Nỗ lực cải thiện tầm vóc trẻ em

Hướng tới mục tiêu dinh dưỡng bền vững

Sau khi hợp nhất hai tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang, các hoạt động dinh dưỡng từ hai địa phương cũ được tiếp tục triển khai có hệ thống, hướng tới mục tiêu chung: Cải thiện tình trạng dinh dưỡng, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi và nâng cao tầm vóc trẻ em.

Hoạt động cấp vi chất dinh dưỡng cho trẻ em Trường Mầm non Tuấn Đạo số 1, xã Tuấn Đạo.

Theo Thạc sĩ Nguyễn Thị Lan Anh, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh số 1, thực hiện Chiến lược Quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2021-2025, hằng năm, đơn vị chủ động tham mưu nhiều kế hoạch trọng tâm như: Chương trình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời, chiến dịch bổ sung Vitamin A cho trẻ từ 6 -59 tháng tuổi, Tiểu dự án 2 Dự án 3 - Cải thiện dinh dưỡng thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Dự án 7 phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, các hoạt động tập huấn, giám sát, truyền thông và điều tra dinh dưỡng…

Tại địa bàn tỉnh Bắc Giang (cũ), Tiểu dự án 2 hướng đến đối tượng là trẻ từ 0 đến dưới 16 tuổi bị suy dinh dưỡng thuộc hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo. Riêng các xã thuộc huyện Sơn Động (cũ), toàn bộ trẻ em bị suy dinh dưỡng trong độ tuổi này được bổ sung vi chất dinh dưỡng - một bước tiến quan trọng nhằm cải thiện thể trạng và ngăn ngừa suy dinh dưỡng thấp còi. Các hoạt động cũng tập trung vào nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành dinh dưỡng hợp lý cho bà mẹ và trẻ em tại cộng đồng, thông qua chuỗi hoạt động như tập huấn mạng lưới cán bộ y tế từ tỉnh đến thôn, bản, truyền thông phòng chống suy dinh dưỡng, phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, nói chuyện chuyên đề giáo dục dinh dưỡng cho học sinh… trực tiếp và gián tiếp. Cùng đó, bổ sung vi chất cho trẻ từ 0- dưới 16 tuổi bị suy dinh dưỡng; cung cấp trang thiết bị đánh giá tình trạng dinh dưỡng (cân, thước đo, biểu đồ tăng trưởng) cho y tế cơ sở và trường học.

Mặt khác, hoạt động chăm sóc dinh dưỡng bà mẹ - trẻ em thuộc Dự án 7, Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 cũng được triển khai tại 5 huyện (cũ), gồm: Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế, Lạng Giang. Ngoài việc cấp phát sản phẩm dinh dưỡng cho trẻ trên 6 tháng đến 23 tháng tuổi bị suy dinh dưỡng để bổ sung vào bữa bột/cháo cho các đối tượng thuộc 5 huyện cũ này. Toàn bộ phụ nữ có thai trên địa bàn huyện Sơn Động (cũ) cũng tiếp tục được cấp đa vi chất dinh dưỡng từ nguồn viện trợ của Tổ chức Vitamin Angels (Hoa Kỳ).

Tại các địa phương thuộc tỉnh Bắc Ninh (cũ), công tác cải thiện tình trạng dinh dưỡng tiếp tục được thực hiện toàn diện và bài bản. Từ đầu năm đến nay, đơn vị đã tiến hành 2 cuộc điều tra quy mô lớn, trong đó đáng chú ý là đánh giá thể lực học sinh lớp 12 tại 8 trường trung học phổ thông với hơn 3,6 nghìn học sinh tham gia. Kết quả cho thấy chiều cao trung bình của học sinh đạt 169cm ở nam và 156,5cm ở nữ, cân nặng tương ứng 58,9kg và 48,1kg. Những con số này phần nào cho thấy tầm vóc thế hệ trẻ đang được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, cũng từ số liệu điều tra, tỷ lệ thiếu cân 26,4% và béo phì 11,7% là tín hiệu cảnh báo về sự mất cân bằng trong dinh dưỡng và vận động của học sinh, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa nhà trường, gia đình và cơ quan y tế.

Tạo nền vững chắc cho tầm vóc thế hệ trẻ

Kết quả điều tra dinh dưỡng năm 2025 của 2 tỉnh cũ cho thấy tình trạng dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi tiếp tục được cải thiện tích cực. Tỷ lệ trẻ nhẹ cân ước đạt khoảng 7,7%, thấp còi 14,5%, gầy còm 3,5% và thừa cân, béo phì 4,7%. So với các năm trước, các chỉ số đều giảm, có tính bền vững phản ánh xu hướng cải thiện đồng đều ở cả 2 địa bàn. Kết quả này khẳng định hiệu quả của các chương trình chăm sóc sức khỏe, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em được triển khai đồng bộ từ cơ sở, cùng với sự thay đổi tích cực trong nhận thức và thực hành nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ của các gia đình. Đây là cơ sở quan trọng để tỉnh Bắc Ninh phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu dinh dưỡng giai đoạn 2026-2030, hướng tới mục tiêu giảm bền vững suy dinh dưỡng và nâng cao tầm vóc trẻ em.

Từ nay đến cuối năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh số 1 và số 2 tiếp tục đẩy mạnh truyền thông dinh dưỡng trên các phương tiện truyền thông, đồng thời tiếp tục duy trì mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại 12 xã đặc biệt khó khăn.

Dù đạt được nhiều kết quả tích cực, công tác dinh dưỡng trên địa bàn tỉnh vẫn còn đối mặt với một số khó khăn như: Thiếu nhân lực chuyên trách, thiết bị công nghệ thông tin ở tuyến xã còn hạn chế, một số hướng dẫn chuyên môn của các dự án chưa đồng bộ. Việc cấp viên đa vi chất cho phụ nữ mang thai có thời điểm bị gián đoạn do nguồn Trung ương chậm phân bổ, tuy nhiên, toàn ngành đã chủ động khắc phục, không để gián đoạn hoạt động thiết yếu, bảo đảm duy trì tiến độ và hiệu quả.

Từ nay đến cuối năm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Bắc Ninh số 1 và số 2 tiếp tục đẩy mạnh truyền thông dinh dưỡng trên các phương tiện truyền thông, đặc biệt vào các đợt cao điểm như chiến dịch bổ sung Vitamin A, Tuần lễ Dinh dưỡng và Phát triển (16 - 23/10) …Các đơn vị y tế cơ sở tăng cường tuyên truyền trực tiếp tới hộ nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đồng thời tiếp tục duy trì mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời tại 12 xã đặc biệt khó khăn.

Những kết quả đạt được trong công tác dinh dưỡng thời gian qua không chỉ thể hiện nỗ lực của ngành Y tế mà còn là thành quả của sự chung tay từ các cấp, ngành và cộng đồng. Để đạt được mục tiêu nâng cao tầm vóc, thể lực thế hệ tương lai, Bắc Ninh cần tiếp tục đầu tư nguồn lực, duy trì các chương trình dinh dưỡng bền vững và mở rộng mô hình chăm sóc toàn diện cho bà mẹ, trẻ em.

Bài, ảnh: Huệ Nguyễn