Nỗ lực giữ vững thị trường xuất khẩu

Nâng cao chất lượng hàng hóa xuất khẩu để vững chân tại các thị trường. Ảnh: Quang Vinh

Đối diện nhiều hàng rào kỹ thuật

Thông tin từ Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, Liên minh châu Âu (EU) đang áp dụng các quy định nghiêm ngặt hơn về an toàn thực phẩm và bền vững.

Trong đó, các quy định mới ảnh hưởng đến nông sản tươi là yêu cầu giảm dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật. Cụ thể, EU quy định nông sản nhập khẩu đáp ứng mức dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật (MRLs) nghiêm ngặt. Một số hóa chất không được phép sử dụng trong EU sẽ bị cấm hoàn toàn trên sản phẩm nhập khẩu.

Ví dụ, theo quy định 2023/915, mức dư lượng cadmium tối đa được giảm cho các loại trái cây như dâu, cam, quýt, xoài, chuối và dứa. Các siêu thị Bắc Âu thường yêu cầu tiêu chuẩn riêng, khắt khe hơn so với quy định của EU. Hầu hết nông sản tươi nhập khẩu vào EU đều cần có chứng nhận kiểm dịch thực vật (phytosanitary certificate). Chứng nhận này đảm bảo sản phẩm không mang sinh vật gây hại.

Cơ quan thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển khuyến nghị, với các nhà xuất khẩu Việt Nam vào thị trường Bắc Âu, cần tuân thủ quy định dư lượng hóa chất. Sản phẩm cần đảm bảo không vượt mức dư lượng hóa chất cho phép và đáp ứng yêu cầu nghiêm ngặt từ các nhà nhập khẩu Bắc Âu.

Trong đó, cần sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật được EU chấp thuận. Kiểm tra dư lượng hóa chất tại các phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế trước khi xuất khẩu.

DN cần hợp tác chặt chẽ với cơ quan kiểm dịch tại Việt Nam để đảm bảo quy trình kiểm tra và cấp chứng nhận đúng chuẩn. Áp dụng các biện pháp xử lý để loại bỏ nguy cơ sinh vật gây hại.

Việt Nam đã và đang hội nhập sâu rộng với việc tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới. Các FTA này mở ra nhiều cơ hội cho sản phẩm, hàng hóa của Việt Nam, song cũng khiến nhiều quốc gia dựng lên hàng rào kỹ thuật để bảo vệ hàng hóa trong nước.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công thương), ngày 6/2/2025 Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia (MITI) đã ra thông báo khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với mặt hàng tôn kẽm có xuất xứ hoặc nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam. Để kịp thời ứng phó vụ việc, Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị Hiệp hội thép Việt Nam thông báo cho các DN sản xuất, xuất khẩu có liên quan thuộc Hiệp hội và khuyến nghị các DN tham gia vụ việc nếu cần thiết. Đồng thời tư vấn chiến lược tham gia để đạt được kết quả tích cực.

Nỗ lực nâng sức cạnh tranh

Giới chuyên gia nhận định, để đáp ứng các biện pháp kỹ thuật của các thị trường khó tính sẽ khiến gia tăng chi phí, gây khó khăn cho DN nhưng nếu đáp ứng được các biện pháp kỹ thuật sẽ thúc đẩy các DN xuất khẩu nỗ lực nâng cao sức cạnh tranh; DN xuất khẩu ý thức hơn về việc đoàn kết, phát huy sức mạnh để vượt qua hàng rào phi thuế quan…

Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy - Vụ trưởng, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm thị trường Bắc Âu cho rằng, nguyên nhân chính nằm ở đặc thù sản xuất gia công với giá trị gia tăng thấp, dẫn đến mức giá xuất khâu thấp hơn giá trị trung bình của thị trường EU.

Để giảm thiểu các rủi ro, DN cần tập trung vào các biện pháp chiến lược nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, minh bạch hóa quy trình sản xuất và tuân thủ chặt chẽ các tiêu chuẩn quốc tế. Một trong những giải pháp quan trọng là nâng cao giá trị gia tăng cho sản phẩm xuất khẩu. Thay vì tập trung vào gia công thô, DN cần đầu tư vào công nghệ chế biến sâu và phát triển sản phẩm có tính khác biệt.

Bà Thúy lưu ý, các DN cần xây dựng hệ thống định giá minh bạch và hợp lý. Giá cả cần phản ánh đúng giá trị thực của sản phẩm, bao gồm chi phí sản xuất, vận chuyển và giá trị gia tăng. Điều này không chỉ giúp DN tránh bị nghi ngờ mà còn tạo ra sự tin cậy với đối tác EU. Đồng thời, nâng cao năng lực quản lý và hiểu biết về các quy định pháp lý của EU là điều cần thiết.

Giới chuyên gia kinh tế nhận định, việc nâng cao năng lực ứng phó với các vụ điều tra rất quan trọng khi hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục có nhiều cơ hội để tiếp cận thị trường quốc tế. Trong bối cảnh đó, DN cần theo dõi sát sao chính sách thương mại của các quốc gia, thị trường xuất khẩu như chính sách thuế, chính sách về nguồn gốc hàng hóa, an toàn thực phẩm đối với người tiêu dùng, cùng với đó là các chính sách liên quan đến phòng vệ thương mại để có thể chủ động ứng phó linh hoạt với các thị trường khó tính.

H.Hương