Nỗ lực thoát 'vũng lầy' Yemen, Saudi Arabia có động thái mới với Houthi
Các nguồn tin ngoại giao xác nhận, ngày 9/4, phái đoàn Saudi Arabia đã tới Yemen để thảo luận về thỏa thuận ngừng bắn mới với lực lượng phiến quân Houthi.
Lãnh đạp Houthi gặp gỡ phái đoàn Saudi Arabia tại Cung điện ở Sanaa, Yemen ngày 9/4. (Nguồn: Reuters)
Theo nguồn tin, các quan chức Saudi Arabia “đang có mặt ở Sanaa để thảo luận biện pháp xúc tiến mục tiêu tạo lập hòa bình ở Yemen”.
Trong khi đó, Reuters đưa tin, phái đoàn của Oman cũng đã đến Yemen để tham gia cuộc đàm phán này. Oman, có chung biên giới với Yemen, nhiều năm qua đã cố gắng làm cầu nối giải quyết bất đồng giữa các bên xung đột tại Yemen.
Theo Reuters, cuộc đàm phán sẽ tập trung vào việc mở cửa hoàn toàn cảng biển và sân bay Sanaa hiện đang do Houthi kiểm soát, trả lương cho công chức, tái thiết đất nước và đặt một lộ trình để các lực lượng nước ngoài rời khỏi quốc gia Trung Đông.
Hãng thông tấn SABA do Houthi điều hành cho hay, hai đặc phái viên của Saudi Arabia và Oman đã gặp người đứng đầu Hội đồng Chính trị tối cao Houthi Mahdi al-Mashat ở Sanaa. Ông al-Mashat nêu rõ quan điểm của Houthi là tìm kiếm hòa bình lâu dài và độc lập tự do theo ý nguyện của người dân.
Nhận định về cuộc gặp, quan chức Houthi Mohammed Al-Bukaiti cho rằng, "còn quá sớm" để nói liệu các cuộc đàm phán với Saudi Arabia có thành công hay không, nhưng "rõ ràng là có một bầu không khí hòa bình trong khu vực, mang lại lạc quan và hy vọng".
Động thái trên diễn ra trong bối cảnh Saudi Arabia đang tìm cách thoát ra khỏi cuộc nội chiến ở nước láng giềng Yemen.
Houthi - do Iran hậu thuẫn - giành quyền kiểm soát thủ đô Sanaa từ năm 2014, châm ngòi cho cuộc xung đột với chính phủ Yemen - vốn được cộng đồng quốc tế công nhận và có được sự hậu thuẫn từ liên minh quân sự do Saudi Arabia dẫn đầu.
Lệnh ngừng bắn được công bố gần 1 năm trước đây đã làm giảm đáng kể các hoạt động giao tranh ở Yemen và phần lớn vẫn được tôn trọng dù hết hạn từ tháng 10/2022.
Trước đó, hôm 8/4, một nguồn tin yêu cầu giấu tên trong chính phủ Yemen tiết lộ, Saudi Arabia và Houthi đã nhất trí về mặt nguyên tắc thỏa thuận ngừng bắn kéo dài 6 tháng.
Thỏa thuận này sẽ mở đường cho tiến trình đàm phán diễn ra trong 3 tháng nhằm thiết lập quá trình chuyển tiếp trong vòng 2 năm dành cho Yemen.
Thỏa thuận được kỳ vọng sẽ đáp ứng những mục tiêu chính của Houthi, trong đó có việc trả lương cho các công chức ở những khu vực do lực lượng này kiểm soát, đồng thời dỡ bỏ những quy định hạn chế hoạt động tại các sân bay và cảng biển nằm dưới quyền quản lý của Houthi.
Cũng trong ngày 8/4, lãnh đạo Houthi phụ trách đàm phán trao đổi tù binh Abdul-Qader el-Murtaza xác nhận, 13 tù binh Houthi đã về đến thủ đô Sanaa. Những người này được trả tự do để đổi lấy quyết định tương tự dành cho một tù binh Saudi Arabia bị Houthi giam giữ.
Ông el-Murtaza cũng khẳng định, hoạt động trao đổi tù binh hôm 8/4 là một phần của thỏa thuận do Liên hợp quốc (LHQ) làm trung gian dự kiến sẽ được thực hiện trong tháng này, nhằm tìm lối thoát cho khủng hoảng tại Yemen, bao gồm việc trả tự do cho gần 900 tù nhân của cả hai bên.
Chuyến đi của phái đoàn Saudi Arabia tới Sanaa được thực hiện gần 1 tháng sau khi Trung Quốc đứng ra làm trung gian cho thỏa thuận khôi phục quan hệ giữa Riyadh và Iran, qua đó tiếp thêm hy vọng về triển vọng chấm dứt cuộc xung đột đã khiến hàng người trăm nghìn người thiệt mạng ở Yemen.
