Nỗ lực ngừng bắn tại miền Bắc Syria thất bại

Các thành viên lực lượng đối lập Syria SDF sau khi chiếm quyền kiểm soát thành phố Deir el-Zor, miền Đông Syria ngày 7/12/2024. Ảnh: REUTERS/TTXVN

Theo thông báo từ trung tâm truyền thông của SDF, Thổ Nhĩ Kỳ và các nhóm vũ trang đồng minh đã từ chối những điều khoản quan trọng trong thỏa thuận đề xuất, trong đó có việc di chuyển các thành viên còn lại của Hội đồng Quân sự Manbij và thường dân muốn di tản đến các khu vực an toàn hơn ở miền Bắc và miền Đông Syria.

Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) xác nhận thông tin này, cho biết các phe phái được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đã từ chối thực thi các điều khoản của thỏa thuận giảm căng thẳng đã đạt được với SDF. SOHR cũng cho biết các phe phái này đang ngăn cản đoàn xe của Hội Lưỡi liềm Đỏ Kurdistan và chính quyền tự trị vào khu vực để sơ tán thường dân, tù nhân và thi thể người thiệt mạng.

Tình hình tại Manbij, một thành phố có vị trí chiến lược quan trọng ở miền Bắc Syria, đã xấu đi nghiêm trọng kể từ cuối tháng 11/2024, khi quân đội Syria được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn phát động một cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào thành phố đang do SDF kiểm soát. Cuộc tấn công này đã dẫn đến các cuộc giao tranh dữ dội, thương vong dân sự và khủng hoảng nhân đạo ngày càng trầm trọng.

Diễn biến mới trên diễn ra trong bối cảnh lực lượng đối lập do nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu ngày 8/12 giành được quyền kiểm soát thủ đô Damascus, lật đổ chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad. Lực lượng này sau đó chọn ông Mohammad al-Bashir làm thủ tướng lâm thời, chịu trách nhiệm lãnh đạo chính phủ chuyển tiếp cho đến ngày 1/3/2025.

Tuy nhiên, HTS hiện chỉ kiểm soát khoảng một nửa lãnh thổ ở phía Tây Syria, trong khi khu vực rộng lớn ở vùng Đông Bắc do các tay súng người Kurd kiểm soát.

Người Kurd là nhóm dân tộc lớn thứ tư ở Trung Đông, sống trải dài từ Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq, Syria, Iran tới Armenia. Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, cùng sự sụp đổ của Đế chế Ottoman, người Kurd đã nỗ lực đấu tranh cho một nhà nước Kurd độc lập song chưa thể thành hiện thực. Tại Syria, cộng đồng người Kurd đã thành lập chính quyền bán tự trị và hợp tác với Mỹ trong cuộc chiến chống tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” (IS) tự xưng.

Trong những tuần gần đây, HTS kiềm chế giao tranh với người Kurd và cho phép lực lượng này di tản an toàn khỏi một số khu vực của Aleppo.

Nhóm người Kurd ở Syria đối đầu gay gắt với Thổ Nhĩ Kỳ và liên tục đụng độ kể từ năm 2016. Thổ Nhĩ Kỳ từ lâu ủng hộ HTS và là một trong những nước đầu tiên mở lại đại sứ quán ở Damascus sau khi chính quyền ông Assad bị lật đổ.

Lan Phương (TTXVN)