẩn tiếp cận pháp luật cấp xã, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hành chính tư pháp và các hoạt động bổ trợ tư pháp. Những kết quả đạt được đã góp phần giữ vững ổn định xã hội từ cơ sở, đồng thời tạo lập nền tảng pháp lý minh bạch, hiện đại, phục vụ phát triển KT – XH của tỉnh trong bối cảnh cải cách tư pháp toàn diện.

Hành chính tư pháp: bước tiến mạnh trong số hóa dữ liệu

Năm 2025, tỉnh Ninh Bình tạm dừng đánh giá xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật để tập trung ổn định bộ máy sau khi vận hành mô hình chính quyền hai cấp và chuẩn bị triển khai giai đoạn đánh giá mới theo quy định. Cùng với đó, Sở Tư pháp Ninh Bình phối hợp xây dựng tài liệu, video tuyên truyền phục vụ Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, bảo đảm tiêu chí tiếp cận pháp luật phù hợp với yêu cầu quản trị hiện đại.

Việc đánh giá chuẩn tiếp cận pháp luật được triển khai đồng bộ trong những năm qua đã giúp cấp xã nâng cao trách nhiệm giải trình, cải thiện chất lượng xây dựng và tổ chức thực hiện pháp luật, góp phần chuyển biến rõ rệt trong cải cách hành chính và phục vụ người dân.

Năm 2025, công tác hỗ trợ pháp lý cho DNNVV được triển khai theo hướng thiết thực và minh bạch. Tỉnh Ninh Bình đã tổ chức 08 Hội nghị phổ biến pháp luật với gần 800 đại biểu tham dự; cấp phát 25.000 tờ gấp pháp luật; công khai thông tin đầu tư; kịp thời công bố văn bản hết hiệu lực và cập nhật đầy đủ vào CSDL quốc gia về pháp luật.

Ninh Bình đẩy mạnh tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ bằng nhiều hình thức: tổ chức hội nghị trực tiếp, phổ biến pháp luật tại địa phương, đăng tải hỏi - đáp pháp lý trên trang thông tin điện tử.

Nhiều vướng mắc được phát hiện qua khảo sát THPL đã được Sở Tư pháp Ninh Bình tham mưu sửa đổi, giúp tháo gỡ khó khăn, tạo môi trường đầu tư - kinh doanh thuận lợi hơn. Hoạt động hỗ trợ pháp lý không chỉ hướng đến nâng cao hiểu biết pháp luật cho doanh nghiệp mà còn góp phần phòng ngừa rủi ro pháp lý, tăng cường năng lực tuân thủ, nâng tính cạnh tranh của doanh nghiệp địa phương.

Đặc biệt, Ninh Bình là một trong những tỉnh hoàn thành sớm việc số hóa dữ liệu hộ tịch lịch sử trong Đề án 06. Tính đến tháng 7/2025, hơn 3 triệu dữ liệu hộ tịch đã được số hóa, đồng thời xử lý hơn 16.344 dữ liệu sai lệch liên quan đến đăng ký kết hôn, bảo đảm tính chính xác và đồng bộ trên hệ thống.

Tỉnh Ninh Bình đã tổ chức 08 Hội nghị phổ biến pháp luật với gần 800 đại biểu tham dự; cấp phát 25.000 tờ gấp pháp luật; công khai thông tin đầu tư; kịp thời công bố văn bản hết hiệu lực và cập nhật đầy đủ vào CSDL quốc gia về pháp luật.

Lĩnh vực hộ tịch, quốc tịch, nuôi con nuôi được tỉnh chú trọng cải cách mạnh mẽ, đặc biệt là thúc đẩy chuyển đổi số. Tính đến tháng 7/2025, Ninh Bình hoàn thành số hóa hơn 3 triệu dữ liệu hộ tịch lịch sử, thuộc nhóm tỉnh hoàn thành sớm Đề án 06. Ninh Bình cũng đã xử lý hơn 16.344 dữ liệu sai lệch về đăng ký kết hôn, phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an để đảm bảo dữ liệu đồng bộ, chính xác. Việc cung cấp 25 dịch vụ công trực tuyến toàn trình giúp người dân thuận lợi hơn; chỉ trong một tháng (15/10-11/11/2025), toàn tỉnh Ninh Bình tiếp nhận 6.494 hồ sơ khai sinh, khai tử trực tuyến, tiết kiệm đáng kể thời gian và chi phí.

Trong lĩnh vực quốc tịch, tỉnh Ninh Bình tuân thủ nghiêm Luật Quốc tịch sửa đổi năm 2025 và Nghị định 191/2025/NĐ-CP, tiếp nhận 2 hồ sơ liên quan, bảo đảm quy trình chặt chẽ, minh bạch. Ninh Bình cũng tăng cường rà soát nhu cầu trẻ em cần gia đình thay thế và ủy quyền cho Sở Tư pháp giải quyết thủ tục nuôi con nuôi, giúp giảm thời gian xử lý. Hoạt động đăng ký biện pháp bảo đảm và bồi thường nhà nước được triển khai đầy đủ; trong năm, tỉnh tiếp nhận 1 yêu cầu bồi thường và hướng dẫn giải quyết đúng quy định, bảo vệ quyền lợi người dân.

Năm 2025, lĩnh vực bổ trợ tư pháp, chứng thực và TGPL được triển khai sâu rộng với khối lượng công việc lớn. Dù yêu cầu ngày càng cao, ngành Tư pháp vẫn duy trì sự ổn định, bảo đảm kỷ luật, kỷ cương và phục vụ tốt nhu cầu của người dân, doanh nghiệp… Công tác bổ trợ tư pháp, chứng thực trên địa bàn tỉnh được triển khai toàn diện, bám sát chỉ đạo của Bộ Tư pháp và UBND tỉnh Ninh Bình, góp phần duy trì sự ổn định, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và đáp ứng các yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới.

Các lĩnh vực công chứng, luật sư, đấu giá tài sản, giám định tư pháp, quản tài viên, hòa giải thương mại, thừa phát lại và chứng thực đều có bước phát triển, với số lượng công việc lớn, tính chất phức tạp tăng nhưng được xử lý theo đúng trình tự, thủ tục, đảm bảo tiến độ và chất lượng.

Những năm gần đây, công tác tư pháp của Ninh Bình có nhiều chuyển biến rõ nét, tạo dấu ấn mạnh mẽ từ phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải cơ sở, nâng chuẩn tiếp cận pháp luật cấp xã đến quản lý hộ tịch, quốc tịch, nuôi con nuôi và hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Tình hình tổ chức và hoạt động của luật sư trên địa bàn tỉnh Ninh Bình tiếp tục được củng cố và duy trì ổn định. Sở Tư pháp đã thực hiện cấp lại Giấy đăng ký hoạt động cho 05 tổ chức hành nghề, giải quyết thủ tục thay đổi đăng ký hoạt động cho 29 tổ chức sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề luật sư cho 12 trường hợp, đồng thời hướng dẫn Đoàn Luật sư tỉnh Ninh Bình thực hiện các nhiệm vụ sau hợp nhất. Công tác kiểm tra được thực hiện nghiêm túc, về cơ bản đã tuân thủ đầy đủ quy định của Luật Luật sư, các văn bản hướng dẫn thi hành…

Công tác chứng thực trên địa bàn tỉnh Ninh Bình tiếp tục bảo đảm đúng quy định. Sở Tư pháp đã kịp thời giải đáp vướng mắc cho UBND cấp xã về chứng thực chữ ký, chứng thực giấy tờ, văn bản; ban hành văn bản chấn chỉnh tình trạng lạm dụng bản sao chứng thực trong giải quyết TTHC; đồng thời chỉ đạo cập nhật danh sách cộng tác viên dịch thuật tại nhiều xã, phường. Năm 2025, UBND các xã, phường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đã thực hiện chứng thực 103.785.471 bản sao từ bản chính...

Năm 2026: Hoàn thiện thể chế - Siết chặt kỷ cương - Đột phá chuyển đổi số

Năm 2026 là năm đầu thực thi nhiều đạo luật quan trọng và là giai đoạn tăng tốc sau sắp xếp đơn vị hành chính. Ngành Tư pháp Ninh Bình đặt mục tiêu: Nâng cao chất lượng xây dựng, thẩm định, kiểm tra, rà soát văn bản pháp luật, kiểm soát chặt chẽ đề xuất TTHC, không để xảy ra “lợi ích nhóm”. Đẩy mạnh chuyển đổi số, triển khai Nghị quyết 66/NQ-CP, ứng dụng AI, tự động hóa trong xử lý nghiệp vụ.

Năm 2025, lĩnh vực bổ trợ tư pháp, chứng thực và TGPL được triển khai sâu rộng với khối lượng công việc lớn.

Tăng cường theo dõi thi hành pháp luật, tập trung vào lĩnh vực liên quan trực tiếp đến đời sống dân sinh. Nâng chất lượng hoạt động bổ trợ tư pháp, thúc đẩy xã hội hóa, nâng cao chất lượng công chứng - luật sư - đấu giá. Nâng cao chất lượng TGPL, mở rộng mạng lưới hỗ trợ nhóm yếu thế. Kiện toàn đội ngũ, bồi dưỡng chuyên môn sâu, siết chặt kỷ luật hành chính. Hoàn thiện CSDLQG về pháp luật, tăng cường liên thông dữ liệu giữa các sở, ngành.

Với những kết quả đạt được trong năm 2025 và định hướng rõ ràng cho năm 2026, ngành Tư pháp Ninh Bình đang từng bước xây dựng mô hình tư pháp hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp, lấy người dân làm trung tâm, góp phần quan trọng vào ổn định xã hội, nâng cao hiệu lực quản trị và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn mới.

Đông Bắc