Nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học tại khu rừng tự nhiên lớn nhất Thái Nguyên
Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng là một khu rừng đặc dụng quan trọng của tỉnh Thái Nguyên và cả nước, trước đây gọi là Khu bảo tồn thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, được thành lập ngày 1/12/1999. Trải qua hơn 20 năm xây dựng và phát triển, Khu dự trữ thiên nhiên có nhiều thay đổi về mô hình tổ chức và quy mô.
Với tổng diện tích hơn 18.700ha, nằm trên dãy núi đá vôi phía Bắc huyện Võ Nhai, thuộc 7 xã và 1 thị trấn (Thần Sa, Sảng Mộc, Thượng Nung, Nghinh Tường, Vũ Chấn, Phú Thượng, Cúc Đường và Đình Cả), Khu dự trữ thiên nhiên (DTTN) Thần Sa - Phượng Hoàng là khu rừng tự nhiên lớn nhất còn lại của tỉnh; được xem như “lá phổi xanh tự nhiên” của Thái Nguyên.
Khu DTTN có nhiều cảnh quan thiên nhiên đẹp, hùng vỹ, có hệ động, thực vật rất phong phú, đa dạng và hệ sinh thái rừng núi đá đặc trưng, có giá trị bảo tồn cao. Về đa dạng sinh học, Khu DTTN có 6 kiểu thảm thực vật, 1.234 loài thực vật thuộc 660 chi, 171 họ, 5 ngành và 2 lớp thực vật, trong đó ghi nhận 56 loài trong Sách đỏ Việt Nam và thế giới thuộc đối tượng cần phải bảo tồn. Động vật có 346 loài, 89 họ, 25 bộ, trong đó có 60 loài nguy cấp, quý hiếm cần được bảo tồn.
Khu DTTN còn có hệ thống hang động, di tích lịch sử - khảo cổ học là một cái nôi của người Việt cổ. Ngoài ra, Khu DTTN Thần Sa - Phượng Hoàng là khu vực phòng thủ an ninh - quốc phòng của quốc gia (Khu vực CT-229), có vị trí quan trọng.
Vì vậy, Khu DTTN Thần Sa - Phượng Hoàng có vai trò quan trọng trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững tỉnh Thái Nguyên - đảm bảo an toàn về môi trường sinh thái và an ninh - quốc phòng.
Trong những năm gần đây, Khu DTTN Thần Sa - Phượng Hoàng nhận được sự quan tâm và đầu tư đáng kể của tỉnh để bảo vệ, bảo tồn nguồn tài nguyên rừng, tài nguyên đa dạng sinh học và các hệ sinh thái rừng đặc trưng. Nhiều chương trình, dự án liên quan tới công tác quản lý, bảo vệ và bảo tồn tài nguyên đa dạng sinh học đã được đầu tư thực hiện, như: Các chương trình quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng và bảo tồn thiên nhiên đa dạng sinh học; các dự án đầu tư phát triển nguồn nhân lực, phát triển hạ tầng phục vụ công tác bảo vệ, bảo tồn; hỗ trợ phát triển cộng đồng dân cư vùng đệm... Qua đó, giảm áp lực tiêu cực đến tài nguyên rừng, góp phần ổn định đời sống cho cộng đồng dân cư sống trong và gần rừng…
Với sự quan tâm đầu tư của tỉnh, sự chỉ đạo sát sao của Sở Nông nghiệp và PTNT, sự phối hợp nhịp nhàng của chính quyền địa phương, sự ủng hộ của người dân, nỗ lực của tập thể Ban Quản lý rừng đặc dụng, phòng hộ tỉnh Thái Nguyên, công tác bảo vệ rừng, bảo tồn thiên nhiên đa dạng sinh học tại Khu DTTN Thần Sa - Phượng Hoàng đã gặt hái được những thành quả đáng khích lệ. Các hệ sinh thái rừng được bảo vệ, các vụ xâm hại tài nguyên rừng giảm rõ rệt; đời sống vật chất và tinh thần của người dân vùng đệm được cải thiện.