Nỗ lực bảo tồn loài hổ

Báo động tình trạng nuôi hổ trái phép

Thông tin từ Trung tâm Giáo dục thiên nhiên Việt Nam, năm 2007, các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên phát hiện gia đình ông Nguyễn Khắc Thường (tổ 5, phường Thịnh Đán, TP Thái Nguyên) nuôi nhốt 6 cá thể hổ.

Nhận thấy việc nuôi nhốt hổ là hoạt động trái phép, bị pháp luật nghiêm cấm, các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên đã xử phạt vi phạm hành chính, đồng thời giao gia đình ông Thường tiếp tục nuôi các cá thể hổ trên vì mục đích bảo tồn, nhưng dưới sự giám sát chặt chẽ của lực lượng kiểm lâm và chính quyền địa phương.

Các cá thể hổ đang được Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội chăm sóc, thuần dưỡng. Ảnh: Xuân Hồng

Tuy nhiên, sau một thời gian nuôi, ông Thường được các cơ quan chức năng tiếp tục tuyên truyền, vận động, nên mới đây (ngày 7/6) giao lại các cá thể hổ này cho Nhà nước với mong muốn chúng được chăm sóc, bảo vệ ở điều kiện tốt nhất.

Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục thiên nhiên Việt Nam Bùi Thị Hà cho biết, việc gia đình ông Thường tự ng10uyện bàn giao hổ cho cơ quan chức năng chăm sóc là đáng trân trọng. Bởi, hoạt động nuôi thí điểm bảo tồn hổ tại một số hộ dân được thực hiện từ năm 2007 đến nay, không mang lại hiệu quả tích cực. Ngoài một số trường hợp đã tự nguyện chuyển giao hổ cho Nhà nước như gia đình ông Thường, hiện vẫn còn không ít cơ sở tư nhân nuôi nhốt hổ không có nguồn gốc hợp pháp trong chương trình thí điểm bảo tồn này.

“Trung tâm hy vọng, các cơ quan có thẩm quyền sớm quyết định việc xử lý các cá thể hổ nuôi thí điểm sau khi hoàn thành đánh giá theo đúng chỉ đạo tại Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ để có giải pháp xử lý dứt điểm hoạt động thí điểm này trong thời gian sớm nhất” – bà Bùi Thị Hà nói.

Theo thống kê của Trung tâm Giáo dục thiên nhiên Việt Nam, tính đến tháng 6/2023, số lượng hổ nuôi nhốt tại các cơ sở tư nhân có đăng ký trên cả nước (trang trại và vườn thú tư nhân) khoảng 300 cá thể, tăng gần 6 lần so với số lượng hổ nuôi nhốt có đăng ký được ghi nhận tại Việt Nam năm 2007.

Qua quá trình đánh giá hoạt động nuôi nhốt hổ và các loài động vật hoang dã tại các cơ sở này trong những năm qua, Trung tâm Giáo dục thiên nhiên nhận thấy, về cơ bản, các cơ sở tuân thủ quy định pháp luật. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn một số trường hợp đang “núp bóng” các cơ sở nuôi động vật hoang dã để thực hiện hoạt động buôn bán hổ trái phép.

Nỗ lực chăm sóc, thuần dưỡng

Là đơn vị tiếp nhận chuyển giao 6 cá thể hổ tại tỉnh Thái Nguyên, Giám đốc Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội Lương Xuân Hồng cho hay: cả 6 cá thể hổ đều được nuôi nhốt riêng, cho ăn hằng ngày để tạo thói quen, tránh làm chúng bị stress. Chế độ chăm sóc này được trung tâm duy trì trong 3 tháng để cả 6 cá thể hổ thích nghi hoàn toàn môi trường mới, ăn uống ổn định và phục hồi nhanh thể trạng.

Giai đoạn tiếp theo, trung tâm sẽ theo dõi sức khỏe và tiêm vaccine phòng bệnh cho từng cá thể hổ; sau đó là phục hồi tập tính tự nhiên, như: giấu thức ăn để chúng tự đi tìm, thả ra khu chuồng bán hoang dã để chúng vui chơi, tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên…

Để nuôi hổ vì mục đích giáo dục hay bảo tồn cần phải được cơ quan chức năng cấp phép, có đội ngũ cán bộ nhiều kinh nghiệm, xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật, thú y, phúc lợi phù hợp. Thực tế, Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội đáp ứng đầy đủ các điều kiện này, bởi, hiện nay trung tâm đang chăm sóc, bảo tồn tốt cho 35 cá thể hổ và hàng nghìn động vật rừng khác.

Việc thực hiện các quy định, nguyên tắc trong chăm sóc, thuần dưỡng các loài động vật được trung tâm thực hiện nghiêm ngặt nhằm bảo đảm cho cá thể sinh trưởng, phát triển cũng như bảo đảm sự an toàn cho nhân viên.

Cũng theo ông Lương Xuân Hồng, hổ là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm, với cấp độ bảo vệ cao nhất theo quy định của pháp luật Việt Nam. Mọi hành vi săn bắt, giết thịt, nuôi nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép cá thể hổ, bộ phận cơ thể không thể tách rời sự sống hoặc sản phẩm của cá thể hổ sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự, với án phạt lên đến 15 năm tù giam.

Ánh Ngọc