Nỗ lực chuyển mình trong thời đại 4.0

SGK lớp 4-8-11 thuộc bộ sách “Kết nối tri thức với cuộc sống” và “Chân trời sáng tạo”

Từ việc đảm bảo nguồn sách giáo khoa (SGK) đến kiến tạo hệ sinh thái giáo dục số, từ gìn giữ ngôn ngữ dân tộc đến hội nhập quốc tế, NXBGDVN khẳng định vai trò trụ cột trong công cuộc phát triển tri thức bền vững, nhân văn.

Lan tỏa trách nhiệm xã hội

Một dấu mốc đáng chú ý trong quá trình đổi mới SGK là khi mô hình “một chương trình, nhiều bộ SGK” được áp dụng từ năm 2020. Từ đây, NXBGDVN bước vào một giai đoạn mới, xuất bản SGK theo cơ chế thị trường. Là một doanh nghiệp nhà nước, NXBGDVN hoạt động dựa trên nguyên tắc thị trường, phải tự chủ tài chính và vay vốn ngân hàng để đảm bảo nguồn lực, tiến độ và chất lượng sản phẩm.

Tuy nhiên, với năng lực tổ chức sản xuất bài bản, kinh nghiệm biên soạn SGK lâu năm và hệ thống phát hành phủ rộng cả nước, NXBGDVN vẫn duy trì vị trí dẫn đầu thị phần và được đông đảo giáo viên, phụ huynh tín nhiệm.

Hai bộ SGK Kết nối tri thức với cuộc sống và Chân trời sáng tạo do NXBGDVN tổ chức biên soạn là những ví dụ tiêu biểu cho sự đổi mới về nội dung, hình thức, tiếp cận khoa học hiện đại nhưng vẫn phù hợp tâm lý và khả năng tiếp thu của học sinh Việt Nam. Các bộ sách này đã được triển khai đầy đủ từ lớp 1 đến lớp 12, góp phần hiện thực hóa chương trình giáo dục phổ thông mới trên toàn quốc.

Trong bối cảnh giá cả nguyên vật liệu tăng cao, NXBGDVN vẫn là một trong số rất ít đơn vị chủ động tiết giảm chi phí để bình ổn giá SGK. Mức giảm trung bình 9-11% của các bộ sách mới trong năm 2024 được dư luận đánh giá tích cực, góp phần ổn định chỉ số giá tiêu dùng và giảm gánh nặng tài chính cho phụ huynh.

Không chỉ đảm bảo chất lượng sách và giá thành hợp lý, NXBGDVN còn thể hiện rõ vai trò trách nhiệm xã hội thông qua nhiều hoạt động thiết thực. Hằng năm, NXBGDVN dành hàng chục tỉ đồng cho các chương trình tặng sách, học bổng cho học sinh vùng khó khăn, hỗ trợ thư viện trường học, xây nhà tình nghĩa, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng… Đây là những hành động bền bỉ, không phô trương nhưng đầy giá trị nhân văn, phản ánh tinh thần “làm sách vì cộng đồng”.

Những nỗ lực lan tỏa tri thức

NXBGDVN cũng là đơn vị đi đầu trong việc gìn giữ, lan tỏa tiếng Việt và văn hóa Việt ra thế giới. Một sáng kiến nổi bật là “Tủ sách tiếng Việt” dành cho người Việt Nam ở nước ngoài, do NXBGDVN phối hợp với Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài thực hiện từ năm 2022.

Đến nay, đã có 11 tủ sách được thiết lập tại chín quốc gia và vùng lãnh thổ, góp phần gìn giữ tiếng mẹ đẻ, bồi đắp tình yêu quê hương cho thế hệ kiều bào trẻ. Sáng kiến này vừa giành giải Nhì Giải thưởng toàn quốc về thông tin đối ngoại năm 2024, khẳng định tính bền vững và sức lan tỏa quốc tế của một sản phẩm văn hóa, giáo dục.

Trong mảng sách học thuật, nghiên cứu, NXBGDVN là đơn vị sở hữu nhiều bộ sách có giá trị hàn lâm và văn hóa lớn: Đại Nam thực lục, Tinh hoa văn hóa phương Đông, La Sơn Yên Hồ Hoàng Xuân Hãn, Từ điển bách khoa Britannica, Từ điển Việt - Khmer, Từ điển Việt - Chăm… Một số ấn phẩm từng được bình chọn là sự kiện văn hóa tiêu biểu cấp quốc gia.

Gần đây nhất, bộ sách Chào tiếng Việt (tập 1 và 2) do NXBGDVN xuất bản đã được trao Giải A tại Giải thưởng Sách quốc gia năm 2023. Cùng với phát triển nội dung, NXBGDVN đặc biệt chú trọng ứng dụng công nghệ để mở rộng kênh tiếp cận tri thức.

Nền tảng https://taphuan.nxbgd. vn/ hiện đã cung cấp miễn phí SGK điện tử và tài liệu cho giáo viên theo chương trình phổ thông mới. Các nền tảng học liệu số như dulieuso.nxbgd.vn, hoclieuso. nxbgd.vn cũng đang trong quá trình hoàn thiện và sẽ sớm ra mắt trong năm học tới, góp phần hình thành hệ sinh thái học liệu số toàn diện phục vụ người học.

Đối với học sinh dân tộc thiểu số, NXBGDVN là đơn vị duy nhất có kinh nghiệm và hệ thống sản phẩm sách tiếng dân tộc phong phú như tiếng Khmer, tiếng Mông, tiếng Thái, tiếng Bahnar, tiếng Chăm…

Nhiều bộ từ điển song ngữ Việt - dân tộc được xuất bản và trao giải thưởng quốc gia. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự quan tâm đến giáo dục vùng sâu, vùng xa - nơi mà sách vở không chỉ là công cụ học tập mà còn là phương tiện gìn giữ tiếng nói và bản sắc văn hóa.

Song hành cùng các hoạt động chuyên môn, NXBGDVN tích cực mở rộng hợp tác quốc tế, tham gia hội chợ sách, trao đổi bản quyền, khảo sát học liệu điện tử và giới thiệu thương hiệu NXBGDVN với bạn bè quốc tế. Những hoạt động này góp phần nâng cao vị thế ngành xuất bản giáo dục Việt Nam trên trường quốc tế.

Với những đóng góp không ngừng nghỉ, NXBGDVN đã được Đảng, Nhà nước trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhất… Đây không chỉ là sự ghi nhận cho một đơn vị xuất bản, mà còn là tôn vinh cho một hành trình phụng sự tri thức và giáo dục của dân tộc.

KHẢI HƯNG